Nuk ka aq treg sa kanë lindur bankat në vend

Në vitin 2004 në Maqedoni kishte 21 banka dhe që nga ajo kohë lista është zbehur vazhdimisht dhe tani kemi 13 banka. Nëntë banka janë kryesisht me pronësi të huaj, pesë prej të cilave janë filiale të bankave të huaja.
Procesi i konsolidimit të sektorit bankar vazhdon. Nga 21 bankat e mëparshme kemi arritur në 13 banka dhe një tjetër bashkim është në rrugë e sipër. Sipas opinionit ekspert, është e nevojshme të ruhet një lloj optimizimi i numrit të popullsisë me numrin e bankave dhe procesi i konsolidimit të bankave sjell konkurrencë më të madhe dhe betejë për klientët, gjë që ofron kushte më të favorshme bankare.
Nga Stopanska banka e Manastirit përmes Bursës erdhi lajmi se po shqyrton mundësinë e anëtarësimit në Komercijalna Bank.
“Në këtë fazë të hershme, procedura nuk paraqet synim për t'u bashkuar dhe në asnjë aspekt nuk ka karakter detyrues, përveç shprehjes së interesit fillestar në kuadër të një procedure të mëparshme për marrjen e informacionit, mbi bazën e të cilit një synim i mundshëm për të do të përcaktohej bashkimi në të ardhmen. Analiza reale e thelluar do të bëhet pas miratimit të llogarive përfundimtare për vitin 2023 të dy bankave në Kuvendet e tyre në vitin 2024”, tha Stopanska banka e Manastirit, e cila së fundmi festoi 75 vjetorin e ekzistencës.
Më pas Komercijalna banka lëshoi një njoftim pothuajse identik përmes Bursës, duke konfirmuar se është duke e shqyrtuar mundësinë e bashkimit të Stopanska banka AD Manastir në vete dhe gjithashtu duke theksuar se “në këtë fazë të hershme, procedura nuk paraqet synim për anëtarësim dhe në asnjë aspekt nuk ka ndonjë karakter detyrues”.
Sipas të dhënave të publikuara në faqen zyrtare të Stopanska banka Manastir (më 31.12.2022), Pelisterka SHA Shkup së bashku me subjektin e ndërlidhur “Timoks” SH.P. Shkup kanë 21,85 për qind nga numri i përgjithshëm i aksioneve të zakonshme. Në Komercijalna banka, nga ana tjetër, “Adora engineering” dhe kompanitë e ndërlidhura kanë pjesëmarrje prej 14,99 për qind në totalin e kapitalit.
Konsolidimi i fundit në sektorin bankar u bë në vitin 2019 kur Grupi Sparkase u bë pronar i Ohritska Bankës. Bashkimi u përshëndet edhe nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, i cili theksoi se konsolidimi i sektorit bankar në vend është i rëndësishëm dhe pozitiv. Në të njëjtin vit, Komercijalna Banka njoftoi përmes Bursës se po shqyrtonte mundësinë e blerjes së aksioneve të emetuara nga Eurostandard Bank, por si tani raportoi se ishte një qëllim dhe jo një informacion i detyrueshëm. Siç dihet, një bashkim i tillë nuk ka ndodhur dhe para tre vitesh Banka Popullore ka njoftuar se po i heq licencën për të vepruar Eurostandard Bank.
Pas falimentimit të Eurostandard Bank, sot në Maqedoni funksionojnë 13 banka. Nëntë banka janë kryesisht me pronësi të huaj, pesë prej të cilave janë filiale të bankave të huaja, thuhet në raportin e Bankës Popullore.
Në vitin 2004, në Maqedoni kishte 21 banka. Analiza e atëhershme krahasuese e përgatitur nga Banka Popullore tregoi se në mesin e 16 vendeve në tranzicion, Maqedonia ishte në vendin e dytë për nga numri i bankave për milion banorë, dhe kjo tregon për një shkallë të pamjaftueshme të konsolidimit të bankave. Por nga ana tjetër, ka pasur një përqendrim të lartë në sektorin bankar, me një pjesëmarrje prej 55,9 për qind të dy bankave më të mëdha, ndërsa 12 bankat e vogla kishin vetëm 13,9 për qind të totalit të aktiveve.
Pas 10 vitesh, në vitin 2014, në Maqedoni kishte 15 banka dhe guvernatori i atëhershëm Dimitar Bogov deklaroi me vendosmëri “nuk ka vend për 15 banka”. Deklarata e tij erdhi pas bashkimit të Post Bank me Eurostandard Bank.
Dhe tani treshja e madhe bankare: Komercijalna banka, Stopanska banka - Shkup dhe NLB banka kanë një pjesë të madhe me asetet e tyre në totalin e aseteve të sektorit bankar. Raporti i fundit i Bankës Popullore për sektorin bankar i referohet periudhës që përfundon më 30.6.2023. Sipas raportit, këto tri bankat më të mëdha së bashku kanë asete prej 6,4 miliardë euro, kurse totali i aseteve të sektorit bankar është 11,3 miliardë euro.
Komercijalna banka ka asetet më të mëdha prej 2,5 miliardë euro dhe ndër vite ka mbajtur vazhdimisht vendin e parë si banka më e madhe. Asetet e Stopanska banka Manastir janë 198,5 milionë euro. Komercijalna banka ka vendosur bruto kredi prej rreth 1 miliard euro dhe ka depozituar rreth 2,2 miliardë euro në llogarinë e saj. Stopanska banka e Manastirit, nga ana tjetër, ka dhënë kredi në vlerë prej 115,4 milionë euro, dhe në të janë depozituar 133 milionë euro.