Industria vendase e tekstilit mbetet një nga degët më problematike. Nuk u mjaftuan rrogat e mjerueshme, orët jashtë orarit, pasiguria, largimet nga puna që nuk kanë mëshirë për punëtorët shtatzënë, falimentimet e qëllimshme për të mos paguar pagat e prapambetura, ndaj lajmi i fundit është se një bos nga Manastiri i mbylli punëtorët e tij femra si minj në kurth. për të shmangur kontrollin e Inspeksionit të Punës! Sektori i tekstilit dhe i veshjeve, i cili kontribuon me 17 për qind të PBB-së së industrisë dhe 14 për qind të eksporteve totale të vendit, ka pengesën e një fuqie punëtore në shumicë femra. Kjo është arsyeja pse gratë punëtore, të cilat janë gjithnjë e më shumë në grupmoshën më të vjetër dhe shpesh janë të vetmet që sjellin rrogë në shtëpi, janë objektivi kryesor i punonjësve të tekstilit, të cilat fitojnë të ardhura të forta në shpinë, por kthehen shumë pak për të përmirësuar situatë.

Gjendja e industrisë së tekstilit është e njëjtë nga Maqedonia në Bangladesh. Maqedonia Lindore, e cila për vite ishte strumbullari kryesor i industrisë së modës, tani është reduktuar në rifinitura, sepse shefat mbetën të shurdhër ndaj paralajmërimeve të përhershme se vetëm me markën e tyre do të jenë më të suksesshëm. Madje, “pusi” i fuqisë punëtore në degë është ezauruar, ndaj nga 60 mijë punëtorët e dikurshëm, tani në sektorin e tekstilit kanë mbetur nga 25 deri në 26.000 mijë. Por kjo pamje nuk i bëri të zgjuar drejtuesit, të cilët praktikisht vazhdojnë të abuzojnë me sistemin sepse ligji, institucionet dhe autoritetet i lejojnë të bëjnë abuzime të tilla! Aktivistët e “Glasen Textilec” prej vitesh sinjalizojnë se po përballen me raste kur punëdhënësit i ndërpresin kontratën një punëtoreje sapo marrin vesh se ajo është shtatzënë, sidomos me kontrata me afat të caktuar vetëm një muaj. Edhe pse sistemi IRS nuk duhet të lejojë pagesa nën pagën minimale, në realitet kjo po ndodh gjithnjë e më shpesh. Në sektorin privat, veçanërisht në industritë ku punojnë kryesisht gratë, shpesh ka punë jashtë orarit, punë ditëve të festave dhe të dielave edhe pse është ditë jo pune. Megjithatë, kjo nuk pasqyrohet në listëpagesat e tyre dhe as nuk paguhet në përputhje me rrethanat.

Frika për të folur për kushtet në degën e tekstilit ende nuk është kapërcyer, ndërsa shoqatat civile thonë se gratë shmangin çdo gjë që mund t'ua rrezikojë punën, sepse mbijetesa e familjes varet nga të ardhurat e tyre. Së fundi, mbrojtja sindikale e grave dhe pjesëmarrja e tyre në sindikata (nuk ka sindikata ekskluzivisht femra në industrinë e tekstilit dhe lëkurës) është shumë nën mesataren. Por mosbesimi ndaj kujtdo që gjoja i mbështet dhe mbron të drejtat e tyre po ndryshon dalëngadalë dhe po flitet gjithnjë e më shumë se çfarë ndodh në fabrika, në çfarë kushtesh punojnë punëtorët, sa janë pagat e tyre etj.

Ata që e mbajnë mend më gjatë do t'ju thonë se në ish-Jugosllavi rroga e punëtorëve të tekstilit ishte në të njëjtin nivel me pagat në profesione të tjera prestigjioze, si mësues, avokat etj. Madje disa nga gjigantët më të njohur si “Astibo”, “Tetex”, “Bitolatex”, apo “Makedonka” kishin objekte shëndetësore dhe kopshte të veçanta. Sigurimet shëndetësore dhe pensionale ishin të organizuara mirë dhe mbulonin të gjitha nevojat e punëtorëve, ndërsa legjislacioni i punës përcaktonte një ditë pune tetë orëshe dhe puna me kohë të pjesshme ishte e kufizuar në 4 orë. Të gjitha orët jashtë orarit, puna në ditë festash, fundjave etj., paguheshin shtesë... Brezat e vjetër të epokës socialiste thonë se atëherë “Zoti ecte mes njerëzve”. Kohët idilike për klasën punëtore në industrinë e tekstilit përfunduan me fillimin e reklamave se Maqedonia është një nga vendet ku mund të rritet fitimi duke lëvizur prodhimin dhe pagat e ulëta. Presionet mbi pagat, privilegjet e ndërmarrësisë, ndryshimet e ligjeve në favor të sipërmarrësve dhe në dëm të punëtorëve, u promovuan si masa me të cilat Maqedonia përpiqet të tërheqë investime të huaja. Këto ndryshime socio-politike janë arsyeja më e madhe e erozionit rrënjësor të të drejtave dhe standardeve të punëtorëve të punësuar në industrinë e tekstilit dhe lëkurës. Vala e dytë e shkatërrimit filloi në vitin 2000 me derën e hapur për importet e tekstileve të lira nga Kina, të cilat goditën prodhimin vendas.

Tani, për fat të keq, të qenit punëtor tekstili dhe të jetosh deri në pension kufizohet me fantashkencën.