Presidentja e rizgjedhur e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, e filloi mandatin e saj të ri pesëvjeçar me një fjalim në të cilin inkurajoi fuqishëm zgjerimin e Bashkimit. Me atë rast ajo theksoi se zgjerimi është prioritet dhe se është “përgjegjësi morale, historike dhe politike e BE-së”.
Kështu, Von der Leyen u dha shpresë vendeve të rajonit se kanë një zgjedhje të qartë përpara tyre. Por hera e fundit që BE mori një anëtar të ri ishte në vitin 2013. Ishte Kroacia. Pra, kanë kaluar 11 vjet nga pranimi i anëtarit të fundit në Union. Nuk ka pasur kurrë një pritje kaq të gjatë për pranimin e një anëtari të ri dhe do të ketë më shumë.
Ndoshta të gjithë e panë veten në fjalët e presidentit të KE-së, por përshtypja është se zgjerimi i parë i ardhshëm i BE-së do të shqetësojë Ukrainën dhe Malin e Zi. Është e qartë pse Ukraina po bëhet kandidati më i njohur për një anëtar të ri të BE-së, ndërsa Mali i Zi ka shkuar më larg në procesin e negociatave.
Podgorica ka hapur të gjitha grupimet dhe ka mbyllur përkohësisht tre. Nëse dikush ka arsye për shpresë, janë Ukraina dhe Mali i Zi, por gjithsesi, shumë e vështirë gjatë pesë viteve të ardhshme.
Kështu arrijmë në Ballkanin Perëndimor për keqardhje. Serbia ka një dekadë duke negociuar me BE-në. Gjatë asaj kohe, ai ka mbyllur dy kapituj, por jo një grup të vetëm. Kur është fjala për Serbinë, ka shumë probleme që e pengojnë rrugën e saj evropiane. Mbi të gjitha Kosova.
Përderisa Evropa në masë të madhe e ka njohur pavarësinë e Kosovës, për Serbinë dhe sipas Kushtetutës, Kosova është pjesë e saj. Ajo që e ndërlikon gjithashtu rrugën e Beogradit është politika e tij e papërcaktuar. Përshtypja është se autoritetet në Beograd e duan BE-në vetëm kur paratë vijnë nga fondet e Brukselit. Për çdo çështje tjetër, BE-ja nuk është tepër e dëshirueshme.
Serbia e kundërshton politikën e jashtme të vetme të Brukselit kur bëhet fjalë për luftën në Ukrainë dhe refuzon të vendosë sanksione ndaj Moskës. Mbështetja për BE-në në Serbi është në nivelin më të ulët historik. Të gjitha këto janë mesazhe që i sheh Brukseli.
Rekordmen në zonën e Ballkanit është sigurisht Maqedonia e Veriut, e cila ka statusin e kandidatit që nga viti 2005, pra gati 20 vjet. Në dëshirën për të përparuar në atë rrugë, edhe Shkupi pranoi ndryshimin e emrit të shtetit, por as kjo nuk ndihmoi. Maqedonia e Veriut fillimisht u përball me një bllokadë nga Greqia dhe më pas nga Bullgaria.
Bosnja dhe Hercegovina mori statusin e kandidatit në vitin 2022. Situata në Bosnje është ndoshta më e ndërlikuara nga të gjithë kandidatët për anëtarësim. Marrëveshja e brendshme e krijuar nga Marrëveshja e Dejtonit është shumë e ndërlikuar, pa përmendur ndikimin e Serbisë.
Shqipëria mori statusin e kandidatit në të njëjtin vit me Bosnjën. Vetëm Kosova është pa procedurë zyrtare të BE-së. E gjithë kjo thotë se perspektiva nuk është ideale. Ndoshta si “zgjidhje e ndërmjetme” do të krijohen disa variante që do të duken si përafrim me BE-në, por jo anëtarësim ligjor formal. Mbi të gjitha mund t'i referohet procedurave më të lehta në lidhje me tregtinë, udhëtimin, sportin dhe kulturën. Diçka e ngjashme me atë që parashikon Iniciativa e Berlinit apo projekti Open Balkans, por nën mbikëqyrjen e Brukselit.
Bazuar në gjithçka, zgjerimi i BE-së në rajon nuk ka gjasa të ndodhë. Është bukur që Von der Leyen e ka renditur si prioritet për BE-në, por as Brukseli nuk u jep “erë në shpinë”, as kandidatët për anëtarësim nuk i zgjidhin problemet.

Globe.mk

(Autori është gazetar)

GJUHA NË TË CILËN JANË TË SHKRUARA SI DHE PAMJENJET E SHPREHURA NË KOLUNA NUK PASQYROJNË GJITHMONË POLITIKËN EDITORIALE TË "SHTYPIT TË LIRË"