Tandemi i aktrimit Vladimir Lazovski dhe Izabela Novotni më 1 shkurt 2023 do të shënojnë 30 vjet punësim në Teatrin për fëmijë dhe të rinj në Shkup dhe ende me shumë besim dhe entuziazëm po e realizojnë ëndrrën e tyre teatrale.

Aktorët e parë të punësuar në Teatrin për fëmijë dhe të rinj në Shkup, Vladimir Lazovski dhe Izabela Novotni, jetojnë me entuziazëm të pambuluar, emocione të forta dhe kujtime të stuhishme, ndërsa shënojnë tri dekada të punës në shtëpinë e tyre unike prindërore. Fakti që ata ndërtojnë jetën e tyre personale dhe profesionale në themelet e institucionit që u ka dhënë momente të panumërta të lumtura shumë brezave të fëmijëve, i mbush me gëzim dhe bukuri.

Përkushtimi dhe entuziazmi që patën në fillim ndër vite jo vetëm që nuk u shua, por përkundrazi ripërtërihej e shndërrohej vazhdimisht në forma të reja krijimi. Ëndrrën e tyre të emocioneve të pastra dhe të sinqerta teatrale arrijnë t'ua përcjellin brezave të ardhshëm të aktoreve dhe aktorëve, të cilët do të gjejnë vendin e tyre në Teatrin për Fëmijë dhe të Rinj.

U takuam me Lazovskin dhe Novotnin me dëshirën për të zbuluar ëndrrat e tyre, por edhe për t'u dhënë një nxitje brezave të rinj që të ndjekin rrugën e tyre dhe të vazhdojnë suksesin e tyre.

Në vitin 2020, Teatri për fëmijë dhe të rinj (TDM) në Shkup festoi 30 vjetorin e themelimit me moton “Ëndërr që zgjat”. Këtë vit, të dy po festoni 30 vjetorin e punësimit në TDM. A mund të jetë e njëjta ëndërr? Ose, çfarë ëndrre keni imagjinuar 30 vjet më parë?

Isabella: Padyshim që është një jubile i madh, si personalisht ashtu edhe për TDM-në. Nëse fillimet dhe krijimi i TDM-së, në kushtet që ishin, mund të konsiderohet si një akt historik në qenien tonë kulturore bashkëkohore, atëherë punësimi ynë zyrtar ishte akti i parë në këtë projekt të madh në zhvillimin e kulturës maqedonase. Po, është e njëjta ëndërr që po udhëtojmë me Teatrin, nëpër të gjitha sfidat, sukseset, vizionet, problemet... Tre dekada më parë nuk isha në dijeni të aventurës që po i futesha. Por ne filluam me shfaqje jashtëzakonisht cilësore dhe tashmë në vitet e para arritëm suksese të mëdha, si brenda dhe jashtë vendit. Pasuan një sërë çmimesh. Entuziazmi ishte i pari, donim të justifikonim besimin e teatrit të parë dhe të vetëm shtetëror për fëmijë dhe të rinj. Në atë ritëm premierash, spektaklesh, të ftuarish, nuk kisha kohë as të ëndërroja dhe të imagjinoja se çfarë do të jetë pas 20 apo 30 vitesh. Koha me punë sapo iku. Dhe ja ku jam tani. Ndoshta është më mirë nga ky këndvështrim të mendoj nëse kam bërë gjithçka që mundem.

Vladimir: Ëndrra që zgjat është ëndrra që së shpejti bëhet realitet! Imagjinoni të hyni në një botë të tillë, në botën e përrallave, përrallave, tregimeve, këngëve, shfaqjeve dhe romaneve. Imagjinoni se si mund ta ndryshoni, ndërtoni dhe formësoni atë botë me një lëvizje të vogël, me një buzëqeshje, një mendim, me një fjalë të folur. Të shohësh para syve të tu se si ajo botë rritet, zhvillohet, mendon, jeton, piqet. Me sa vetëmohim ju hap portat dhe zbulon të gjitha sekretet, sukseset dhe zhgënjimet e tij, ndan me ju dëshirat, ëndrrën e tij!

Çfarë ju dha inkurajim dhe frymëzim gjatë gjithë këtyre viteve për t'iu përkushtuar vazhdimisht dhe profesionalisht punës dhe përgatitjeve të shfaqjeve për fëmijë dhe të rinj?

Isabella: Ti e di se si, nëse je profesionist në punën tënde, sidomos në aktrim, duhet të japësh veten sinqerisht, në mënyrë të vazhdueshme dhe në maksimum... nuk ka rrugë tjetër për të pasur sukses në këto “dërrasa”, një skenë ku je. ekspozuar ndaj skanimeve të kokave të qarta të fëmijëve. Pikërisht ky është motivi, për të lënë si trashëgim një gjurmë të asaj dashurie për teatrin, që ata fëmijë e mbajnë ende brenda vetes, tashmë si prindër.

Vladimir: Dhe tani, imagjinoni se si ju shohin para tyre, sy të lezetshëm të zmadhuar, që ju dëgjojnë me veshë hapur, fëmijë që ju hapin shpirtin, të etur për të hyrë me ju në botën e përrallave, përrallave, romaneve... Në botën e ëndrrave. I etur për të zbuluar sekretet, kurioz për të ekzaminuar heronjtë. Për të shkëmbyer sinqerisht mendimet e tyre me ju. Të rritem me ty, të ëndërroj me ty, të mësoj prej teje, të krijoj me ty. Për t'u pjekur. Për mua, kjo është nxitja dhe frymëzimi i vërtetë, gjatë gjithë këtyre viteve.

Çfarë do të thotë për ju personalisht të qenit punonjës i parë në TDM? A ka pasur ndonjëherë një dilemë për të qëndruar në TDM? Kishte ndonjë ofertë për t'u transferuar në një teatër tjetër profesionist?

Vladimir: Është një ndjenjë e mirë kur hidhet një themel. Themelet e shtëpisë tuaj. Themelet e TDM-së së saj. Është një ndjenjë edhe më e mirë kur sheh se si "ëndërrimtarë" të tjerë, kolegë që ndajnë dhe besojnë në të njëjtën ëndërr bashkohen me ty për të hedhur ato themele. Ndjenja kur sheh një ëndërr të realizuar. Po, ka pasur oferta. Por jo që unë të hyj me ta, por ata të hyjnë tek ne!

Isabella: Nuk kishte shumë rëndësi për mua atëherë. Unë as nuk isha në dijeni për këtë. Sapo u nisa dhe punova shumë. E përmenda më lart, padyshim që kemi hyrë në historinë e këtij teatri (ha-ha), megjithëse nuk jemi ende shumë të vjetër. Këtë epitet e mbaj me krenari. Kur pyetej për dilemën... kishte një dilemë, dikush do të gënjente nëse do të thoshte se nuk do të dëshironte të bënte një ndryshim në jetën e tij profesionale, qoftë edhe për një kohë të shkurtër, por megjithatë, zëri i brendshëm vazhdonte të sillte. po kthehem ne kete skene. Brenda një viti apo më shumë do ta di pse.

Cila është specifika dhe qasja e aktrimit në përgatitjen e shfaqjeve për fëmijë dhe të rinj? A ka ndonjë ndryshim në krahasim me shfaqjet për të rritur? Cilat janë përvojat tuaja?

Isabella: Vetëm syri i saktë i kritikut të teatrit mund të vlerësojë se sa punë ka pas çdo shfaqjeje për fëmijë dhe të rinj. Përgatitja kërkon lëvizshmëri të plotë të ekipit dhe teknikës, si dhe bashkëpunëtorëve të jashtëm. Aktorët pa përjashtim, para së gjithash duhet të jenë fizikisht të aftë, sepse shfaqjet janë me lëvizje skenike dhe kërcime komplekse, kostume dhe maska ​​të pasura e shpesh komplekse, kukulla udhërrëfyese, lojë hijesh... Personazhet duhet të zhyten në psikologjinë e fëmijëve për të mbajtur është vëmendja e tyre që të ndërveprojnë dhe zgjojnë imagjinatën e fëmijëve, duke u siguruar që mesazhi t'u arrijë. Me këtë ne përmbushim një detyrë tjetër që na është dhënë, edukimin e më të rinjve, duke u mësuar atyre jo vetëm përrallat dhe tregimet e shkruara tashmë, leximin e librave, por shkojmë një hap më tej – krijimin e një kulture të përgjithshme të jetesës dhe sjelljes. Këtu qëndron ndryshimi midis lojërave për fëmijë dhe atyre për të rritur. Ne krijojmë dhe edukojmë audiencën më të re. Është i njëjti publik që një ditë do të futet në sallën e teatrit për të rritur, me një dashuri dhe respekt të formuar tashmë për artin teatror. Nëse e kemi arritur këtë, atëherë misioni ynë ka qenë i suksesshëm. Dhe bashkë me të ëndrra jonë.

Publiku i teatrit për fëmijë është më mirënjohës, më i sinqerti dhe më i hapuri për të përjetuar njohuri dhe përvoja të reja, dhe TDM ka një rëndësi të jashtëzakonshme si për shtetin ashtu edhe për shoqërinë. Nga ana tjetër, duke marrë parasysh kushtet në të cilat krijoni pjesët, a vlerësohet dhe vlerësohet mjaftueshëm TDM?

Vladimir: Imagjinata e fëmijëve nuk ka kufi. Ajo është e pandalshme, e pazbutur. Ai është vazhdimisht në kërkim të hapësirave të reja, botëve të reja, ashtu si punonjësit e TDM. Bota në të cilën, së bashku me audiencën tonë, fëmijët tanë, të rinjtë, prindërit e tyre, nënat dhe baballarët, gjyshërit, rritemi, mësojmë, zhvillohemi, po bëhet shumë e ngushtë. Jemi të gjithë së bashku në kërkim të ambienteve të reja, më dinjitoze. Jam i sigurt se në një të ardhme të afërt të gjithë së bashku do t'i hedhim themelet e asaj bote të re, një objekti të ri e dinjitoz të quajtur Teatri për fëmijë dhe të rinj - Shkup, sepse: Ëndrra që zgjat është ëndrra që po realizohet!

Cilin e konsideroni suksesin tuaj më të madh në këto 30 vite, duke qenë se TDM është ndër teatrot më të vlerësuara në vend dhe ka një duzinë shfaqje me mbi 100 shfaqje?

Isabella: Nuk do të përmendja me këtë rast të gjitha shfaqjet që lanë mbresa të mëdha në Teatër. Ka shumë prej tyre. Por ndoshta është fëmija i parë, "Bizelja dhe princesha" (1993) është disi ende pranë zemrës sime. Tridhjetë vjet në teatër, tridhjetë vjet me princeshën. Ky është një sukses, pas 30 vitesh dhe pas kaq shumë gjeneratave të reja të fëmijëve, të dëgjosh duartrokitjet e tyre vazhdimisht dhe të shohësh emocionin në sytë e tyre. Dhe akoma më shumë, pas kaq vitesh le të presim që kolegët më të rinj të marrin përsipër me të njëjtën dashuri dhe entuziazëm.

Vladimir: Pas përfundimit të shfaqjes së shfaqjes "Bizelja dhe princesha" (projekti i parë i TDM me aktorët e parë), një nënë m'u afrua me vajzën e saj. Ajo më pyeti nëse mund të firmosja librin me ngjyra të vajzës së saj. “Sigurisht që mundet”, iu përgjigja. U habita kur pashë librin me ngjyra. Ishte nga versioni i parë i librave për t'u ngjyrosur, i shtypur 30 vjet më parë. Mendova, mbase u mbaruan librat e rinj të ngjyrosjes, kështu që po i japin këto të vjetrat. Ajo mori librin me ngjyra nga duart e së bijës dhe hapi faqen në të cilën shkruhej: "Gëzuar ditëlindjen!" Me dashuri Vlatko”. “Më ke firmosur kur festoja 9-vjetorin”, më tha. Këmbët e mia kryqëzuan, duart filluan të më dridheshin. Nuk mund të firmosja, nuk dija çfarë të shkruaja. Tani pyes veten, a është rritja e një brezi të tërë suksesi ynë më i madh? Une nuk e di. Ja, përgjigjuni ju!

(Intervista u botua në “Shtypi Kulturor” nr. 164, në botimin e shtypur të gazetës “Shtypi i Lirë” më 28-29 janar 2023)