Aстрономите ја снимиле најголемата космичка експлозија досега, настан за кој се смета дека бил предизвикан од џиновски облак од гас кој бил проголтан од супермасивна црна дупка, пренесува „Гардијан“.

Разгорувањето, проследено на 8 милијарди светлосни години од нас, е повеќе од 10 пати посветло од која било позната супернова и досега траеше повеќе од три години, што ја прави најенергичната експлозија досега.

„Тоа беше незабележано една година бидејќи постепено стануваше посветло“, рече д-р Филип Вајсман, астроном од Универзитетот Саутемптон кој ги предводел набљудувањата. „Проценивме дека е огнена топка 100 пати поголема од Сончевиот систем со светлина околу 2 трилиони пати поголема од сончевата. За три години, овој настан ослободи околу 100 пати повеќе енергија од Сонцето во својот животен век од 10 милијарди години“.

Научниците веруваат дека експлозијата, позната како AT2021lwx, е резултат на огромен облак од гас, можеби илјадници пати поголем од нашето сонце, кој паѓа во неизбежната уста на супермасивна црна дупка. Облакот од гас можеби потекнува од големата правлива „крофна“ што обично ги опкружува црните дупки – иако не е јасно што можеби го исфрлило од својата орбита и надолу по космичката дупка.

AT2021lwx не е најсветлиот феномен некогаш виден. Посветла експлозија на гама-зраци, позната како GRB 221009A, била забележана минатата година, но овој настан траел само неколку минути. Спротивно на тоа, новиот настан е сè уште силен, што значи дека вкупното ослободување на енергија е далеку поголемо.

Експлозијата првпат била откриена во 2020 година од страна на минливиот објект Цвики во Калифорнија, кој го испитува ноќното небо за ненадејно зголемување на светлината што може да сигнализира космички настани како што се супернови или поминување на астероиди и комети. Настанот првично не се издвојуваше, но кога последователните набљудувања дозволија да се пресмета неговата оддалеченост, астрономите сфатија дека снимиле неверојатно редок настан.

„Кога му ги кажав бројките на нашиот тим, сите беа толку шокирани“, рече Вајсман. „Откако разбравме колку е исклучително светло, моравме да најдеме начин да го објасниме тоа“.