Nga Prokuroria Publike kanë treguar për “Sloboden Pechat” detaje për dy të fundit rastet e femicideve - vrasja e dy grave në Kumanovë dhe vrasja e 46-vjeçarja në Koçan, pasi dje Ministria e Punëve të Brendshme pretendoi se në periudhën nga viti 2013 deri në vitin 2023 janë ngritur pesë kallëzime penale kundër D.J. i cili vrau gruan dhe nënën e saj në fund të gushtit.

Prokuroria Publike ka sqaruar se Prokuroria Publike Kumanovë ka vepruar menjëherë në të pesë kallëzimet e dorëzuara penale për veprën penale – Lëndim trupor nga neni 130 paragrafi 2 i Kodit Penal.

-Në bazë të dy kallëzimeve të para, prokurorët publikë kanë zhvilluar procedura dhe kundër personit për veprën e caktuar kanë paraqitur kallëzim në Gjykatën Themelore të Kumanovës. Gjykata ka dhënë aktgjykim në dy raste – dënim me kusht, tha Prokuroria, duke na urdhëruar që të kërkojmë përgjigje të mëtejshme nga gjykata kompetente.

Ata gjithashtu shtojnë se në dy rastet e radhës kur viktima ka raportuar, gjatë procedurës ka tërhequr propozimin për ndjekje penale, duke deklaruar se është pajtuar me të akuzuarin, për këtë arsye prokuroria nuk ka pasur bazë ligjore për vazhdimin e procedurës.

- Edhe raporti i fundit është proceduar me shpejtësi dhe është ngritur aktakuzë. Nga sa u prezantua, është evidente se në çdo rast të kallëzimit në të cilin ka pasur mundësi ligjore për këtë, prokuroria ka insistuar në ndjekjen penale të personit, thekson JO.

Prokuroria Publike beson se çelësi për trajtimin dhe parandalimin e dhunës në familje është inkurajimi i viktimave për të reaguar dhe raportuar sa më shpejt dhunën në familje, por edhe për të këmbëngulur në vullnetin për ndjekje penale.

– Kjo është veçanërisht e rëndësishme për krimet që ndiqen me padi private ose me propozimin e të dëmtuarit (p.sh. lëndimi trupor gjatë dhunës në familje), sepse sipas Ligjit për procedurë penale, kur ndjekja e veprës penale varet nga me propozimin e të dëmtuarit, prokurori publik nuk mund të fillojë procedurë hetimore apo të paraqesë propozim aktakuzë apo propozim për dhënien e urdhrit penal derisa i dëmtuari të paraqesë propozim. I dëmtuari dhe paditësi privat në çdo kohë me deklaratën e tyre në gjykatën para së cilës zhvillohet procedura mund të tërhiqen nga propozimi, përkatësisht nga padia private deri në përfundim të seancës kryesore. Në atë rast humbasin të drejtën për të riparaqitur propozim, pra padi private, thekson Prokuroria.

Në lidhje me vrasjen e fundit të rëndë në Koçan, prokuroria publike thekson se nuk kanë bërë kallëzim penal për dhunë, rrezikim apo kërcënim fizik nga i dyshuari ndaj viktimës.

- Kallëzimi i vetëm në prokurori i referohet një krimi-shantazhi, pa asnjë element kanosjeje fizike dhe ndaj atij kallëzimi është vepruar menjëherë. Janë ndërmarrë veprime, janë siguruar provat, i dëmtuari është marrë në pyetje dhe rasti ka qenë në pritje në kohën kur është kryer vepra penale – vrasja, tha JO, ndërsa këtë ankesë dje e përmendi edhe MPB-ja.

 

Sipas MPB-së në MPB-në Koçan më 16.05.2023 në ora 11.30:31.05.2023, T.M. raportoi se për një periudhë më të gjatë U.R. , me të cilin ishin në një lidhje romantike, e shantazhonte që të publikonte foto dhe video komprometuese nëse nuk i jepte para. Nga ana e inspektorëve në QK për KR - OVR Koçani është vepruar sipas kallëzimit dhe me datë 05.06.2023 është dorëzuar parashtresë - njoftim në KSHP Koçani, me materialin zyrtar të bashkangjitur dhe me datë XNUMX është plotësuar njoftimi. i është dorëzuar edhe Prokurorisë kompetente me material zyrtar të bashkangjitur.

Vrasje brutale apo femicid?

Organizatat joqeveritare për mbrojtjen e grave nga dhuna në familje dje kanë kërkuar nga Prokuroria Publike vrasësin e dyshuar nga Koçani, për të cilin Prokuroria Publike Koçan ka nxjerrë Urdhër për zhvillimin e procedurës hetimore për shkak të dyshimit të arsyeshëm se ka kryer një krimi - Vrasja në mënyrë mizore sipas nenit 123 paragrafi 2 pika 1 të Kodit Penal, për ta riklasifikuar krimin si femicide, pra sipas nenit 123 paragrafi 2a i Kodit Penal, i cili i referohet "privimit nga jeta të një grua apo vajzë nën 18 vjeç, gjatë dhunës me bazë gjinore”. Rrjeti Kombëtar Kundër Dhunës ndaj Grave dhe Dhunës në Familje kërkoi që gjatë përcaktimit të masës së dënimit të merren parasysh të gjitha rrethanat, gjegjësisht Prokuroria të mos e trajtojë rastin si një incident të vetëm, por si një vrasje si pasojë e dhunës së gjatë në familje.

– Kualifikimi përfundimtar ligjor do të varet nga provat e siguruara gjatë hetimit. Megjithatë, si forma kualifikuese, si vrasja në mënyrë brutale, ashtu edhe vrasja e një gruaje gjatë kryerjes së dhunës me bazë gjinore (që nuk korrespondon plotësisht me termin ligjor femicid), janë të njëjta për sa i përket masës së sanksionit të pezulluar. Prokuroria Publike gjithmonë insiston për dënime më të larta për autorët e krimeve në aspektin e parandalimit të veçantë dhe të përgjithshëm, por dënimin e përcakton gjykata, thekson Prokuroria.

Nga aty shtojnë se edhe Prokuroria Publike edhe MPB-ja veprojnë me shpejtësi për të gjitha kallëzimet, përfshirë edhe ato që kanë të bëjnë me dhunën në familje.

- Dhuna në familje si dukuri, në Kodin Penal, njihet dhe sanksionohet siç duhet si një formë kualifikuese e disa krimeve, gjë që u jep prokurorëve publikë mundësinë e duhur për zbulimin e rasteve të tilla dhe procedimin e tyre përkatës. Nëse në raste të caktuara konstatohet se ekziston rreziku i përsëritjes së veprës penale ose mundësia e kryerjes së tentativës së krimit, prokurori publik në atë rast duhet t'i propozojë gjykatës masat e duhura të sigurisë - paraburgimi ose masat paraprake që përfshijnë ndalimin e afrimit. viktima gjatë procedurës, njoftoi Prokuroria Publike, duke iu përgjigjur pyetjeve gazetareske të “Sloboden Pechat”.

Prokuroria është bërë shënjestër e sulmeve të organizatave të shoqërisë civile si një nga institucionet kyçe në zinxhirin e autoriteteve, e cila në kuadër të kompetencave të saj mund të veprojë duke shqiptuar dënime më të ashpra për autorët e dhunës në familje dhe veprime të menjëhershme në rastet, por sanksionet janë ende. në kompetencën e gjykatave, por edhe të autoriteteve ekzekutive dhe legjislative që bëjnë ligjet mbi të cilat veprojnë prokuroritë dhe gjykatat dhe nga të cilat varen buxhetet e autoriteteve gjyqësore, përfshirë edhe prokurorinë.

Nga aty theksojnë se një nga problemet më të mëdha me të cilat ballafaqohen prokurorët publikë në ndjekjen penale të autorëve janë sanksionet e ulëta të parashikuara për disa nga krimet që kanë të bëjnë me dhunën në familje, të cilat fshihen shpejt nga evidencat penale edhe pas vendimit përfundimtar. se nuk ruhet asnjë gjurmë e duhur e sjelljes kriminale të personit të dënuar, gjë që do të ishte bazë për sanksione më të rrepta në të ardhmen.

- Të gjitha këto aspekte duhet të jenë pjesë e një analize dhe debati më të gjerë profesional që do të dilte në lidhje me justifikimin e ndryshimeve në politikën penale për këto lloj krimesh. Frekuenca e raportimeve të tilla, nga pikëpamja e punës së Prokurorisë Publike, vërehet edhe në Raportin Vjetor të Punës së Prokurorisë Publike për vitin 2022, ku në seksionin për strukturën e kriminalitetit, një segment. kushtuar trendit të rasteve të tilla është analizuar, thekson ai JO.

Sipas raportit të përmendur, në vitin 2022 ka pasur rritje të numrit të kallëzimeve dhe procedimeve penale për veprat nga kreu XIV i Kodit Penal – Veprat penale kundër jetës dhe gjymtyrëve, ku përfshihen vrasje, lëndime të rënda trupore, pjesëmarrje në zënka, rrezikim. me një armë të rrezikshme gjatë përleshjeve dhe grindjeve e të tjera, arsyet për të cilat janë të shumta, “por disa janë sërish rezultat i prishjes së marrëdhënieve shoqërore dhe familjare gjatë dhe pas pandemisë. Vërtetim për këtë është fakti se një pjesë e konsiderueshme e procedurave për vrasje dhe lëndime trupore i referohen formave cilësore të veprave, sepse ato janë kryer gjatë dhunës në familje”, thuhet në raport.

Në vitin 2022, mbi këtë bazë janë regjistruar gjithsej 1.543 persona, krahasuar me 1.331 në vitin paraardhës 2021. Prokuroria ngriti akuza kundër 515 personave në vitin 2022, dhe kishte shumë më tepër se një vit më parë - 734 akuza. Vitin e kaluar janë dhënë 586 aktgjykime për krime kundër jetës dhe gjymtyrëve, krahasuar me 564 në vitin 2021, sipas Raportit Vjetor të JORSM për vitin 2022, të publikuar në korrik të këtij viti.