
VIDEO INTERVISTË | Djurovski: Përdorimi i shkronjave të huaja në mbishkrime dhe reklama nuk ruan alfabetin cirilik maqedonas
Nuk e di nëse jam rimishërimi i Kirilit dhe Metodit, por alfabeti cirilik që përdorim tani në botën dixhitale është një rimishërim i asaj që ata bënë në atë kohë, në mënyrë që ne të mund të komunikonim në gjuhën tonë dhe në epokën e re. - thotë ai për Shtypi i Lirë Lasko Djurovski, tipograf dhe dizajner grafik.
Rekomanduar
Lufton me zell për t'i korrigjuar të metat, për të mbuluar vrimat, për të ndryshuar gabimet, jo rrallë herë punën dhe mundin e tij do ta ofrojë falas, sikur të rrojë alfabeti cirilik maqedonas. Djurovski zemërohet kur has në mbishkrime, reklama, madje edhe njoftime nga institucione ku letrat tona janë anashkaluar dhe ka mundësi që ato të përdoren.
- Nuk e kuptoj pse bëhen gabime të tilla, sidomos në institucione. Unë e shpreh revoltën time në atë mënyrë që kur vërej se po ndodhin disa gjëra që janë të gabuara, që nuk përputhen me alfabetin e vërtetë cirilik maqedonas, fatkeqësisht kjo është shumë e pranishme në rrjetet sociale dhe mediat e tjera, e vërej. Por unë gjithashtu përpiqem të ofroj një zgjidhje. Kjo zgjidhje duhet të pranohet nga përdoruesit e alfabetit cirilik maqedonas. Rrallëherë dikush më falënderon dhe dëshiron ta korrigjojë gabimin - thotë Djurovski.
Sipas tij, më shqetësuesja është se për këtë nuk reagojnë institucionet. Me dëshirën për të shkruar gabimet dhe për të mos lejuar që të humbasim alfabetin cirilik si një nga themelet e identitetit tonë, Djurovski ndër vite është përpjekur të vendosë kontakte me autoritetet, por siç thotë ai më kot.
- Rrallëherë kam mundësi të komunikoj drejtpërdrejt me institucionet për këtë problem. Mora iniciativën, bëra një përzgjedhje të gabimeve bazë që përsëriten në media dhe ofrova zgjidhje për të gjitha, pra zgjidhje konkrete që do t'i zgjidhnin të gjitha ato probleme për të ardhmen. Fatkeqësisht, nuk gjeta mirëkuptim, as ndonjë reagim nga institucionet tona zyrtare, të cilat mendoj se duhet ta bëjnë këtë në mënyrë të pavarur nga unë – tha ai.

Gabimet që bëhen nuk ka justifikim, thekson bashkëbiseduesi ynë, sepse, siç thotë ai, shkronjat cirilike maqedonase janë pa pagesë përmes fontit.
– Përgjigja më e zakonshme kur sugjeroj është: "Nuk kam çfarë të bëj, ky është fonti". Fontet më të përdorura të sistemit të Microsoft, Miriam dhe Cambria, çfarë paradoksi, por ato përmbajnë shkronja cirilike maqedonase. Pra, duhet, nëse e përdorni atë font, vetëm t'i zgjidhni ato - thotë Dzurovski.

Problemi më i madh, i cili është i panjohur për publikun e gjerë, është se me këto fonte, përparësi u jepet përdoruesve më të shumtë të atij fonti cirilik. Në shumicën e rasteve, këto janë popullsia ruse. Dhe kjo është arsyeja pse shkronjat cirilike ruse u jepet përparësi atje. Kjo është arsyeja pse bëhen gabime.
- Kini kujdes, nëse fonti thotë se përmban cirilik, nuk do të thotë se ka cirilike maqedonase - tha Dzurovski.
Krijohet fonti i parë ku ka prioritet cirilikën maqedonase
Fonti i ri “Lasko initialis” i krijuar nga Djurovski shquhet për disa gjëra, ai është fonti i parë me prioritet të alfabetit cirilik maqedonas, përveçse përmban zbukurime, është i ndryshueshëm.
- Ky është fonti i parë, ku prioritet i jepet cirilikës maqedonase, në "Lasko" nuk keni problem të përdorni shkronjat e vërteta cirilike maqedonase. Ka pesha standarde bazë, teknologjia e ndryshueshme ju lejon të zgjidhni mijëra pesha të tjera në atë hapësirë midis "të lehta dhe të zezës" që do t'ju duhet të përcaktoni për t'u përdorur në projektin tuaj. Prandaj është i veçantë “Lasko fillestari” – thotë Djurovski.

Sipas Gjurovskit, kjo është një çështje shumë e rëndësishme për të ruajtur gjuhën në epokën e re, dhe për këtë është e nevojshme të merret diçka në nivel institucional në mënyrë që të rritet përdorimi i alfabetit cirilik maqedonas në botën digjitale.
- Ne jemi maqedonas, flasim gjuhën maqedonase dhe është mjaft logjike të shkruhet në cirilik maqedonase. Megjithatë, problemi i vazhdueshëm është i natyrës teknike, por është i zgjidhshëm. Institucioni zyrtar, Qeveria, Ministria e Kulturës së R. Maqedonia, Instituti i Gjuhës Maqedonase duhet të kontaktojë Organizatën Ndërkombëtare që lëshon kode për secilën shkronjë, "Unicode". Jemi me fat që shumica e shkronjave tona tashmë kanë numra Unicode, nuk janë të regjistruara si maqedonase, por pamja e atyre shkronjave është e njëjtë me disa shkronja të tjera, cirilike apo latine. Vetëm shkronja jonë "f" nuk e ka këtë numër - tha Djurovski.
