Eurodeputeti kroat Tonino Pizzula konsiderohet si një nga ekspertët e mëdhenj të punës së Parlamentit Evropian (ky është mandati i tij i tretë), për situatën në vendet e Ballkanit Perëndimor, për të ardhmen e Bashkimit Evropian - ai u punësua si reporter për strategjinë për zgjerimin e saj...

Pyetje: Kohë më parë, së bashku me eurodeputetët Schroder dhe Nemets, ju dënuat deklaratat dhe kërcënimet e kolegut tuaj bullgar Djambaski si në kundërshtim me parimet bazë të BE-së dhe thatë se do t'ia hapni këtë çështje Presidentit të BE-së. Parlamentit dhe konservatorëve. A mund të përballet me ndonjë pasojë?

- Me kolegët Schröder dhe Nemets, lëshova një deklaratë në emër të grupit të socialistëve dhe demokratëve në Parlamentin Evropian. Ne kemi dënuar qartë gjuhën e urrejtjes dhe kërcënimet që janë në kundërshtim jo vetëm me kulturën tonë të punës në Parlamentin Evropian, por edhe me vlerat themelore demokratike. Deputeti në fjalë kishte pasur edhe më herët shpërthime problematike, si dhe ishte gjobitur financiarisht për përshëndetjen fashiste në një seancë të Parlamentit Europian. Përveç kësaj, ka pasur shpërthime shoviniste ndaj koleges Karima Del dhe kolegut Ismail Ertug. E gjithë kjo flet shumë për karakterin e deputetit që po flasim.

Pyetje: Bullgaria, në lidhje me integrimin evropian maqedonas, ndryshoi strategjinë e saj dhe në vend që të insistonte në çështjet historike, iu drejtua respektimit të të drejtave të pakicave, për çka Maqedonia ka rezultate të shkëlqyera. Si ta ndalojmë Bullgarinë në kërkesat e vazhdueshme, cili mund të jetë roli i BE-së?

Bullgaria padyshim që përdor pozicionin e saj si shtet anëtar për të ushtruar presion formal dhe jozyrtar ndaj Maqedonisë së Veriut në rrugën e saj drejt BE-së. Pas heqjes së vetos, tashmë padyshim që janë në rregull procedurat e tjera, por me të njëjtin qëllim. Mënyra standarde e vendimmarrjes në BE nuk përjashton asnjë shtet anëtar nga procedura. Megjithatë, rregulli i vendimmarrjes me konsensus shpesh mund të komplikojë dhe zgjasë vendimmarrjen. Ne kemi parë në rastet e bllokadave hungareze të Rusisë lidhur me sanksionet dhe ndihmën për Hungarinë se çfarë probleme mund të krijojë kjo. Një problem shtesë me presionet bullgare është ekzistenca e një qeverie të përkohshme, pra zgjatja e një krize të vazhdueshme politike pa fund. Në një plejadë të tillë forcash, është më e vështirë të pritet një hap më i guximshëm përpara nga Sofja, sepse një gjë e tillë do të shpallej menjëherë si koncesion dhe tradhti nga e djathta dhe nacionalistët. Një situatë e tillë, për fat të keq, nuk funksionon në favor të Maqedonisë së Veriut. Duket se duhet të presim zgjedhje të tjera në Bullgari, me shpresën se do të kristalizohet një fitues i qartë i zgjedhjeve me të cilin Shkupi do të mund të diskutojë më në fund për vendimet politike afatgjata.

Pyetje: Si do t'i komentonit tensionet aktuale në marrëdhëniet mes Maqedonisë dhe Bullgarisë, për të cilat rasti i parë ishin emrat e klubeve bullgare në vendin tonë?

- Do të thosha se tensionet definitivisht nuk janë të mira as për shoqërinë maqedonase dhe as për bullgare, por është e qartë se ka opsione politike të papërgjegjshme dhe radikale që “parazitojnë” në tema nacionaliste dhe shumë emocionale. Shumë gjëra duhen ndryshuar në përmbajtjen dhe format e komunikimit për të mbyllur çështjet e hapura me karakter historik mes dy shteteve fqinje dhe dy popujve fqinjë. Kjo situatë sigurisht që ngadalëson rrugën evropiane të Maqedonisë së Veriut, por nuk ndihmon aspak për një perceptim më pozitiv të Bullgarisë në BE.

Pyetje: Zëvendëskryeministri maqedonas Bojan Maricic përmendi kohët e fundit një ide të organizatave, analistëve dhe grupeve kërkimore për një hyrje të shpejtë të Maqedonisë në BE me të drejtën e ngrirë të vetos në pesë deri në dhjetë vitet e para ose një të drejtë të ngrirë të komisionerit. . A është e mundur një gjë e tillë?

- Nuk jam i sigurt se kjo ide është realizuar, por për shkak të propozimeve të tilla, pa dyshim, duhet të modifikohen edhe marrëveshjet për funksionimin e BE-së. Kjo është arsyeja pse unë nuk besoj se është një opsion realist fare. Jam i bindur se Maqedonia e Veriut duhet të përpiqet ekskluzivisht për anëtarësim të plotë në Bashkimin Evropian, dhe jo për zëvendësues të anëtarësimit të tillë.

Pyetje: Nëse do të flisnit për Maqedoninë tani, çfarë do të thonit, çfarë duhet të bëjë shteti si detyrë prioritare, lufta kundër korrupsionit, reformat, ndryshimet kushtetuese, zgjedhjet e parakohshme...?

- Unë besoj se, para së gjithash, ai duhet të përqendrohet në prioritetet e njohura nga Raporti i Komisionit Evropian, veçanërisht në luftën kundër korrupsionit dhe reformën në drejtësi. Nuk ka dyshim se do të ishte optimale nëse do të respektohej edhe propozimi francez, i cili parashikon ndryshime kushtetuese. Duhet pasur parasysh se ky është viti i fundit i plotë i punës së institucioneve të BE-së në këtë mandat pesëvjeçar. Kjo do të thotë se do të ishte mirë që Maqedonia e Veriut të bëjë një hap tjetër domethënës këtë vit përpara zgjedhjeve evropiane në 2024.

Pyetje: Shumë iniciativa janë shfaqur për Ballkanin Perëndimor – Procesi i Berlinit, Ballkani i Hapur, Komuniteti Politik Evropian. A ka nevojë rajoni për kaq shumë iniciativa për të cilat ne nuk e dimë se sa të dobishme janë?

- Ajo që e karakterizon Ballkanin Perëndimor nuk është mungesa e iniciativave të ndryshme, sepse ato janë të mjaftueshme, por mungesa e bashkëpunimit dhe mirëkuptimit real. Përveç kësaj, të gjitha ato platforma nuk janë as të njëjta duke pasur parasysh se kanë pjesëmarrës, profile dhe mekanizma të ndryshëm bashkëpunimi. Unë jam hapur skeptik për Ballkanin e Hapur. Unë besoj se projekti i procesit të zhvilluar prej kohësh të Berlinit përmbush qëllimin, është gjithëpërfshirës dhe paraqet një hap logjik në procesin e integrimit në BE. Nuk është e parëndësishme që projekti të përfshijë si anëtarë ashtu edhe jo anëtarë të BE-së. Sa i përket Komunitetit Politik Evropian, është një iniciativë gjeopolitike e presidentit Macron, por e përcaktuar keq dhe pa ndonjë logjistikë apo strukturë më të fortë. I ngjan një klubi joformal, por e shoh si potencialisht të dobishëm për sa i përket forcimit të mjedisit të sigurisë-mbrojtës të BE-së, veçanërisht në fqinjësinë tonë.

P: A është viti 2030 një projeksion real i hyrjes në BE të vendeve të rajonit? Po sikur Serbia të mos e pranojë planin për Kosovën?

– Në Rekomandimet e mia për një strategji të re të zgjerimit të BE-së që u votua së fundi nga Parlamenti Evropian, mes shumë pikëpamjeve të tjera pozitive por edhe kritike, ne përcaktuam për herë të parë vitin 2030 si momentin kohor kur të gjitha negociatat aktuale të anëtarësimit të vendeve kandidate. duhet të konkludohet. Megjithatë, nuk shoh ndonjë zgjidhje në horizont që do të hynin të gjitha vendet e rajonit në të njëjtën kohë dhe as nuk besoj se të gjithë aktorët do të ishin dakord me të. Besoj se do të vazhdojë të zbatohet parimi i një regate, jo një kolonë. Sa i përket planit për Serbinë dhe Kosovën, besoj se edhe në Beograd po ndërgjegjësohen gjithnjë e më shumë se mospranimi i marrëveshjes me Kosovën do të thotë stagnim i mëtejshëm i vendit, madje edhe regres. Unë besoj se pavarësisht nga ndjenjat e forta pro-ruse dhe ndikimi i Kremlinit në Beograd, regjimi i Vuçiqit e kupton se sa e rëndësishme është hyrja e Serbisë në BE. Serbia është një vend i cili për shkak të rolit të saj në luftërat në zonën e ish-Jugosllavisë, si dhe për shkak të politikës së saj dashakeqe ndaj fqinjëve, ka më së paku të drejtë të bëjë gabime të ngjashme.

Pyetje: Prej vitesh kemi dëgjuar fraza si "Evropa nuk është e plotë pa Ballkanin Perëndimor", "paqja në Ballkan do të thotë paqe në Evropë", dhe nga ana tjetër, Ballkani është bërë një rajon në të cilin Rusia po përpiqet të rrisin ndikimin e tij dhe shkaktojnë probleme serioze. Në këtë kontekst, sa funksional është Bordi i INGE 2 në lidhje me ndërhyrjen e jashtme në të gjitha proceset demokratike në BE?

- Si anëtar i plotë i atij Bordi, veproj së bashku me kolegët e mi deputetë, disa prej të cilëve janë jashtëzakonisht të interesuar për situatën në rajon. Problemin e ndikimit shkatërrues rus në Ballkanin Perëndimor e kemi trajtuar edhe në amendamentet e raportit të fundit që duhet të miratohet në fund të majit. Theksoj rëndësinë e punës së atij Bordi, i cili në rrethanat aktuale është më i rëndësishëm se kurrë, pastaj vë në dukje rritjen e interesit për agresionin rus kundër Ukrainës. U ndikua edhe nga zbulimi i fundit se disa deputetë të korruptuar po abuzonin me ndikimin e tyre për të mirën e vendeve të treta. Lufta kundër kërcënimeve të tilla ndaj demokracisë duhet të jetë një prioritet gjithnjë e më i spikatur për Parlamentin Evropian dhe institucionet e tjera të BE-së. Rezultati i përpjekjeve tona sigurisht që do ta ndiejmë përmes pjesëmarrjes dhe rezultateve të zgjedhjeve të ardhshme për Parlamentin Evropian. Qytetarët duan që vota e tyre të vlejë vërtet diçka, të mund të votojnë në një mjedis të sigurt demokratik dhe të bazuar në informacione autentike, jo të rreme.