“Shtypi i Lirë” në mbështetje të zejeve të vjetra nga Çarshia e Shkupit. Nëpërmjet intervistave me artizanët do të përpiqet t'i shpëtojë nga harresa, të njohë brezat e rinj me traditën e ruajtur në Pazar prej shekujsh. Ndoshta kontributet do të jenë një nxitje për një të ri që të zgjedhë një zanat si profesion të ardhshëm dhe kështu të vazhdojë traditën. Kjo do t'i shpëtojë dyqanet nga mbyllja e përhershme.

Sot i ftuari ynë është Selajdin Mani. Ai ka mbi 50 vjet në pazar që kur ishte njëmbëdhjetë vjeç. Fillimisht çirak, pastaj mjeshtër, tani është një nga rrobaqepësit e fundit të kostumeve në Pazar. Tani është në pension, por vjen për klientët e rregullt që duan kostume me porosi. Ata rrallë porosisin nga brezat e rinj, sepse kostoja e qepjes është e lartë. Nuk ka trashëgimtar, djali ishte në këtë profesion, por hoqi dorë.

Historia e tij fillon në vitin 1967. Për 56 vjet, makina ka qenë miku i tij më i mirë. Për zanatin thotë se është nga më të lirat për të filluar, duhet një makineri, gjilpërë, fije, këllëfë, vizore dhe hekur.

- Më pyete pse rrobaqepës. Në atë periudhë kur po filloja të zgjerohesha, ishte rrobaqepësia. Kishte mbi 30 rrobaqepësi, po aq dyqane që shisnin materiale. Procesi i punës fillon me marrjen e një mase. Për pantallona apo kostum. Pantallonat janë të qepura, për pallton duhet të vini të paktën një herë për provë. Dikur kishte punë pa pushim. Tani vijnë më rrallë për qepje. Sot në Pazar janë dy rrobaqepës, asnjë dyqan materiali – thotë Mani.

Ai thotë për veten e tij që qepte 20 deri në 30 kostume në muaj, nuk kishte të gatshme, e bënte vetë.

- Kam qepur vetëm veshje burrash, rrallë kostume grash. Garderoba e meshkujve ka më shumë për të bërë dhe disi më shkon më mirë. Dihej si funksionojnë gjërat, tani vij herë pas here, kam dy vjet që kam dalë në pension, thotë Mani.

Për profesionin e tij thotë se është artistik, duhet të dish të presësh e të qepësh.

- Duhen aftësi, rrobaqepësi është artist, duhet të ketë vizion për produktin final. Më parë ajo pushonte vetëm një javë, por punonte shumë shpesh. Nga e hëna në të dielë kostumi duhet të përfundojë sepse klientit i duhet për një dasmë. Një palë pantallona kërkon shtatë orë për të qepur, një kostum 24 orë. Gjatë javës kam bërë 4 deri në 5 kostume dhe mesatarisht 20 palë pantallona – tregon Mani.

Nuk ka pasardhës, thotë se pas tij do të mbyllet dyqani. Asnjë praktikant për më shumë se 15 vjet, asnjë i interesuar për qepje.

- Djali ka punuar një periudhë, pastaj ka hapur një butik, por as atje nuk ka punë. Tani ka ndërruar profesion- tregon Mani me trishtim në sy.

Shikoni të gjithë videon e koleges sonë Agnesa Chavoli dhe procesin e prerjes së kostumit për meshkuj këtu:

Të hënën prisni Buran Asan, i cili bën kafenë e vetme turke në rërë, por edhe një limonadë trëndafili, e vetmja e këtij lloji në qytet.