Skena është vendosur brenda dhe rreth Ukrainës për dramën e radhës planetare, e cila mund të ketë pasoja të mëdha në të gjithë botën, dhe rrjedhimisht mbi ne. Nëse situata atje vërtet përshkallëzohet, për të cilën bëhen të gjitha supozimet, problemet tona aktuale me Bullgarinë dhe BE-në do të duken si një kollë mace. Askush nuk do të merret me to, as asgjë nuk do të thotë zgjidhja apo moszgjidhja e tyre.

Ukraina është në "buzë". Forcat ruse janë grumbulluar në kufijtë e saj prej muajsh. Rusia thotë se është e shqetësuar për praninë dhe zgjerimin në rritje të NATO-s pranë kufijve të saj, por inteligjenca perëndimore thotë se Putin po planifikon një pushtim të Ukrainës. Rusia e ka mohuar vazhdimisht dhe pretendon se është viktimë e satanizimit dhe propagandës sistematike mediatike. Shtetet e Bashkuara dhe Britania po kërcënojnë me sanksione, duke evakuuar ambasadat dhe qytetarët e tyre, duke krijuar një atmosferë të paraluftës.

Nga ana tjetër, në shtatë vitet e fundit, Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera të NATO-s e kanë furnizuar Ukrainën me armë dhe pajisje ushtarake me vlerë mbi 2,4 miliardë dollarë dhe eksportet e armëve perëndimore në këtë vend nuk kanë të ndalur. Tonelata e tonelata dërgesa armësh, municionesh, sistemesh komunikimi dhe raketash, helikopterë, dronë, automjete të blinduara po mbërrijnë intensivisht.

Të krijohet përshtypja se ushtria ukrainase po përgatitet të ndërhyjë në territoret separatiste ukrainase Donetsk dhe Luhansk, të cilave ushtria ruse pothuajse me siguri do t'i përgjigjet. Kjo, nga ana tjetër, do të konsiderohet një pushtim i Ukrainës dhe tani e tutje gjërat mund të bëhen vërtet të shëmtuara.

Nuk mund të hiqet përshtypja se një skenar është përgatitur në skenë për një kohë të gjatë. Dhe se tërheqja e papritur dhe e plotë e trupave amerikane nga Afganistani ka të bëjë me të. Sado të justifikuara argumentet për sovranitetin e Ukrainës dhe akuzat për krime në territoret separatiste, motivet e Shteteve të Bashkuara nuk mund të mos duken të dyshimta. Sidomos nëse merren parasysh marrëdhëniet private me Ukrainën e Presidentit Joe Biden dhe familjes së tij, të cilat dolën në sipërfaqe gjatë fushatës së tij presidenciale.

Shtetet e Bashkuara po bëjnë thirrje për sanksione dhe kërkojnë mbështetje nga aleatët dhe po bëjnë presion për dislokimin e trupave dhe pajisjeve në vendet fqinje. Të gjitha vendet janë të detyruara një nga një të deklarojnë dhe të demonstrojnë besnikërinë e tyre. Deklarata të tilla “bënë” Japonia, Italia, Franca, Kanadaja. Bashkimi Evropian ende heziton, thotë ai, të mos nxitojë, të shohë atë që amerikanët dinë atë që ne nuk dimë (Joseph Borrell). Gjermania është veçanërisht e kujdesshme, pasi rrezikon më shumë dhe humbet në rast përshkallëzimi. Gazsjellësi North Stream, i cili është shumë i rëndësishëm për të, tashmë ka rënë dakord të ndalojë pafundësisht në rast të sanksioneve, por nuk i jep apo shet armë Ukrainës, ndryshe nga anëtarët e tjerë të NATO-s. Episodi me zëvendësadmiralin gjerman Kay-Akim Schonbach, njeriun e parë të marinës, tregoi se Gjermania nuk do të jetë e lehtë. Ai është dashur të japë dorëheqjen këto ditë pasi janë shprehur mendimet e tij në të cilat ka shprehur mirëkuptimin për qëndrimet, shqetësimet dhe interesat e Rusisë.

Macron tani po shkon në Berlin për bisedime me homologun e tij Olaf Scholz në një përpjekje për të pajtuar pikëpamjet dhe për të formuluar një përgjigje të përbashkët ndaj situatës në Ukrainë, e cila duhet të përbëjë bazën e një qëndrimi të përbashkët evropian për këtë çështje.

Kina bën thirrje për negociata dhe kërkon që puna t'i kthehet OKB-së dhe Marrëveshjes së Minskut të vitit 2015. Me këtë Marrëveshje, Ukraina mori përsipër të vendosë një dialog të drejtpërdrejtë me Donetskun dhe Luhanskun dhe t'i japë asaj një status të veçantë kushtetues për rajonin e Donbasit, por nuk e përmbushi atë. Kina theksoi gjithashtu se "shqetësimet e Rusisë duhet të merren parasysh". Putini nga ana tjetër do të shkojë në Kinë javën e ardhshme, zyrtarisht, për hapjen e Lojërave Olimpike Dimërore, por dihet se do të ketë edhe bisedime të tjera të rëndësishme.

Turqia thotë se "do të veprojë si një anëtare e NATO-s", por ofron të ndërmjetësojë, duke ftuar Putinin në Ankara. Bullgaria nuk dëshiron trupa të NATO-s në territorin e saj, por duhet korrigjuar, Rumania po ashtu, NATO po bën presion, Rusia po proteston. Kroacia thotë se nuk do të dërgojë "një ushtar të vdesë për vendin më të korruptuar të Evropës" (Milanovic), por u kundërshtua nga kryeministri Plenkoviç, duke i kërkuar falje Ukrainës dhe duke marrë një pikëpamje tjetër - se Kroacia mbështet sovranitetin e Ukrainës, por shmangu përmendjen e angazhimit të ushtarëve kroatë .

Ku është Maqedonia këtu dhe si duhet të pozicionohemi?

Së paku, me kujdes dhe diplomatik. Por, nuk mund të vlerësohen kështu deklaratat e para të ministres së re të Mbrojtjes Slavjanka Petrovska. Në TV 24, ajo përdori formulimin se "vendosja e forcave të armatosura nga Rusia është një akt provokues dhe destabilizues që ul sigurinë e kontinentit evropian". Ajo shtoi se “po përgatiten analiza për mundësitë për pjesëmarrje të mundshme të Ushtrisë RSM në rast të një pushtimi rus të Ukrainës” (Telma TV). Maqedonia e Veriut, tha ministri, mbështet sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës, si dhe politikën e NATO-s me dyer të hapura, që nënkupton hyrjen e Ukrainës në NATO, pikërisht atë që Rusia kundërshton më fuqishëm.

Prandaj, nuk ishte për t'u habitur që të nesërmen ambasada ruse në vend njoftoi se ishte "e habitur nga deklaratat e ministres Petrovska". Deklarata siguroi se Rusia nuk kishte ndërmend të pushtonte Ukrainën, se trupat ruse po vendoseshin në territorin rus dhe akuzoi Kievin se "vazhdon t'i shmanget me kokëfortësi detyrimet e tij sipas Marrëveshjeve të Minskut". Se deklarata e Petrovskës është jodiplomatike, pa takt dhe e nxituar, e vlerësojnë shumë analistë vendas, me të cilët nuk mund të mos pajtohet.

Shembulli me Kroacinë tregon se kriza ukrainase ka potencial të polarizojë jo vetëm shtetet, por edhe shoqëritë në shtete, përfshirë edhe tonën, gjë që tashmë shihet pas debateve të nxehta në rrjetet sociale. Të dyja palët në konflikt kanë një duzinë argumente në favor të tyre dhe të gjithë po "mbrojn" diçka, sovranitetin e Ukrainës, Rusinë Rusët në Ukrainë, sigurinë e kufijve të tyre... Këto argumente mund të pranohen ose refuzohen, në varësi të preferencave dhe simpatisë, kështu që dhe interesat aktuale, afërsia, ndjenjat…

Çdokush mund të interpretohet edhe si ngacmues edhe si viktimë, në varësi të këndvështrimit. Thelbi është që ne të mos biem në atë kurth dhe të bëhemi tifozë, nga njëra anë apo tjetra e konfliktit, por të bëhemi tifozë të paqes kundër konfliktit. Të mbështesë dhe të marrë pjesë vetëm në përpjekjet për të arritur zgjidhje paqësore përmes diplomacisë. Anëtarësimi ynë në NATO nuk na detyron të shohim askënd si agresor, aq më tepër që vetë NATO si organizatë nuk ka deklaruar një qëndrim të përbashkët për këtë çështje. Është e qartë se Maqedonia ka marrëdhënie të ngushta me Uashingtonin dhe ka shpresa të mëdha që ata të përmbushin qëllimet e saj strategjike, por kjo nuk është një justifikim për të kandiduar dhe luajtur rolin e një "katoliku më të madh se Papa".