
Трамп и данската премиерка се испокарале по телефон, тој упорно повторувал дека е сериозен за Гренланд
Во вжештен и непријатен телефонски разговор со данската премиерка, Доналд Трамп минатата недела упорно инсистирал дека е сериозен во неговата решеност да го преземе островот Гренланд, објави „Фајненшл Тајмс“, повикувајќи се на високи европски претставници.
Препорачано
Американскиот претседател цели 45 минути разговарал со премиерката Мете Фредериксен, велат изворите на британскиот весник. Белата куќа не го коментираше повикот, но Фредериксен рече дека нагласила оти огромниот арктички остров, кој е автономен дел од Кралството Данска – не е на продажба, забележувајќи дека Америка покажува „голем интерес“ за него.
Петмина сегашни и поранешни високи европски функционери кои имаат информации за повикот, за „Фајненшл Тајмс“ велат дека разговорот поминал во многу лош тон и непријатна атмосфера. Тие додаваат дека Трамп бил агресивен и се конфронтирал, по коментарите на данската премиерка дека островот не е на продажба, и покрај нејзината понуда за поголема соработка во воените бази и експлоатација на минерали.
„Беше ужасно“, рече еден од луѓето. Друг додаде: „Тој беше многу цврст. Тоа беше ладен туш. Порано беше тешко да се сфати сериозно. Но, мислам дека е сериозно и потенцијално многу опасно“.
Деталите од повикот веројатно ќе ја продлабочат европската загриженост дека враќањето на Трамп на власт ќе ги затегне трансатлантските врски повеќе од кога било, бидејќи американскиот претседател врши голем притисок врз некои сојузници да се откажат од свои суверени територии.
Трамп го започна својот втор мандат јавно размислувајќи за потенцијално преземање на Гренланд, Панамскиот канал, па дури и на Канада.
Многу европски функционери се надеваа дека неговите коментари за барање контрола на Гренланд поради причини на „национална безбедност“ се преговарачки трик за стекнување поголемо влијание врз територијата на НАТО, во услови кога и Русија и Кина се борат за позиции во Арктикот.
Но, разговорот со Фредериксен ги уништил таквите надежи, продлабочувајќи ја кризата меѓу сојузниците во НАТО.
„Намерата беше многу јасна. Тие тоа го сакаат. Данците сега се во кризен режим“, рече едно лице информирано за повикот. Друг рече: „Данците се длабоко преплашени од ова“.
Поранешен дански функционер, кој не сакал да биде именуван, изјавил за ФТ: „Тоа беше многу тежок разговор. Тој се закани со конкретни мерки против Данска, како што се насочени тарифи“.
Во реакција на текстот на „Фајненшл Тајмс“, кабинетот на данскиот премиер соопшти дека „не го препознава толкувањето на разговорот дадено од анонимни извори“.
Гренланд има само 57.000 жители, но тој е влезна точка на новите бродски рути кои постепено се отвораат низ Арктикот; Исто така, на островот има изобилство од тешко достапни минерали.
„Претседателот Трамп беше јасен дека безбедноста и безбедноста на Гренланд се важни за Соединетите Држави бидејќи Кина и Русија прават значителни инвестиции низ целиот арктички регион“, рече портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа.
„Претседателот е посветен не само да ги заштити американските интереси на Арктикот, туку и да работи со Гренланд за да обезбеди заеднички просперитет за двете нации“.
Трамп на почетокот на годинава и јавно се закани дека ќе ѝ наметне давачки на Данска доколку таа му се спротивстави околу Гренланд. Тој, исто така, одби да ја исклучи можноста за употреба на воена сила за да ја преземе контролата врз островот.
„Луѓето навистина дури и не знаат дали Данска има некакво законско право на тоа, но, ако имаат, треба да се откажат, затоа што ни е потребно за националната безбедност“, рече Трамп на прес-конференција неколку дена пред преземањето на функцијата.
„Зборувам за заштита на слободниот свет“, додаде тој. „Имате кинески бродови насекаде. Имате руски бродови насекаде. Нема да дозволиме тоа да се случува“, додаде тој.
Муте Егеде, премиерот на Гренланд, постојано нагласува дека жителите на островот сакаат независност, а не американско или данско државјанство. Но, тој го поздрави американскиот интерес за рударството и туризмот на островот.
Данската премиерка Фредериксен минатата недела ги свика на состанок извршните директори на големите дански компании, за да разговараат за заканите на Трамп, вклучително и за потенцијалните царини против нејзината земја.