Nuk ka kaluar as një muaj nga parashikimet optimiste për arritjen e një miliardë eurosh në shkëmbimin maqedono-bullgar dhe kërcënimi delikat i ministrit bullgar të Punëve të Jashtme, Nikolai Milkov, se projektet e përbashkëta me Maqedoninë mund të pezullohen tashmë ka mbërritur. Marrëdhëniet ekonomike mes dy fqinjëve kanë variuar ndër vite nga dashamirësia e sjellshme deri te neglizhenca e qëllimshme, por incidenti “Pendikov” e ngriti tensionin në një nivel më të lartë me njoftimet se është e mundur që Bullgaria të kthejë veton?! “Është cinizëm të diskutohen projekte për një rrugë ekologjike në Maqedoni, ndërsa Pendikov është i shtrirë në spital. Mund të ndalojmë edhe projekte të tjera ndërqeveritare”, do t'u thotë Milkov deputetëve bullgarë.

Kur dhjetorin e kaluar në forumin e biznesit maqedono-bullgar në Shkup u mburruan se ekziston mundësia për bashkëpunim edhe më të madh ekonomik, krerët e diplomacisë të dy vendeve harruan se sa pak duhet të shemben projeksionet e dëshiruara. Që nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Fqinjësisë së Mirë në vitin 2017, biznesmenët janë përpjekur të injorojnë politikën. Dhe që pak a shumë ia dalin. Të dhënat e fundit statistikore e kanë ngritur Bullgarinë si partnerin e pestë më të madh tregtar të Maqedonisë. Në 11 muaj, vitin e kaluar, shkëmbimi mes dy vendeve arriti në 950 milionë euro, që është 42,2 për qind më shumë se e njëjta periudhë e vitit 2021. Në të njëjtën kohë, importi nga Bullgaria në Maqedoni u rrit shumë më tepër se eksporti në fqinjin tonë lindor. Paqja relative në planin politik tregohet edhe nga të dhënat se në dy vitet e fundit shkëmbimi është pothuajse dyfishuar. Të mira janë edhe të dhënat për investimet nga Bullgaria në Maqedoni, të cilat në vitin 2021 arritën pothuajse 250 milionë euro. Kompanitë maqedonase janë aktive edhe në Bullgari, ku ka edhe investime, kryesisht në industrinë ushqimore dhe turizëm.

Pothuajse çdo mesazh nga zyrtarët evropianë kur bëhet fjalë për integrimin tonë në BE fillon dhe përfundon me këshillat se bashkëpunimi me fqinjët është më i rëndësishmi. Por disa qindra kilometra që na ndajnë nga Bullgaria nuk mund të kalohen për gati tre dekada. Po, po flasim për hekurudhën. Nuk ka mbetur asnjë zyrtar i rëndësishëm në vend që të mos ketë foto në koleksionin e tij pranë gurthemelit të kësaj pjese të Korridorit 8. Bullgaria pothuajse ka përfunduar pjesën e saj të hekurudhës, por jo Maqedonia. Autostrada për në kufirin bullgar është gjithashtu një histori më vete, dhe përpjekjet për një përparim më të madh ekonomik përfunduan ashtu siç filluan, me krijimin e linjës ajrore midis Sofjes dhe Shkupit. Lidhja ajrore midis dy vendeve ka qenë jetëshkurtër, thuhet për arsye ekonomike. A do të jenë edhe projektet e infrastrukturës dëm kolateral për përkeqësimin e marrëdhënieve politike? Aq më tepër që na pret ndërtimi i seksionit të dytë të Beljakovcë – Kriva Pallankë, ndërsa për pjesën e tretë Kriva Pallankë – kufiri me Bullgarinë, ndërtimi financiar tashmë është duke u mbyllur dhe ndërtimi planifikohet të përfundojë deri në vitin 2029. Me kredi nga Banka Botërore po punohet në projektin për përmirësimin dhe zhvillimin e rrugës Rankovcë – Kriva Pallankë, dhe me mjete nga BERZH dhe grant investues nga VBIF, në rrugën Kriva Pallankë – Deve Bair.

Biznesmenët po bëjnë thirrje që politika të lihet mënjanë, veçanërisht gjatë një krize botërore ekonomike dhe energjetike. Për këtë arsye deklarata e ambasadorit bullgar në vend, Angel Angelov, se Maqedonia merr gaz vetëm përmes Bullgarisë, nuk është e mirë. Në kuadrin e energjisë, Bullgaria për një kohë të gjatë dukej se kishte vënë "rërë në timon" të vendit në lidhje me terminalin e Aleksandropolis, gjë që do të diversifikonte furnizimin tonë me gaz natyror.

Bota në shekullin 21 i fshin kufijtë, veçanërisht ato ekonomike. Dhe në vend që të inkurajojë mundësi të reja për bashkëpunim me fqinjin tonë lindor, dikush përpiqet me këmbëngulje të mos i njohë dhe të përdorë bizneset për të arritur qëllimet e tyre politike. Duke folur para 150 biznesmenëve maqedonas dhe bullgarë në Shkup, ministri Milkov tha se tendencat pozitive në marrëdhëniet tona dypalëshe, veçanërisht në ato ekonomike, nuk janë aspak të pakta, por për fat të keq ato duket se mbeten pak larg fokusit të shoqërisë. . Le të shpresojmë që bashkëpunimi ekonomik të mbetet imun ndaj presioneve dhe mund të mbetet edhe ura e fundit, e cila do t'i mbajë të dyja palët në të njëjtën "gjatësi valore".