За да се издаде стан или деловен простор, како што налагаат законите, договорот трeба да се завери на нотар, а потоа да се пријави во Управата за јавни приходи. Но, заверката на нотар не е едноставно потпишување на договорот пред нотарот. Тоа е процедура во која е потребен имотен лист најмногу стар 6 месеци, па така вообичаено значи вадење нов имотен лист, па потоа упис на договорот во имотниот лист на сопственикот што зависи од квадратурата, па пополнување анкета за регистар на цени што се води при Катастарот, и на крајот, секако, потпишување на договорот. За секој заверен примерок кај нотарот, а мора да има најмалку три, по еден за странките и еден што останува кај нотарот, се плаќаат по 300 денари. Дополнителни износи се плаќаат во зависност од големината на станот, се плака за уписот на договорот во катастарот и за имотниот лист што го вади нотарот. Така, за еден стан од 30 квадратни метри трошоците се околу 2.000 денари, а за 90 квадрати достигнале и 4.000 денари.

Граѓаните се револтирани од трошокот што треба да го плаќаат кај нотарот.

– Разбирам дека треба да си плаќам данок за парите што ги добивам од изнајмување, но ме револтира целата процедура и колку чини заверката на договорот. Од друга страна, кај нотар за оваа постапка потрошив еден час. Па јас не продавам стан, само го изнајмувам! А она што посебно ме револтира е зошто во мојот имотен лист да се евидентира некој закупувач. Па тој денеска е тука, утре не е. Јас сум имала потстанари што преку ноќ ми кажувале „утре си заминуваме“. А да биде уште покомплицирано и поскапо, и кога потстанарите ќе си заминат, повторно треба да се оди на нотар за да ви го отпише запишаниот договор за изнајмување од имотниот лист – револтирано раскажува нашиот соговорник.

Проф. д-р Кимо Чавдар од Универзитетот „Американ колеџ“ вели дека, иако според Законот за облигационите односи договорот за закуп претставува неформален договор, т.е може да се склучи во која било форма меѓу двете страни, што подразбира дека не треба нотарска заверка, сепак во Законот за домување е строго прецизирано дека договорот за закуп треба да биде заведен кај нотар.

Што се однесува до запишување на договорот за закуп во Катастарот, Чавдар објаснува дека тоа е уредено со Законот за катастар на недвижности.

– Ако ги толкувам одредбите на овој закон, односно зошто тоа така е регулирано, оправданоста ја наоѓам во тоа што со прибележување на закупот, може да се заштитат правата на некој купувач на станот, доколку тој би се продал. Имено, договорот може да биде склучен на повеќе години и идниот купувач на стан би можел да се соочи со проблеми, односно би требало да поведе судски спор за иселување на закупувачот на станот – објаснува Чавдар.

Професорот вели дека законските одредби произлегуваат од проблемите што се јавуваат во практиката, која веројатно покажала дека има потреба од прибележување на договорот за закуп во Катастарот на недвижности. Сепак, потенцира Чавдар, би требало да се размисли дали не е потребно одредено дорегулирање на оваа материја, посебно за закуподавачите што издаваат станови на пократок временски период, а со цел намалувањето на сивата економија, која при ваков случај ја генерираат самите законски норми.