Ветингот во правосудството е ветен, допрва ќе се утврди како ќе се гарантира неговото квалитетно спроведување. Минатата недела еврокомесарката за правда Вера Јурова во Скопје изјави дека „со ветингот се гарантира дека секторот  правда е полн со професионалци и лица со морален интегритет за кои нема сомнежи“ и со тоа го отвори патот да почне издвојувањето на чесните од нечесните во правосудството, но и самата нагласи дека тоа нема да биде лесно.

На ова се надоврза премиерот Зоран Заев, кој и викендов повтори дека ветингот е планиран уште откако дошле на власт, но не почнале заради препораките од ЕУ, од каде ги очекувале резултатите од ветингот во Албанија и им сугерирале дека немаме доволно луѓе за да се пополнат работните места што би се испразниле во процесот.

Во моментов се потребни 750 судии и обвинители, а вработени се само 520. Академијата за судии и обвинители, според Заев, е „тесно грло“ и не произведува доволно кадар. Премиерот имаше идеја празнината да се пополнува со кадри кои имаат над 5 години искуство во правосудството, што, пак не е во согласнот со прецизните насоки од ЕК и особено од Франција, дека ниту еден кандидат нема да влезе во судството надвор од процесот на Академијата за судии и обвинители. Академијата трае вкупно две години, од кои 9 месеци за теориска настава, а 15 месеци пракса во судовите и обвинителствата.

– Ветингот може да го стартуваме, на претходно јасно утврден модел каде што политичарите се надвор од процесот на одлучување, со конечна цел да направиме едно комплетно растресување и промена на менталното однесување во правосудството. Тоа паралелно треба да се случува и со државната власт, но би рекол и во други сегменти во општеството. Што е ново? Ново е тоа што сега ќе инсистираме на еден брз процес на продуцирање кадри за судии и обвинители. Тоа веќе стартуваше, 60 кандидати веќе завршуваат, ќе има и уште нови 60 кандидати. Верувам дека со ЕУ ќе обезбедиме и брза трака за оние со над 5 години работно искуство, како што се стручните соработници во судовите, адвокати, професори со над 5 години работно искуство, да имаат пократок период на учење низ Академијата – рече премиерот Заев во интервју за „Радио Слободна Европа“.

Тој, слично како и недоамна министерката Рената Дескоска, ги опомена судиите дека не ги спроведуваат доволно казнените одредби од законите и не применуваат дисциплински мерки и додаде дека ветингот ќе значи лична, а не колективна одговорност.

Според министерката Дескоска, пак, не е проблем ако се испразнат места во судовите, затоа што „корумпиран судија на сите прави штета, подобро е да го нема отколку да го заразува здравото ткиво, подобро 100, 200 квалитетни, отколку 300 неквалитетни“.

Лидерот на опозицијата Христијан Мицкоски викендов истакна дека не е против ветинг.

– Правосдуството мора темелно да се реформира, а премиерот не треба да биде главниот човек кој ќе кажува кој судија како треба да работи. Премиерот треба да го ослободи судството од стегите и да создаде амбиент судиите да судат без политички притисоци според словото на законите и Уставот. Но, мора да има и одговорност за сите неправди и кршења на законите, апсолутна и да важи за сите подеднакво – рече Мицкоски.

Адвокатот Јани Митровски за „Слободен печат“ вели дека први на удар на евентуален ветинг треба да се носителите на јавни функции, па дури после судиите и јавните обвинители, затоа што „ноторен е фактот дека ниту еден функционер не си заминал посиромашен од функција“. Тој смета дека и сега законот предвидува казни за повеќе кривични дела во правосудтсвото, како злоупотреби на положбата и овластувањата итн.

– Санкција и сега предвидел законот, но нема кој да го примени. Ретко се изрекува и забраната за вршење на професија – вели Митровски.

Во врска со опасноста од голем број испразнети судиски места после ветингот, тој смета дека состојбата не е толку критична.

– Овој дел перцепцијата на лаичката јавност е погрешен и преувеличен. Тврдам дека директната финансиска корупција не е распространета колку што се смета, но, политичката корупција и влијание беа и останаа рак рана на македонското судство – вели Митровски.

И во Извештајот на Прибе во делот за состојбите во правосудството од 2015 година беше нотирано дека е мал бројот на проблематичните судии, но тоа се највлијателните судии и дрка вообичаено, кога судските предмети се интерес на политичарите, вообичаените стандарди се ставаат настрана.