Në takimin e sotëm në Korçë, të organizuar nga partia maqedonase, MAEI, me përfaqësues të partive parlamentare maqedonase, u prezantua strategjia e propozuar për mbrojtjen e pakicës kombëtare maqedonase në Shqipëri, e cila, siç u tha, synon të përcaktojë masat dhe aktivitetet afatgjata për mbështetjen e pakicës kombëtare maqedonase në Shqipëri përmes mekanizmave institucionalë, diplomatikë, kulturorë dhe ekonomikë.

– Pakica kombëtare maqedonase në Shqipëri është pjesë integrale e popullit maqedonas, me lidhje të qëndrueshme historike, kulturore dhe shpirtërore me vendin e tij. Përforcimi i pozitës, të drejtave dhe zhvillimit kulturor të Maqedonisë është me rëndësi strategjike për Maqedoninë, duke pasur parasysh obligimet e saj si shtet amë dhe në përputhje me standardet ndërkombëtare universale për mbrojtjen e pakicave kombëtare, tha kryetari i partisë Vasil Sterjovski gjatë prezantimit të strategjisë dhe kërkesës për mbështetje për të.

Sipas tij, qëllimet e strategjisë janë sigurimi i të drejtave të pakicës kombëtare maqedonase në Shqipëri, mbështetje për zbatimin e plotë të të drejtave ligjore të maqedonasve në Shqipëri në përputhje me standardet ndërkombëtare (OSBE, Këshilli i Evropës, Karta e OKB-së...) dhe inkurajimi i proceseve për njohjen dhe regjistrimin zyrtar të minoritetit maqedonas në rajonet ku ai ekziston por nuk njihet.

Strategjia përfshin gjithashtu mbështetje gjuhësore dhe arsimore, e cila përfshin rihapjen e shkollave në gjuhën maqedonase në zonën e Golo Brdo dhe inicimin e hapjes së shkollave në gjuhën maqedonase në zonën e Gorës, dhënien e bursave për studentët nga pakica kombëtare maqedonase për të studiuar në universitetet në Shqipëri, si dhe bursa për studime pasuniversitare dhe doktorale në përputhje me tekstet shkollore të shkruara në gjuhën maqedonase shteti shqiptar.

Sterjovski theksoi se nga Shqipëria kërkohet që në përputhje me konventat ndërkombëtare të sigurojë kushte për mësimin e gjuhës maqedonase në të gjitha mjediset ku jetojnë maqedonasit.

– Dhënia e bursave pesëvjeçare për studentët e pakicës maqedonase për t'u regjistruar në programin "Gjuha dhe Letërsia Shqipe dhe gjuha dhe kultura e pakicave" në Universitetin "Fan Noli" në Korçë, ku mund të studiohet gjuha dhe kultura maqedonase si lëndë zgjedhore dhe bursa pesëvjeçare për studentët nga pakica maqedonase për t'u regjistruar në Universitetin e Tiranës.

Sa i përket mbështetjes kulturore dhe ruajtjes së identitetit kombëtar, kërkohet mbështetje për manifestimet kulturore, festivalet dhe manifestimet që kanë të bëjnë me trashëgiminë kulturore maqedonase, përgatitjen e programeve vjetore për botimin e librave, revistave dhe mediave në gjuhën maqedonase në Shqipëri, si dhe ndihmë për hapjen e radiostacionit në gjuhën maqedonase.

-Në aspektin e mbrojtjes dhe lobimit diplomatik, ne kërkojmë që të drejtat e maqedonasve në Shqipëri të jenë një nga çështjet kryesore për diplomacinë maqedonase në marrëdhëniet dypalëshe, që Maqedonia të angazhohet sa më shumë në organizatat ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave të pakicës maqedonase, aktivitete diplomatike për përmirësimin e marrëdhënieve me autoritetet lokale në Shqipëri në interes të maqedonasve, binjakëzimin e Manastirit me Korçën si një hap i drejtpërdrejtë për komunikimin e Maqedonisë dhe rajonin e Maqedonisë , theksoi Sterjovski.

Pika e pestë strategjike është mbështetja ekonomike dhe zhvillimi lokal, ku thuhet se kërkohet një politikë e mbështetjes për investitorët maqedonas për të investuar në rajonet ku jetojnë maqedonasit në Shqipëri, ndihmë për zhvillimin e turizmit përgjatë liqenit të Prespës dhe përgatitja e një programi për bashkëpunim ndërkufitar me Shqipërinë në zonat ku jetojnë maqedonasit, me mbështetjen e Bashkimit Evropian.

Sa i përket rritjes së bashkëpunimit ndërkufitar, kërkohet që të sigurohet funksionimi 24-orësh i pikës kufitare Xhepishtë-Trebishtë, afër Dibrës, e cila tashmë është e natyrës lokale, e cila është vendimtare për maqedonasit në Golobërdë, me vlerësimin se ky hap do të lehtësojë lëvizjen e tyre dhe do të ketë efekt pozitiv në situatën ekonomike dhe sociale në rajon.

MAEI, në emër të maqedonasve, kërkon thjeshtësimin e procedurave për shtetësinë maqedonase, duke përfshirë, natyrisht, sigurimin e procedurave të thjeshta që maqedonasit në Shqipëri të marrin nënshtetësinë maqedonase dhe dokumentet e udhëtimit në mënyrë transparente mbi baza maqedonase dhe pa ndërhyrje partiake, si dhe çështja e pakicave maqedonase në vendet fqinje të zgjidhet me konsensus ose jo me konsensus ndërkombëtar.

Teksti i strategjisë jep edhe një propozim për zbatimin e saj.

– Formimi i Këshillit për Mbështetjen e Minoritetit Maqedonas – organ në kuadër të Qeverisë së Maqedonisë që do të koordinojë aktivitetet për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të maqedonasve në Shqipëri, krijimin e Fondit për mbështetjen e shoqatave maqedonase në Shqipëri – mbështetje financiare për organizatat që punojnë për ruajtjen e identitetit, kulturës dhe gjuhës maqedonase. Komunikimi intensiv me përfaqësuesit politikë maqedonas në Shqipëri – bashkëpunim i rregullt me ​​Aleancën Maqedonase për Integrim Evropian (MAEI), si partia e vetme që përfaqëson maqedonasit në Shqipëri. Zhvillimi i shkëmbimeve kulturore dhe projekteve të bashkëpunimit – përgatitja dhe zbatimi i programeve që do të mundësojnë bashkëpunim më të ngushtë ndërmjet komuniteteve maqedonase në Shqipëri dhe institucioneve nga Maqedonia. Organizimi i programeve vjetore për vizita kulturore – përkrahje të manifestimeve dhe manifestimeve në komunat ku jeton pakica maqedonase në Shqipëri, tha Sterjovski.

Ai vuri në dukje se nevojiten iniciativa për binjakëzimin e komunave maqedonase dhe shqiptare - inkurajimi i bashkëpunimit ndërmjet komunave maqedonase në Maqedoni dhe atyre në Shqipëri ku jetojnë maqedonas, në mënyrë që të forcohen lidhjet kulturore, ekonomike dhe sociale.

Ai mendon se nevojitet angazhim diplomatik për funksionimin 24-orësh të pikës kufitare Xhepishtë-Trebishtë – iniciativë për lehtësimin e lëvizjes ndërkufitare, e cila do të ketë një efekt pozitiv në gjendjen ekonomike dhe sociale të maqedonasve në Golobërdë.

Vlerësohet se kjo draft strategji duhet të shërbejë si bazë për zhvillimin e një plani afatgjatë, i cili do të përfshijë programe vjetore për mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të pakicës kombëtare maqedonase në Shqipëri.

-Zbatimi i saj duhet të fillojë me miratimin e një deklarate detyruese në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë, mundësisht të përkrahur nga të gjitha partitë politike. Nëse nuk merren masa urgjente dhe vendimtare, procesi i asimilimit të maqedonasve në Shqipëri do të vazhdojë me të njëjtën egërsi si më parë. Veç kësaj, bullgarizimi, i cili është intensifikuar kohët e fundit, do të marrë një vrull edhe më të madh, duke kërcënuar identitetin dhe mbijetesën e komunitetit maqedonas në Shqipëri, thuhet në strategji.

Strategjia, siç njofton MAIE, është mbështetur nga të gjithë përfaqësuesit e partive politike parlamentare, VMRO DPMNE, LSDM, ZNAM, Bashkimi Demokratik dhe Levica, në mbledhjen e sotme në Korçë. Në takim morën pjesë Liljana Zaturoska dhe Lidija Petkovska nga VMRO DPMNE, Metodija Ilievski nga LSDM, Katerina Todorovska nga ZNAM, Dimitar Apasiev nga Levica, Zoran Dimitrievski dhe Zoran Petrov nga Bashkimi Demokratik dhe Ljuftim Spahiu, ushtrues detyre i Shqipërisë maqedonase.

Në emër të MAIE-së ishin të pranishëm përfaqësues nga qarqet Mala Prespa, Golo Brdo, Gora, Vrbniku, si dhe nga qytetet Korçë, Podgradec, Elbasan dhe Tiranë.