Fitorja e trefishtë për republikanët: Trump me një "mandat të fuqishëm" kthehet në Shtëpinë e Bardhë
Përveç presidencës, republikanët fituan edhe Senatin dhe janë në rrugën e tyre për të siguruar shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve.
Donald Trump po kthehet në Shtëpinë e Bardhë, me një fitore dërrmuese që u rikthye pas njoftimeve se këto zgjedhje presidenciale në SHBA do të ishin një nga më të pasigurtat ndonjëherë.
Republikanët po festojnë një fitore të trefishtë. Ata, krejt e pritshme, morën shumicën në Senat, por edhe papritur patën një avantazh të madh ndaj demokratëve në vendet e fituara në Dhomën e Përfaqësuesve.
Trump, sipas projeksioneve, ka fituar 277 delegatë në kolegjin elektoral, shtatë më shumë se shumica e kërkuar, por gjithashtu kryeson bindshëm në katër nga pesë shtetet e mbetura federale në të cilat ende nuk është shpallur fitues. Me rezultatet e projeksioneve të certifikuara zyrtarisht, që zakonisht është thjesht një formalitet, Trump do të kishte fituar 312 delegatë të Kolegjit Zgjedhor, krahasuar me 226 për kandidaten demokrate Kamala Harris. Republikani, sipas rezultateve jo të plota, fitoi 5 milionë vota më shumë se Harris.
– Amerika na ka dhënë një mandat të fuqishëm – tha Trump në fjalimin e tij triumfues edhe para se të konfirmohej fitorja e tij.
Ai u shfaq duke buzëqeshur para mbështetësve në Qendrën e Konventave Palm Beach në Florida, i rrethuar nga zëvendëspresidenti i ardhshëm JD Vance, familjarët dhe udhëheqësit republikanë.
Atmosfera në selinë e demokratëve ishte diametralisht e kundërt. Gazetarët raportuan se mbështetësit e Kamala Harris filluan të largoheshin pasi u shpallën rezultatet e hershme, gjë që tregonte se Trump kishte fituar shumë më shumë vota sesa pritej.
Harris nuk bëri një deklaratë publike deri në mesnatë me kohën e SHBA. Një nga drejtuesit e fushatës së saj, Cedric Richmond, njoftoi se Harris do të fliste ditën.
- Ka ende vota për t'u numëruar - tha Richmond.
Më mirë se 2016 dhe 2020
Trump në fakt ia doli më mirë në këto zgjedhje sesa në vitin 2016, kur mundi kundërshtaren e atëhershme Hillary Clinton me 304 me 227 delegatë në kolegj dhe u zgjodh president për herë të parë. Në një përballje të vitit 2020 me Joe Biden, Trump fitoi vetëm 232 delegatë, krahasuar me 306 për presidentin aktual.
Për herë të parë, Trump fitoi më shumë vota, jo vetëm delegatë. Në vitin 2016, edhe pse fitoi, fitoi 63 milionë vota, 3 milionë më pak se Clinton dhe në vitin 2020 fitoi 74 milionë, 7 milionë më pak se Biden. Në këto zgjedhje, me rezultate jo të plota, Trump kishte marrë tashmë 70,2 milionë vota, në ndryshim nga Harris që fitoi 65,2 milionë.
E ndërsa edhe para zgjedhjeve dihej se demokratët dhe republikanët me siguri do të fitonin në shtetet që ata i konsiderojnë bastionet e tyre, Trump arriti të fitonte shumicën e votave në të shtatë shtetet që konsideroheshin si “lëkundje” dhe “të pasigurta”. Krahasuar me vitin 2020, republikani “rrëmbeu” fitoret e demokratëve në Nevada, Arizona, Wisconsin, Michigan, Georgia dhe Pensilvani. Harta elektorale e këtyre zgjedhjeve është pothuajse identike me atë të 2016-ës, me përjashtim të Nevadës, e cila më pas u fitua nga Hillary Clinton.
Njerëzit janë të ngopur dhe të ngopur
Rezultatet tregojnë se Trump, krahasuar me vitin 2020, fitoi më shumë vota në të gjitha zonat, si urbane ashtu edhe rurale, mes banorëve me të ardhura më të larta dhe më të ulëta. Ai bëri ndryshimin më të madh në mesin e latinoamerikanëve, prej të cilëve 45 për qind votuan për të, 13 për qind më shumë në krahasim me zgjedhjet e mëparshme.
Analizat e para tregojnë se demokratët kanë nënvlerësuar se sa e rëndësishme është çështja e ekonomisë për votuesit. Pothuajse një e treta e votuesve të mbuluar nga hulumtimi treguan se tema më e rëndësishme për ta është ekonomia dhe prej tyre rreth 80 për qind votuan për Trump. 45 përqind e votuesve që votuan për Trump në një shumicë kaq të madhe thanë se gjendja financiare e familjes së tyre është më e keqe sot se sa ishte katër vjet më parë.
– Tingëllon e thjeshtë të shpjegosh kaq shumë, por njerëzit janë të ngopur. Ato po rrëmbehen nga kompanitë, çmimet e gjithçkaje po rriten, makinat, universiteti dhe pensioni janë të paarritshme. Një burger prej 20 dollarësh. A është faji i Biden dhe Harris? Ndoshta jo, por ata e ndjenë ndikimin. Trump ishte "kandidati i gishtit të mesëm" në 2016 dhe tani përsëri - vlerësoi gazetari i Reuters James Oliphant.
Trump theu gjithashtu një sërë rekordesh të tjera. Në moshën 78-vjeçare, ai është presidenti më i vjetër që fitoi zgjedhjet presidenciale, presidenti i parë që i mbijetoi dy akuzave, i pari që u padit penalisht dhe i pari në më shumë se një shekull që u kthye në Shtëpinë e Bardhë duke “kapërcyer” një mandat.
Shumica në Kongres
Republikanët me shumë pritshmëri morën shumicën në Senat, në të cilin u zgjodhën 34 senatorë të rinj, një e treta e përbërjes. Edhe para se të shpalleshin fituesit e betejave për të gjitha vendet, republikanët kishin tashmë 51 senatorë dhe presin të fitojnë pesë të tjerë.
Kandidatët republikanë kryesojnë edhe në garën për vende në Dhomën e Përfaqësuesve, ku demokratët pritej të arrinin shumicën. Raporti i konfirmuar është 196 me 179 në favor të republikanëve, por kandidatët e tyre kryesonin në shumicën e zonave të mbetura dhe pritet të tejkalojnë shumicën e kërkuar prej 218 delegatësh.
Në zgjedhjet guvernatoriale të 11 shteteve federale, kandidatët republikanë fituan në tetë dhe demokratët në vetëm tre. Raporti i ri i guvernatorëve tani është 27 republikanë dhe 23 demokratë.
Ishte një ngushëllim për demokratët që fituan shumicën në referendumet për të drejtën e abortit në një sërë shtetesh federale. Votuesit në Misuri votuan për të shfuqizuar një nga ligjet më kufizuese të abortit, por në Florida një shumicë votoi për të mbajtur ligjin që ndalon abortin pas gjashtë javëve të para të shtatzënisë. Amendamentet për të rritur të drejtat e abortit u miratuan në Kolorado dhe Maryland, dhe diskriminimi i bazuar në "rezultatin e shtatzënisë" u anulua në Nju Jork.
Nga ana tjetër, referendumet nuk ndryshojnë automatikisht ligjet, por janë bazë për t'u kërkuar gjykatave që t'i përshtatin ligjet me vullnetin e shprehur të shumicës.
Me shpalljen e fitores jozyrtare nisën të vinin edhe urimet e para për Trump.
Urime nga Zelenski
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen shprehu shpresën për bashkëpunim me Trump, duke theksuar se Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë "më shumë se aleatë".
- Ne jemi të lidhur nga një partneritet i vërtetë midis kombeve, duke bashkuar 800 milionë qytetarë. Le të punojmë së bashku për një partneritet transatlantik që funksionon për qytetarët tanë. Miliona vende pune dhe miliarda në tregti dhe investime në të dy anët e Atlantikut varen nga dinamika dhe stabiliteti i marrëdhënieve tona ekonomike - tha Von der Leyen.
Trump në mandatin e kaluar rëndoi tregtinë duke vendosur tarifa për eksportet e çelikut dhe aluminit.
Ndër të parët, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky i dërgoi një mesazh Uashingtonit, vendi i të cilit vështirë se mund të bëjë luftë kundër Rusisë pa ndihmën e Amerikës. Gjatë fushatës, Trump mbrojti reduktimin e ndihmës ushtarake për Ukrainën dhe vazhdimisht pretendoi se si president "në vetëm pak ditë, ai do t'i japë fund luftës". Zelensky tha se ai "vlerëson angazhimin e Trump për të arritur paqen përmes forcës".
“Më kujtohet takimi ynë i shkëlqyer me Presidentin Trump në shtator, kur diskutuam në detaje partneritetin strategjik ukrainas-amerikan, Planin e Fitores dhe mënyrat për t'i dhënë fund agresionit rus kundër Ukrainës. Shpresojmë për një epokë të Amerikës së fortë nën udhëheqjen e vendosur të Presidentit Trump - tha Zelenski.
Presidenti rus Vladimir Putin, megjithatë, dje nuk e përgëzoi Trumpin për fitoren e tij, sepse SHBA-ja është një “vend armik”.
- Të mos harrojmë se bëhet fjalë për një vend armik, i cili është i përfshirë drejtpërdrejt dhe tërthorazi në një luftë kundër vendit tonë. Marrëdhëniet midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara janë tashmë në nivelin më të ulët historik. Nga lidershipi i ri i Amerikës varet nëse situata do të ndryshojë - tha zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov.
Ai përsëriti qëndrimin se Moska është "e gatshme për një dialog konstruktiv të bazuar në drejtësi, barazi dhe gatishmëri për të pranuar shqetësimet e përbashkëta".
Një yll i ri lind: Elon!
Në fjalën e tij përshëndetëse, Trump nuk harroi të përmendte aleatin e tij të ri, ekstravagant dhe më të zhurmshëm, miliarderin Elon Musk, i cili në javët e fundit të fushatës nuk kurseu energji dhe 120 milionë për të thirrur ndjekësit të votojnë për kandidatin republikan.
– Një yll i ri ka lindur, Elon! - tha Trump.
Ai tashmë ka bërë të ditur se do të emërojë Musk në krye të një komisioni të ri “për efikasitetin e administratës”.