Gjykata Kushtetuese Në rrethim nga “roja për gjuhë dhe arsye” nga BDI dhe Fronti Evropian, nesër nën presionin e paparë politik duhet të diskutojë për kushtetutshmërinë e Ligjit për përdorimin e gjuhëve. Këto ditë opinioni është dëshmitar i kërcënimeve për paqen dhe sigurinë e vendit në rast të cenimit të gjuhës shqipe, drejtuar nga krerët e BDI-së dhe Aleancës për Shqiptarët. Ali Ahmeti и Zijadin Sela. Por dëshmon edhe tone qetësuese nga kryeministri Hristijan Mickoski se asgjë nuk do të ndodhë sepse Gjykata Kushtetuese mund të marrë vendimin edhe pas disa vitesh, përmes thirrjeve që Gjykata Kushtetuese të guxojë të shfuqizojë ligjin - nga kërkuesit e nismave para Gjykatës, deri te ankesat e Presidentit të Shtetit. Gordana Siljanovska Davkova - që politika të mos ndërhyjë në gjyqësor dhe që Gjykata të përfundojë punën e saj sipas kompetencës së saj. Gjykata Kushtetuese Nuk ka pranuar të komentojë kërcënimet dhe qëndrimet politike, por edhe dokumentin që ka dalë në opinion, sipas të cilit Gjykata sot as nuk do ta shfuqizojë dhe as nuk do ta ndalë zbatimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve.

Kryeministri përsëriti se në seancën e Gjykatës Kushtetuese nuk do të ndodhë asgjë, ndërsa për dokumentet e paraqitura tha se kryesia e BDI-së “e ka shumë të qartë se si funksionon gjykata” dhe se “gjyqtarët i kanë zgjedhur në detaje”.

- BDI-ja e di saktësisht se për të arritur një zgjidhje përfundimtare, cilado qoftë ajo, gjyqtari kompetent fillimisht duhet t'ua sqarojë kolegëve të tij, pastaj të ketë diskutim dhe debat publik dhe seancë përgatitore. Gjykata Kushtetuese mund të punojë në Ligjin për gjuhët për disa muaj, madje edhe vite. Synimi i tyre ishte tani, si brejtës politikë, të prisnin dhe të shihnin se “tani e dimë se si po shkojnë procedurat dhe do të bëjmë presion politik”. Dhe kur të mos ndodhë asgjë nesër, të dalin publikisht dhe të thonë, mirë, për shkak të presionit tonë, e gjithë kjo u shty. Ata janë shumë të qartë se si funksionojnë gjërat. Kërkoj nga bashkëqytetarët tanë maqedonas, shqiptarë dhe të gjithë të jenë të qetë, e gjithë puna është nën kontroll dhe të mos lejojmë që të biem nën provokimet e këtyre njerëzve. Ne nuk kemi nevojë për të. Ata njerëz përfunduan më 8 maj. Asgjë nuk do të ndodhë. E gjithë situata është nën kontroll - tha Mickoski.

Ai nuk u përgjigj se cili është qëndrimi i tij personal apo qëndrimi i partisë për Ligjin për Gjuhët me arsyetimin se është i njohur për opinionin dhe shtoi se Komisioni i Venecias ka thënë se tre nene të ligjit janë antikushtetues dhe duhet të ndryshohen.

BDI dhe dje kujtoi “rëndësinë historike të vendimit që duhet të marrë Gjykata Kushtetuese” dhe përsëri u bëri thirrje të gjithë qytetarëve dhe institucioneve që të mbështesin mbrojtjen e këtyre arritjeve, pa lejuar që përpjekjet për drejtësi dhe barazi të cenohen.
Më parë Ahmeti në çadrat para Gjykatës Kushtetuese kërkoi që Gjykata të refuzojë 13 iniciativat e paraqitura për kontestimin e dispozitave të Ligjit për përdorimin e gjuhëve, në të kundërtën kërcënoi se nuk do të ketë paqe duke i hequr duart nga ndryshimi i Ligji për Gjuhët” – tha Ahmeti.
Ai iu drejtua edhe kryeministrit Mickoski nga i cili, siç tha, priste të dilte dhe të thoshte se është për bashkëjetesën, se e respekton popullin shqiptar dhe për ta promovuar gjuhën shqipe në përdorim ndërkombëtar.

- Prandaj respektoni marrëveshjen kornizë të Ohrit dhe mos ua prekni zemrën shqiptarëve sepse nuk është mirë as për ju, as për ne. Ky vend është i përbashkët dhe nuk mund të ketë vetëm një palë që do të dominojë – tha Ahmeti.

Kundër Ahmetit, kreut të së majtës Dimitar Apasiev kërkoi nga Gjykata shfuqizimin e ligjit. Si parashtrues i iniciativës për vlerësimin e kushtetutshmërisë së Ligjit për përdorimin e gjuhëve, ai tha se janë katër arsye për të cilat ky ligj duhet të anulohet. Sipas tij, gjyqtarët kushtetues duhet të tregojnë besueshmëri dhe t'i referohen vetëm praktikës së tyre gjyqësore të deritanishme, pa hyrë në vlerësim material të ligjit.

LSDMNë anën tjetër, me vëmendje e përcjell situatën me Ligjin për Përdorimin e Gjuhëve dhe seancën e paraparë të Gjykatës Kushtetuese dhe ka urdhëruar Gjykatën të përfundojë punën.

Para seancës së sotme të Gjykatës Kushtetuese, ata njoftuan bojkotimin dy gjyqtarët shqiptarë, që do të thotë se Gjykata do të mblidhet me shtatë në vend të nëntë gjyqtarëve. Kjo, nga ana tjetër, siç është informuar tashmë nga sundimtari Është e vlefshme, u mjafton që vendimi i marrë nga gjykata të jetë i paligjshëm.

Në dokumentin kushtetues, të cilin e ka publikuar “360 gradë”, rekomandimi i gjyqtarit raportues është “që Gjykata të mos fillojë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së Ligjit për përdorimin e gjuhëve”. Sipas gazetarit, “përmbajtja e Ligjit të kontestuar për përdorimin e gjuhëve në tërësi ka bazën e vet kushtetuese dhe arsyetimin në Amendamentin V të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut”. Prandaj, besojmë se kushtetutshmëria e tij nuk mund të vihet në pikëpyetje as me këtë amendament, as me nenin 51 paragrafët 1 dhe 2, nenin 8 paragrafi 1, siç thuhet në nisma”.
Sipas kësaj, nuk do të inicohet asnjë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së Ligjit në tërësi dhe zbatimi i ligjit nuk do të ndalet me sjelljen e të ashtuquajturit. masë e përkohshme.
Propozohet që Gjykata të hedhë poshtë edhe iniciativat që kundërshtojnë dekretin për shpalljen e Ligjit për përdorimin e gjuhëve, i cili nuk ka marrë nënshkrim nga Presidenti i Shtetit. Gjorge Ivanov, por ligji është botuar në “Fletoren Zyrtare” dhe ka hyrë në fuqi vetëm me nënshkrimin e Kryetarit të Kuvendit, Talat Xhaferi.

Gjyqtari raportues vë në dukje përdorimin e papërshtatshëm të shprehjes gjuha shqipe në kllapa në dy pika të Ligjit dhe propozohet që të inicohet procedurë për dispozitat e ligjit që kanë të bëjnë me simbolet e parasë dhe zhvillimin e procedurës gjyqësore.

Pas miratimit të Ligjit për përdorimin e gjuhëve, Komisioni i Venecias në vitin 2019 ai i bëri thirrje Maqedonisë që ta rishikojë Ligjin dhe rekomandoi shfuqizimin e dispozitave për dygjuhësinë në procedurat gjyqësore. Argumentet e Komisionit të Venecias përkojnë me ato që përdoren tani nga Gjykata Kushtetuese në dokument, pra se respektimi i të drejtave gjuhësore është i mirëpritur, por jo nëse futen dispozita të pazbatueshme. Komisioni vëren gjithashtu se ligjit i mungon qartësia se cilat dispozita zbatohen vetëm për gjuhën shqipe dhe cilat zbatohen edhe për gjuhët e tjera të pakicave.

Siljanovska: Kërcënimet e Ahmetit janë partiake, personale dhe subjektive

Kryetarja e shtetit, Gordana Siljanovska-Davkova, kërcënimet e Ahmetit i vlerësoi si partiake, personale dhe subjektive.

- Vendimet e Gjykatës Kushtetuese janë të formës së prerë dhe të zbatueshme dhe liderët e partive dhe politikanët duhet të përmbahen nga komentet. Më së paku që mund të bëjnë është që ta lënë Gjykatën Kushtetuese të kryejë punën e saj në përputhje me Kushtetutën dhe rregulloren e punës - tha Siljanovska-Davkova.

Ageler: Shpresoj që asnjë parti apo person politik të mos punojë për të destabilizuar vendin e tyre

Ambasadorja e SHBA-së në vend Angela Ageler sa i përket sigurisë së vendit dhe njoftimeve për destabilizimin, ai tha se shpreson shumë që asnjë parti apo person politik të mos punojë për destabilizimin e vendit të tij, sepse nuk e sheh se kjo mund të jetë në interes të askujt, e sidomos jo në interes. të qytetarëve të vendit.
E pyetur për stabilitetin e vendit dhe nëse ka folur me qeveritarët për destabilizimin e mundshëm, Ageler tha se me qeveritarët flet çdo ditë, sepse kjo është puna e saj, por se nuk mban mend ndonjë bisedë konkretisht për këtë.

– Prandaj kam foto me ish-zyrtarë, sepse kjo është puna ime. Me kryeministrin fola mbrëmë, menjëherë pas shpalljes së emrave të rinj në listën e zezë dhe ia përcolla njoftimet dhe folëm sërish sot. Unë me të vërtetë shpresoj se asnjë parti apo person politik nuk do të punojë për të destabilizuar vendin e tyre. Nuk shoh se mund të jetë në interesin e askujt dhe sidomos jo në interesin e qytetarëve të këtij vendi, tha Ageler, duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve pas konferencës për shtyp për zgjerimin e listës së zezë të Departamentit Amerikan të Shtetit. .

Sipas saj, roli i liderit, qoftë në koalicionin qeverisës apo në opozitë, duhet të jetë në drejtim të sigurimit të një Maqedonie të Veriut të qëndrueshme, të sigurt dhe të prosperuar.