ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya-Ukrayna savaşını hızla sona erdirme vaadi, elçisinin yönetimin Ukrayna'da muhtemelen bu yıl içinde seçim yapılmasını istediğini, özellikle de ateşkes sağlanması durumunda bunun gerçekleşeceğini söylemesiyle yeni bir boyut kazandı.

Trump'ın Rusya ve Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg'un açıklaması, ABD'nin barış görüşmelerini başlatma çabalarının arttığı ve Kremlin'in Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i meşruiyetten yoksun olduğunu iddia ederek itibarsızlaştırmaya çalıştığı bir dönemde, Ukrayna siyasetinde yakıcı ve hassas bir konuyu gündeme getirdi.

Kellogg, Reuters'a verdiği röportajda, Ukrayna'da seçimlerin "gerçekleşmesi gerektiğini" ve Rusya ile Ukrayna arasında birkaç ay içinde varılabilecek bir ateşkes anlaşmasının ardından gerçekleşebileceğini söyledi.

"Demokratik ülkelerin çoğu savaş zamanlarında seçim yapar." Kellogg, Reuters'a yaptığı açıklamada, "Bunun yapılmasının önemli olduğunu düşünüyorum" dedi. "Bunun demokrasi açısından iyi olduğunu düşünüyorum." Trump'ın özel temsilcisi, "Güçlü bir demokrasinin güzelliği, aday olabilecek daha fazla insana sahip olmanızdır" diyor.

 

Geçtiğimiz yılki seçim kampanyasında, seçilirse göreve başlamadan önce savaşı sona erdirme sözü veren Trump, bunu nasıl başaracağı konusunda net değil. Ancak Kiev ve Moskova'yı müzakere masasına getirmek için hiçbir yola başvurmayacağına dair verdiği sözden emindi.

Putin, Moskova'nın görüşmelere açık olduğunu defalarca dile getirdi; ancak birçok uzman, Putin'in iyi niyetli davranmayacağından ve müzakereleri, işbirlikçi bir oyuncu imajı yaratmak ve Ukrayna'da Rusya'nın sahadaki konumunu daha da iyileştirmek için zaman kazanmak amacıyla kullanacağından şüpheleniyor. Rusya, aylardır Ukrayna'da büyük can kayıpları pahasına da olsa kazanımlar elde ediyor.

Küresel analistler, "Putin, ABD yönetiminin talep ve baskısını birkaç ay daha uzatmayı başarırsa, savaş alanında daha fazla kazanım elde edebilecek" görüşünde.

 

Putin, Zelenskiy'in beş yıllık görev süresinin 2024 Mayıs'ında sona ermesi nedeniyle meşruiyetten yoksun olduğunu savunarak, onun barış antlaşması imzalama yetkisine sahip olmayacağını defalarca dile getirdi.

Ancak Ukrayna anayasası, Zelenskiy'nin Rusya'nın Şubat 2022'de işgali başlatmasıyla birlikte ilan ettiği ve işgalin süresi nedeniyle birkaç kez uzatıldıktan sonra bugüne kadar devam eden olağanüstü hal sırasında seçim yapılmasını yasaklıyor.

Ancak Ukrayna'da siyasetçiler, Batı'nın baskısı ve Rus propagandasının etkisiyle 2023'ten bu yana cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasının faydalarını tartışıyor.

Geçmişte bazı Cumhuriyetçi senatörler Zelenski'ye seçimleri planlandığı gibi yapması yönünde baskı yaparken, Kongre'deki Cumhuriyetçi muhalefet Ukrayna'ya ek yardım sağlanmasına karşı çıktı ve bu durum Ukrayna ordusunun ABD'den gelen silahlara büyük ölçüde güvendiği savaş alanındaki Kiev'in konumunu tehdit eden aylarca süren bir ablukayı tetikledi.

O dönemde, muhalefet liderleri ve sivil toplum örgütleri de dahil olmak üzere çok sayıda Ukraynalı, savaş sırasında seçim yapılmasına karşı çıkmış ve bunun Ukrayna tarihinin kritik bir anında toplumu böleceği uyarısında bulunmuştu. Ayrıca, Rusya'nın sivil yerleşim yerlerini sürekli bombalaması nedeniyle, bunun insanların hayatını tehlikeye atacağını belirttiler.

Ukrayna, savaş sırasında veya ateşkesin hemen ardından seçim yapmaya kalkarsa çok daha farklı sorunlarla karşı karşıya kalacak. Altı milyondan fazla kişi yurt dışına kaçtı, yaklaşık dört milyon kişi ülke içinde yerinden edildi ve yaklaşık bir milyon kişi silahlı kuvvetlerde görev yapıyor; bu da onların oy kullanmasını zorlaştırıyor. İkisi birlikte Ukrayna nüfusunun yaklaşık dörtte birini temsil ediyor.

Zelenskiy'nin seçim yapılmaması yönündeki gerekçeleri biliniyor:

"Ciddi zorluklar var, ama aynı zamanda temelde insani şeyler de var... (Askerler) siperlerden nasıl oy kullanabilirler?" İşgal altındaki topraklarda halk nasıl oy kullanacak? Milyonlarca insan mı? Nasıl? "Artık onların ne düşündükleri ve kimi seçmek istedikleri umurumuzda değil" diyen Zelenski, ayrıca "bu savaş yüzünden yurt dışına kaçmak zorunda kalan" Ukraynalılardan da söz etti.

 

Ukrayna medyasının haberine göre, Zelenski dün gece yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşını sona erdirmek için resmi bir planı olmadığını, savaşın sona erdirilmesi konusunda bir anlaşmaya varılması halinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye hazır olduğunu söyledi.

Trump'ın planının sadece ateşkes ve seçimden ibaret olması halinde bu planın başarısız olduğunu değerlendirdi.

Metindeki yukarıdaki videoda tam analiz