Rusia, ashtu si presidenti i SHBA-së, Donald Trump, lakmon burimet natyrore të Ukrainës - dhe në terren forcat e saj po afrohen në një depozitë gjigante litiumi, shkruan Reuters analizon zhvillimet e fundit rreth Ukrainës dhe nismat për një marrëveshje që do t'i jepte fund luftës trevjeçare.

Trump tha këtë muaj se ai kishte kërkuar që Kievi të dorëzonte sasi të mëdha të mineraleve të tij kritike në këmbim të mbështetjes së ardhshme ushtarake të SHBA-së dhe kjo dukej se e shtyu presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky të deklaronte: "Le të bëjmë një marrëveshje".

Megjithatë, ndërsa Uashingtoni dhe Moska përgatiten për negociatat që synojnë t'i japin fund luftës, realiteti është se është Vladimir Putin ai që po merr kontrollin në rritje të pasurisë së Ukrainës për të cilën supozohet se duhet të negociojnë Trump dhe Zelensky.

Forcat ruse, të cilat kanë kapur tashmë një të pestën e Ukrainës, duke përfshirë rezervat e saj të tokës së rrallë, tani janë pak më shumë se gjashtë kilometra larg depozitës së litiumit Shevchenko dhe po avancojnë drejt saj nga tre këndvështrime të ndryshme, shkruan Reuters, duke cituar të dhëna me burim të hapur nga blogu ushtarak ukrainas Deep State.

Litiumi është një burim global shumë i kërkuar për shkak të përdorimit të tij në bateri në një mori industrish dhe teknologjish - nga telefonat celularë te makinat elektrike. Ukraina ka rezerva prej rreth 500.000 tonësh dhe Rusia ka dy herë më shumë, sipas vlerësimeve të qeverisë amerikane.

"Shevchenko" ndodhet në Donetsk, një nga katër rajonet ukrainase që Moska pretendon si territorin e saj dhe të cilin e ka aneksuar tashmë, në një lëvizje që Kievi dhe fuqitë perëndimore nuk e njohin dhe e konsiderojnë të paligjshme. Është një nga depozitat më të mëdha të litiumit në Ukrainë dhe ndodhet në një thellësi që do të lejonte minierat komerciale.

“Duke pasur parasysh ritmin aktual të fushëbetejës, ka të ngjarë që rusët të arrijnë në këtë zonë në javët e ardhshme”, tha për Reuters Konrad Muzyka, drejtor i konsulencës ushtarake Rochan në Poloni, i cili sapo është kthyer nga një udhëtim kërkimor në Ukrainë.

Ai thotë se kapja e pasurisë minerale të Ukrainës, megjithëse nuk është një objektiv kryesor ushtarak, është ndër qëllimet strategjike të Rusisë.

“Komandantët ukrainas me të cilët fola thanë se kur shikuan se në cilin drejtim dhe në cilin aks po sulmonin rusët, ishte e qartë se qëllimi i tyre ishte gjithashtu të kapnin burimet natyrore”, shton ai.

Vladimir Ezhikov, një zyrtar i lartë i emëruar nga Rusia në Donetsk, tha se departamenti i minierave të korporatës shtetërore bërthamore ruse Rosatom kishte treguar interes për depozitën e Shevchenkos, por se Ministria Ruse e Burimeve Natyrore do të jepte një leje minerare kur të vinte koha.

“Është e vështirë të parashikohet se kur do të ndodhë kjo, pasi për momentin vendburimi është në “zonë gri” dhe nuk ka mundësi të zhvillohet për shkak të veprimeve ushtarake”. Kjo depozitë do të gjejë patjetër licencën e saj. "Patjetër që do të ketë investime dhe minierat e litiumit dhe sigurisht që do të dëshironim të shihnim përpunim edhe këtu," i tha ai agjencisë lokale të lajmeve shtetërore në janar.

"Rusia po e fiton luftën"

Trupat ruse janë ndërtuar në lindje prej muajsh, duke derdhur burime të mëdha në një ofensivë të pamëshirshme. Zelensky, duke folur në një intervistë me Reuters këtë muaj, shpalosi një hartë më parë konfidenciale në tavolinën e zyrës së tij, duke treguar depozita të shumta minerale, duke përfshirë një zonë të gjerë territori në lindje të vendit të shënuar me "elementë të rrallë". Rreth gjysma e tyre dukej se ishin në anën e Rusisë në frontet aktuale.

Udhëheqësi ukrainas, i cili hodhi poshtë draftin e parë të një marrëveshjeje mineralesh me Trump, duke thënë se ajo nuk përfshin garanci të mjaftueshme sigurie, tha se donte të fliste me Trump për fatin e burimeve në territorin e kontrolluar nga Rusia.

Ai tha se Rusia e dinte në detaje se ku ishin burimet kritike të Ukrainës nga sondazhet gjeologjike të epokës sovjetike, të cilat u dërguan në Moskë kur vendi fitoi pavarësinë në 1991.

Ka pak vlerësime të pavarura të besueshme se sa nga burimet natyrore të Ukrainës zotëron aktualisht Moska. Ajo që është e pamohueshme është se Ukraina po humb gradualisht kontrollin mbi pasurinë e saj minerale, shkruan Reuters.

Vasily Koltashov, një ekonomist dhe analist politik, thotë se dëshira e Trump për një marrëveshje të madhe mineralesh do të rezultojë të jetë "akademike" nëse Ukraina humbet luftën.

"Nuk është ai dhe oreksi i tij për minerale të rralla që do të vendosë se kush do të marrë çfarë," tha Koltashov për televizionin shtetëror rus këtë muaj. “Rusia po fiton në front, po fiton luftën”, shtoi ai.

Për shumë rusë, pushtimi i burimeve natyrore të Ukrainës përfaqëson gjithashtu një çmim të madh në konflikt, i cili do të hyjë në vitin e katërt këtë muaj.

Denis Pushilin, zyrtari më i lartë i mbështetur nga Rusia në Donetsk, shkaktoi një seri titujsh triumfues në shtypin rus muajin e kaluar, kur ai pretendoi gabimisht se depozita "Shevchenko" ishte kapur, duke e ngatërruar atë me pushtimin rus të një vendi tjetër me të njëjtin emër.

"Mineralet i përkasin rusëve"

Kremlini, përfaqësuesit e të cilit u takuan ballë për ballë me amerikanët në Riad këtë javë për herë të parë që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës, deri më tani nuk ka reaguar publikisht ndaj përpjekjes së Trump për të "kyçur" Ukrainën në një marrëveshje që do t'i jepte Amerikës akses në burimet e Ukrainës dhe do të siguronte 500 miliardë dollarë si një lloj kompensimi për ndihmën amerikane që tashmë është dhënë.

Samiti Putin-Trump është në dukje dhe bisedimet midis SHBA-së dhe Rusisë për të rivendosur marrëdhëniet dhe për të shqyrtuar se si t'i jepet fund luftës janë duke u zhvilluar. Zëdhënësi i Putinit, Dmitry Peskov, tha vetëm se propozimi i presidentit amerikan tregon se ai dëshiron që Ukraina të paguajë për çdo ndihmë të ardhshme nga SHBA, në vend që të vazhdojë ta marrë atë falas.

Maria Zakharova, një zëdhënëse e Ministrisë së Jashtme ruse, ishte më e ashpër, duke akuzuar Zelenskyn se i ofron Uashingtonit burime që ai nuk i kontrollon më, duke pasur parasysh ndryshimet në front. Ajo tërhoqi gjithashtu paralele midis dëshirës së Trump për pasurinë minerale të Ukrainës dhe "zhveshjes" së vendit nga pushtuesit nazistë në Luftën e Dytë Botërore.

Si Kievi ashtu edhe Uashingtoni kanë hedhur poshtë akuzat se Shtetet e Bashkuara po kërkojnë padrejtësisht të shfrytëzojnë pasurinë e burimeve të Ukrainës, duke thënë se marrëveshja e burimeve është në interesat e tyre të përbashkëta komerciale dhe të sigurisë.

Blogerët ushtarakë rusë dhe nacionalistët e kanë bërë të qartë se nuk u pëlqen "rrëmbimi i burimeve" që sipas tyre po përpiqet të bëjë Trump.

"Ka vetëm një gjë për të thënë për këtë," u tha blogerja Starshe Edi rreth 600.000 ndjekësve të saj në Telegram. “Mos i hap plehra për ushqimin e të tjerëve”. “Mineralet e Ukrainës i përkasin popullit rus dhe askujt tjetër”, shkruan Reuters.