Израел трупa копнени сили долж границата со Газа, а Хамас изврши ракетен напад врз јужен Израел, бидејќи најжестоките судири продолжуваат со години, а на крај им се гледа.

Во текот на ноќта во Тел Авив се огласија сирени, а ракетите што го уништија ракетниот систем „Железна купола“ во Израел го исполнија небото додека илјадници Израелци бегаа за да се засолнат.

Токму овој антиракетен систем „Железна купола“ е една од најважните ставки во новиот жесток конфликт меѓу Израелците и Палестинците во последните неколку дена.

За што се работи?

Важно е да се напомене, дека тоа е мобилен систем за противвоздушна одбрана што работи во сите временски услови. Или барем така е предвидено.

Развиена од две израелски фирми:  Rafael Advanced Defense Systems и Israel Aerospace Industries,  нејзината главна цел е да лоцира, пресретнува и уништува ракети насочени кон население или стратешки важна област. Станува збор за уред специјализиран за ракети со краток дострел кои имаат кратко време на летот. Системот открива ракети во радиус од 4 до 70 километри и чија патека оди до населени или стратешки важни локации. Израел се надева дека во иднина ќе го прошири радиусот на функционалност на 250 километри.

Железната купола беше претставена во 2011 година. Како што објави Блумберг во видео за технологијата пред неколку години, за развој се потрошени околу 200 милиони долари. Но, тоа е само прашање на развој, досега се вложени многу повеќе пари во целиот систем.

Во април 2011 година, пред нешто повеќе од десет години, системот пресретна ракета истрелана од Газа за првпат. Во март 2012 година, „Ерусалим пост“, според англиската верзија на Википедија, напиша дека системот соборил 90 проценти од ракетите истрелани од Газа, кои би паднале врз населено место. До крајот на 2014 година системот пресретнал над 1.000 ракети, пишуваа тогаш порталите. Како што напиша „Ерусалим пост“ пред еден месец на десетгодишнината од постоењето на системот, „Железната купола“ запре околу 2.500 проектили. Во последниве денови, тој број секако значително се зголеми.

Како функционира овој систем?

Подвижни возила со ракети се поставени на земја. Тоа е високо мобилен систем што може да се префрли целосно од едно на друго место во рок од неколку часа.

“Сè може да се премести за неколку часа. Ние често го движиме затоа што не сакаме никој да знае каде се наоѓаме”, изјави за Блумберг во 2016 година Лиран Коен, еден од командантите задолжен за железната купола.

Целиот систем е базиран на моќен радар што го доловува моментот кога ќе се истрела ракета од непријателска територија. Алгоритмите, како што објасни Блумберг, веднаш се обидуваат да проценат за каков вид на проектил станува збор и која е целта на ракетата. Кога компјутерот ќе процени каде ќе падне ракетата, а потребни се неколку секунди, Железната купола истрелува ракети насочени кон пресретнување и уништување на ракетата во воздухот.

INTERCEPTED:
Terrorists recently fired another barrage of rockets from Gaza toward the Israeli city of Ashkelon.

We intercepted the rockets with the Iron Dome Aerial Defense System, and are now striking Hamas terror targets. pic.twitter.com/5i87BRAgDn

— Israel Defense Forces (@IDF) May 10, 2021

Како изгледа, може да се види на небото над Тел Авив последните денови.

Системот има и слабости

Но, овој систем не е без свои слабости. Како што пишува „Ерусалим пост“ во главната анализа на системот во последните неколку дена, тој е најефикасен кога станува збор за спорадични напади на Хамас во кои се стрелаат мал број ракети. Но, воените аналитичари и експерти веќе подолго време предупредуваат дека Хезболах има голем број ракети и е способен да испука околу 1.000 ракети на ден. Затоа во последниве години многу внимание беше насочено кон Хезболах. Се проценува дека оваа терористичка група има околу 150.000 ракети.

Прашањето е сега што има Хамас.

Во судирите во Газа во 2014 година, Хамас испука околу 4.000 ракети за околу 50 дена. Во потешките напади, кои траеја околу две недели, дневно беа истрелани околу 100 ракети. Но, во последните денови, во моментот на најтешко бомбардирање, Хамас испука околу сто ракети во рок од неколку минути, најмногу кон Тел Авив.

Ова, јасно, не значи дека Железната купола не работи. Повеќето од овие ракети од „Железна купола“ биле пресретнати и уништени. Но, прашањето е дали воените експерти ја потцениле моќта на Хамас и бројот на ракети што можат да ги користат насочени кон Тел Авив. Тука се поставува друго важно прашање: ако Хамас има таква воена моќ, тогаш што има помоќниот Хезболах?

The last 48 hours in Israel: pic.twitter.com/cEHq69Py4y

— Israel Defense Forces (@IDF) May 12, 2021

Јасно е дека, што се однесува до Железната купола, се докажа дека е прилично ефикасен одбранбен систем во последните неколку дена. Сепак, не е без недостатоци и јасно е дека голем број испукани проектили за краток временски период пробиваат значителен број од нив и ја погодуваат целта.