Në një ceremoni solemne në Pallatin Kombëtar të Kulturës në Sofje, në prani të liderëve të rajonit të Ballkanit, BE-së dhe Azerbajxhanit, dje zyrtarisht është vënë në përdorim komercial interkonektori i gazit Greqi-Bullgari (IGB), me të cilin rrjeti i transmetimit të gazit e Greqisë pranë qytetit të Komotinit lidhet me rrjetin bullgar të transmetimit pranë Stara Zagora, duke siguruar kështu diversifikimin, jo vetëm të rrugëve, por edhe të burimeve të gazit natyror për rajonin e Ballkanit.

Interkonektori ka një gjatësi totale prej 182 kilometrash, nga të cilat 140 kilometra janë në territorin bullgar dhe lidh sistemet e transmetimit të gazit të Bullgarisë dhe Greqisë, duke përfshirë Gazsjellësin Trans Adriatik, përmes të cilit gazi transmetohet nga Azerbajxhani në Itali.

IGB ka gjithashtu një rëndësi shtesë për vendin, pasi do të sigurojë akses në depozitimin e gazit natyror në Chiren në Bullgari, përmes të cilit ne mund të blejmë gaz natyror të lëngshëm (LNG) nga terminali në qytetin grek të Aleksandropolis, i cili na jep mundësi për të blerë energji nga Azerbajxhani. Gjithashtu, gjatë verës, kur gazi është më i lirë, vendi do të mund të ruajë energjinë në Bullgari dhe më pas ta përdorë atë në dimër. Me këtë diversifikim të burimeve të gazit, sigurohet siguria në furnizimin me gaz natyror për vendin në afat të mesëm dhe afatgjatë, si dhe një mundësi e shkëlqyer për të rritur performancën e ekonomisë vendase, e cila mund të jetë konkurruese me vendet e Rajon.

Presidenti Stevo Pendarovski, i cili mori pjesë në ceremoninë e dhënies në punë të IGB-së në Sofje, vlerësoi se kjo ngjarje është veçanërisht e rëndësishme, pasi hap një portë të re të besueshme për gazin natyror të diversifikuar për Evropën Juglindore në një kohë krizash të shumta që përforcojnë njëra-tjetrën dhe përforcojnë njëra-tjetrën dhe kur rajoni dhe kontinenti evropian në tërësi po përballen me perspektivën e një dimri të ashpër.

- Është e qartë, sa më të ndërlidhur të jemi, aq më rezistent do të jemi ndaj sfidave energjetike të çdo lloji. Për të siguruar zhvillim të qëndrueshëm dhe për të përmbushur nevojat e bizneseve dhe amvisërive, Maqedonia e Veriut duhet të bëhet pjesë e këtij rrjeti të gazit natyror. Prandaj, ne jemi të gatshëm të ndërmarrim të gjithë hapat e nevojshëm në atë drejtim, thekson Pendarovski, duke shtuar se për të arritur të gjitha këto në një perspektivë më të gjerë, së bashku me bashkëpunim më të fortë rajonal, urgjentisht nevojitet një solidaritet më i madh evropian.

Pendarovski thekson se nëse e ardhmja jonë është në një Evropë të bashkuar, është koha që të reduktojmë konkurrencën ndërshtetërore, të shikojmë pak përtej interesave të ngushta kombëtare dhe të forcojmë solidaritetin dhe bashkëpunimin si e vetmja rrugëdalje nga kjo situatë e paprecedentë globale me të cilën po përballemi.

"Kjo është një mundësi ideale që slogani "Së bashku jemi më të fortë" të konkretizohet më në fund, me përpjekjet e përbashkëta të të gjithëve, shtoi presidenti Pendarovski.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në fjalimin e saj në ceremoni, theksoi se me punën e vjetër tregtare të IGB ka filluar një epokë e re, sepse ndërlidhësi do të jetë një faktor i rëndësishëm kundër "luftës së tmerrshme energjetike të Rusia kundër BE-së”.

– Tubacioni i gazit do të sjellë lirinë nga varësia energjetike ruse. Evropa mund të çlirohet nga varësia energjetike ruse dhe së bashku do të bëjmë një bashkim të fortë energjetik. Shantazhi rus i energjisë në Evropë duhet të ndalet, tha Von der Leyen.

Ajo shtoi se ky gazsjellës ndryshon rregullat e lojës për sigurinë energjetike të Evropës, pasi do të thotë çlirim nga varësia nga gazi rus.

Presidenti bullgar Rumen Radev nga ana e tij vlerësoi se me IGN harta energjetike e Evropës po ndryshon në mënyrë drastike dhe më në fund kemi një rrjedhë reale të gazit nga Azerbajxhani. Sipas tij, kjo lidhje me gaz është një mundësi jo vetëm për Bullgarinë, por edhe për Rumaninë, Serbinë, Maqedoninë e Veriut dhe shumë vende të tjera nga Evropa Qendrore dhe Juglindore.

- Interkonektori midis Bullgarisë dhe Greqisë nuk është vetëm një projekt infrastrukturor, por një simbol i potencialit të shtuar të rajonit tonë, bashkëpunimit të suksesshëm dhe lidhjes sonë, të cilat kontribuojnë në zhvillimin tonë të qëndrueshëm përmes realizimit të strategjisë së përbashkët evropiane për më të besueshme, më të lira. dhe energji të besueshme, shtoi Radev.

Sipas kryeministrit grek Kyriakos Mitsotakis, IGB do të ndryshojë ndjeshëm si furnizimin me energji ashtu edhe sigurinë energjetike të kontinentit evropian, sepse gazi natyror nga Azerbajxhani do të sillet përmes tij dhe në kombinim me projekte të tjera infrastrukturore që janë duke u zbatuar aktualisht. , do të kontribuojë në krijimin e një rrjeti të besueshëm të furnizimit me energji.

Ai theksoi se interkonektori “lidh vendet që ndajnë të njëjtat vlera evropiane dhe solidaritet”, duke theksuar rëndësinë dhe nevojën e arritjes së një zgjidhjeje të përbashkët evropiane dhe një strategjie të përbashkët evropiane për krizën energjetike.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq theksoi se IGB është një projekt i rëndësishëm edhe për Serbinë, duke njoftuar lidhjen e sistemit të gazit të vendit të tij me Bullgarinë dhe Maqedoninë e Veriut, si një rrjet i rëndësishëm i infrastrukturës së transmetimit të gazit në Ballkan.

Duke iu drejtuar një ceremonie në Sofje, ai i kërkoi Komisionit Evropian që "të vendosë ato në listën e përbashkët të vendeve të BE-së kur bëhet fjalë për çmimet e energjisë".

Kolegu i tij nga Azerbajxhani Ilham Aliyev beson se IGB do të luajë një rol shumë serioz në zbatimin e sigurisë dhe diversifikimit të energjisë në Ballkan dhe Evropën Qendrore.

– Gazi Azerbajxhan është në treg. Azerbajxhani është një partner dhe furnizues i besueshëm i gazit për BE-në, tha Aliyev, duke shtuar se Baku është gati të rrisë rezervat e gazit nga 16 miliardë në 27 miliardë metra kub gaz.

Gjatë qëndrimit në Sofje, Pendarovski pati takime me presidentin e Komisionit Evropian, Von der Leyen dhe me presidentin bullgar Radev, temat kryesore të të cilave ishin kriza aktuale energjetike dhe pritjet për ndihmë nga BE-ja për përballimin e saj. .

Pendarovski dhe Radev diskutuan për një partneritet më aktiv mes dy vendeve në fushën e energjisë, si dhe për mundësinë që Bullgaria të rrisë eksportin e energjisë elektrike në Maqedoninë e Veriut gjatë sezonit dimëror.

Pas takimeve, presidenti Pendarovski deklaroi se Bullgaria, e cila ka tepricë të energjisë elektrike, mund ta ndihmojë vendin në krizën energjetike, por duhet të respektojë rregullat dhe procedurat e BE-së për eksportin e energjisë elektrike.

- Biseduam se si mund të na ndihmojë Bullgaria në këtë situatë. Republika e Maqedonisë së Veriut është më e varur nga energjia, ne kemi nevojë më së shumti për energji elektrike në këtë periudhë, dhe Bullgaria është një nga vendet shumë të pakta në të gjithë kontinentin evropian që ka teprica të energjisë elektrike, kryesisht për shkak se ka një central bërthamor në Kufiri bullgaro-rumun. Megjithatë, ka një rregull dhe ne po kërkojmë një mënyrë për të mos e shkelur atë, por për të kënaqur nevojat e vendit tonë. Rregulli është që një shtet anëtar i Bashkimit Evropian që ka teprica të energjisë elektrike duhet t'i shesë ato në tregun botëror. Dhe kur shkoni në tregun botëror çmimet janë shumë më të larta se ato që mund të merrni në një marrëveshje dypalëshe. Nga ana bullgare ekziston një vullnet i qartë politik dhe çdo tjetër për të ndihmuar Republikën e Maqedonisë së Veriut në këtë situatë të vështirë, tha presidenti Pendarovski.

Ministri i Ekonomisë Kreshnik Bekteshi, i cili shoqëroi presidentin Pendarovski në Sofje, tha të premten se në negociatat intensive me Bullgarinë për blerjen e energjisë elektrike për ekonominë me çmim më të ulët janë përfshirë edhe përfaqësues nga Komisioni Evropian dhe Komuniteti Evropian i Energjisë.

- Aktualisht po kërkohet një zgjidhje për legjislacionin në Bullgari që parashikon që e gjithë energjia elektrike e prodhuar në vend duhet të shkojë në bursë, por kjo mund të ndryshohet lehtësisht me vendim të qeverisë ose akte nënligjore. Nëse Republika e Bullgarisë pranon ofertën tonë për blerjen e energjisë elektrike me çmim fiks 200 euro për megavat orë, aq sa mund të përballojë ekonomia jonë, mund të arrijmë marrëveshje - tha Bekteshi.
Ai theksoi se "kjo është oferta e fundit nga pala maqedonase", duke pasur parasysh faktin se çmimi i prodhimit të energjisë elektrike në Bullgari është nën 100 euro për megavat orë, ndërsa në termocentralin në Kozloduj është nën 50 euro.