Një epidemi e pajisjeve të prishura dhe të reja të blera po përhapet masivisht në tregun maqedonas. Qytetarët nuk mund të jenë të lumtur për lavatriçen e sapopaguar, për sobën me pllakë induksioni apo bojlerin dhe tashmë duhet të debatojnë me tregtarët ose t'u drejtohen qendrave të shërbimit. Ajo që do të dalë nga paketa është si bingo. Vitet e fundit, cilësia e dobët e produkteve të bardha i kapërcen të gjitha kufijtë, sepse me gjithë çmimet e larta, pothuajse çdo sekondë pjatalarëse apo tharëse, frigorifer, sobë e pianurë, pa përmendur laptopët, televizorët dhe celularët, merren në shtëpi defekt.

Dhe më pas vjen faza e dytë - zgjidhja e problemeve, e cila do t'ju lodhë nervat derisa t'i rregulloni gjërat. Në rrjetet sociale dhe në media mund të dëgjoni dhe lexoni ankesa të tilla se laptopi u prish për shkak të futjes së gabuar të prizës së energjisë! Apo se fërkimi agresiv me gërryes fajin e ka për plasaritjen e pllakës qeramike në sobë!

- Bleva një lavatriçe të re dhe më pas filluan problemet. Kur rrotullohet është si bluarja e gurëve. Pajisja eshte ne garancion dhe sherbyesit bejne shaka,nuk ka qene ne qender si duhet,kam lare me pak rroba,ju kam vene kepucet sportive...Do te vijne te me bejne leksion dhe dridhjet dhe zhurmat e shemtuara. mos na ndaloni. Jam aq e dëshpëruar sa e kam incizuar edhe makinen, por sërish ma bëjnë budallallëkun - është e indinjuar Ana nga Shkupi.

Një raport i mëparshëm i Qendrës Evropiane të Konsumatorit, përcolli pikëpamjen e studiuesve të tyre se mallrat e bardha ose pajisjet elektronike të sotme janë bërë qëllimisht për të pasur një jetëgjatësi më të shkurtër. Raporti "Vetrimi i programuar, produkt i shoqërisë konsumatore" citon shembuj të shumtë se si konsumatorët marrin një produkt përfundimtar që tashmë e di paraprakisht se kur do të skadojë. Siç u tha, një nga rastet janë lavatriçet e reja, të cilat janë programuar të zgjasin nga 2.000 deri në 2.500 larje!

Statistikat e Organizatës së Konsumatorëve, e cila vitin e kaluar ka marrë 822 ankesa për blerje elektroshtëpiake, nga gjithsej 1.523 probleme të raportuara në tregti, tregojnë se qytetarët nuk flasin përmendësh.

- Numri më i madh i ankesave ka të bëjë me probleme me ushtrimin e të drejtave të garancisë dhe servisimin e produkteve, veçanërisht të produkteve të bardha dhe pajisjeve të tjera teknike. Revolta është e pranishme, sepse konsumatorët presin prej kohësh që produkti të bëhet servis dhe riparim. Për të mos folur për shitjen gjithnjë e më intensive të produkteve me defekte dhe dëmtime të fabrikës – theksojnë për “Sloboden Pechat” Organizata e Konsumatorëve të Maqedonisë (ZKM).

- Ne vendosëm për një frigorifer të një prej markave më të shtrenjta evropiane dhe ai u prish pas një kohe të shkurtër. Tani është ulur si dekor, se na thanë se është mbyllur shërbimi i autorizuar në vend. Me shaka na rekomandojnë të kërkojmë shërbim diku në lagjen e afërt - thotë një grua tjetër nga Shkupi.

Dhe në disa nga qendrat kryesore të shërbimit në vend, natyrisht, në mënyrë anonime na informojnë se çështja e cilësisë së pajisjeve teknike është më e fokusuar tek ekonomia dhe prodhimi global sesa tek ato.

- Ajo që mund të konfirmojmë me siguri është se klientët rrallë vendosin të riparojnë pas skadimit të periudhës së garancisë se më parë. Arsyeja e mundshme është se pajisjet teknike nuk janë më aq të shtrenjta, por më e rëndësishmja është se nuk ka as master e as pjesë këmbimi – thonë ekspertët për “Sloboden Pechat”.

Çfarë është një "gabim i programuar me ekspertizë"?

Në hulumtimin e “European Consumer Center” janë shprehur dyshime se konsumimi i produkteve në Evropë është planifikuar qëllimisht, në mënyrë që konsumatorët të detyrohen të blejnë më shpesh. Më shpesh është një "gabim funksional" i një produkti. Kur vetëm një pjesë dështon, e gjithë lavastovilja, lavatriçe ose, të themi, hekuri pushon së punuari. Kjo vlen edhe për pothuajse të gjitha produktet elektrike ose elektronike - televizorët, telefonat celularë, kompjuterët...

Ekspertët pohojnë se ky fenomen quhet “gabim i programuar nga ekspertiza” dhe ekziston prej vitesh. Çdo produkt testohet për qëndrueshmëri, nëse është produkt mekanik, për një numër orëve të punës të përcaktuar saktësisht dhe që duhet të korrespondojë me periudhën e garancisë. Është e njëjta gjë me elektronikën, ku (është një sekret i hapur) gabimet shpesh paraqiten nga softueri. Siç shkruajnë mediat e huaja, celularët (ato “të zgjuarit”) janë një histori e veçantë, pasi shpesh vuajnë nga një “gabim funksional”. Pajisjet shtesë është pothuajse e pamundur të merren pas një kohe, sepse nuk prodhohen më, dhe për aplikacionet më të fundit ju duhet edhe modeli më i fundit i smartfonit.