Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin ilk beş yıllık döneminin sona ermesinin üzerinden bir yıldan biraz fazla bir süre geçtikten sonra, ABD ve Rusya, Ukraynalıların sandık başına gitmesi gerektiği konusunda anlaştı.

Rusya, Ukrayna seçim yapmayı kabul edene kadar barış anlaşması imzalamayacağını söylerken, ABD Başkanı Donald Trump da dün Ukrayna'da seçimlerin barışın koşulu olacağını ileri sürdü.

Trump, "Ukrayna'da seçim yapılmayan, olağanüstü hal ilan edilen, aslında olağanüstü hal ilan edilen bir durumdayız. Ukrayna'daki liderin, bunu söylemekten nefret ediyorum ama, sadece yüzde 4'lük bir onayı var" dedi.

"Ukrayna masada yer almak istiyorsa, halkın uzun zamandır seçim yapılmadığını söylemesi gerekmez mi?" "Bu Rusya'nın işi değil, bu benden ve diğer birçok ülkeden gelen bir şey" dedi.

Zelenski'nin görev süresinin geçen yıl mayıs ayında sona ermesi planlanmış, seçimlerin ilk olarak nisan 2024'te yapılması planlanmıştı. Ancak yardımcıları, Ukrayna anayasasının olağanüstü hal sırasında seçim yapılmasını yasaklaması nedeniyle, olağanüstü halin sona ermesinden itibaren altı ay sonrasına kadar seçimlerin yapılmayacağını söyledi.

Anket: Katılımcıların %52'si Zelenskiy'e güveniyor

Trump, Zelenskiy'nin seçmenler arasında yalnızca yüzde 4 desteğe sahip olduğunu söylese de son anketler, düşüşe rağmen Zelenskiy'nin hâlâ nüfusun yarısından fazlasının desteğine sahip olduğunu gösteriyor.

Yakın zamanda yapılan bir anket Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü Geçtiğimiz Aralık ayında Ukraynalıların %52'sinin Zelenskiy'e güvendiğini gösteriyor. Anket, Ukrayna makamlarının kontrolündeki bölgede 2000 kişilik bir örneklem üzerinde gerçekleştirildi. Vatandaşlara sorunun iki versiyonu soruldu.

Anket, Zelenskiy'e ülkenin batısındakilerin daha fazla, doğusundakilerin ise en az güvendiğini ortaya koyuyor.

Ukrayna taraftarları, savaş sonrası seçimlerin çok daha iyi bir seçenek olacağını ve seçimlerin Rusya'ya kaos yaratma fırsatı sunduğunu söylüyor.

Atlantik Konseyi Avrasya Merkezi'nden Andrew D'Anieri, "Kalıcı bir barış anlaşmasına varılmadan seçim yapılmasının faydasını görecek tek kişi Putin'dir" dedi.

Fox News'e konuşan D'Anieri, "Kremlin, kendi ülkesinde değil, başka yerlerde seçim yapılmasını seviyor çünkü bu, istikrarsızlaştırma fırsatı sunuyor" dedi.

Anayasa, olağanüstü hal döneminde seçim yapılmasını yasaklıyor.

Eski Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko da Ukrayna yönetiminin yıl sonundan önce seçim düzenleyeceğini iddia etti.

"Yazın şunu - bu yılın 26 Ekim'i," dedi yakın zamanda verdiği bir röportajda.

Ancak Zelenski'nin Halkın Hizmetkarı Partisi'nin Parlamento Lideri David Arakhamia, Telegram'da yaptığı paylaşımda Poroşenko'nun iddialarını yalanladı.

Arahamiya, "Olağanüstü hal döneminde seçim yapmak imkânsızdır... Tüm partilerin liderleri, olağanüstü halin sona ermesinden sonra en az altı ay boyunca seçim yapılmayacağı konusunda anlaştı" dedi.

2014-2019 yılları arasında Ukrayna'nın cumhurbaşkanlığını yapan ve servetini şekerleme işinden kazanan Poroşenko, ikinci dönem seçimlerini Zelenskiy'e kaybetti.

Her şey ateşkesin şartlarına bağlı.

Kiev Ekonomi Okulu'nda kamu politikaları profesörü olan Ivan Gomza, "Zelenski'nin seçimi kazanma şansı, ateşkesin kesin şartlarına, yani bunların kamuoyunda bir 'zafer', 'dürüst bir beraberlik' ya da 'yenilgi' olarak algılanıp algılanmayacağına bağlı" dedi.

"2025'te düşmanlıkların sona ermesi pek mümkün görünmüyor." Ayrıca seçimlerin hazırlık gerektirdiği ve en azından 2026'dan önce gerçekleşmesinin pek mümkün görünmediği belirtildi.

Zelenski'nin başlıca rakibinin, dört yıldızlı general ve şu anda Birleşik Krallık'taki büyükelçi olan Valeri Zalujni olması bekleniyor. Zelenski, geçen yıl büyük ve siyasi açıdan pek de hoş karşılanmayan bir kararla Zaluzhny'yi silahlı kuvvetler komutanlığı görevinden aldı. Zaluzhny, Rusya ile savaşın 2023 yılı sonuna doğru çıkmaza girdiğini iddia etti, Hırvat yazıyor Index.hr.

Rusya, müzakerelerin bir parçası olarak seçim yapılmasında ısrar etse de, herhangi bir seçim sonucunda Ukrayna'da Rusya yanlısı, daha olumlu bir hükümet çıkması pek olası görünmüyor.

D'Anieri, "Seçimlerdeki önde gelen adayların hepsi, ülkeyi Rusya'dan korumak isteyen, dış ilişkiler ve savunma da dahil olmak üzere çoğu konuda muhtemelen aynı fikirde olan, ancak kendi iç siyasi meselelerinde ayrıştıkları Batı yanlısı, Avrupa yanlısı adaylar olacak" dedi.

En güçlü rakip General Zaluzhny

Ukrayna kamuoyunu konusunda uzmanlaşmış George Washington Üniversitesi profesörlerinden Henry Hale, "Anketlerde Zelenskiy'e yaklaşan tek kişiler, Ukrayna'da gerçekten yerleşik, vatansever kimliklere sahip General Zaluzhny gibi kişiler" dedi.

"Rus yanlısı güçlerin hiçbiri aslında fazla desteğe sahip değil" dedi.

Hale, barış anlaşmasının imzalanmasından önce seçim yapılması durumunda Zelenskiy'nin yeniden seçilme şansının artacağını öngördü.

"Ukrayna'da onun savaş çabalarını iyi yönetmediğini düşünen birçok insan olmasına rağmen, halk arasında onun direnişin sembolü olarak etrafında birleşme yönünde güçlü bir baskı hâlâ mevcut." Hale, "Onu gerçekten eleştiren birçok insan, yarış bitmeden at değiştirme riskinden kaçınmak için yine de ona oy verirdi" diye devam etti.

"Güvenilir güvenlik garantileri içeren bir barış anlaşmasına varırsanız, seçimlerde gerçekten güçlü bir rekabet görebilirsiniz." Hale, "Ve o noktada Zelenski'nin kazanıp kazanmayacağı konusunun çok belirsiz hale geldiğini düşünüyorum" diye ekliyor.