Gazetari Sveto Stamenov pothuajse tërë jetën e tij profesionale ia ka kushtuar punës në Radion maqedonase - Radio Shkupi, dhe në 25 vitet e fundit veprimtaria e tij gazetareske ka qenë jashtëzakonisht e rëndësishme, duke botuar një pjesë të transmetimeve të tij radiofonike në formë letrare.

Promovimi i paralajmëruar i botimit të parë dhe të dytë të ndryshuar dhe plotësuar të librit "Krste Petkov Misirkov - ndërmjetësi maqedonas" është rast konkret për takim me Sveto Stamenov, një nga publicistët, politologët dhe gazetarët maqedonas më pjellor të Maqedonisë. Radio - Radio Shkupi.

Promovimi i librit do të mbahet për nder të 70 vjetorit të krijimit të Institutit të gjuhës maqedonase “Krste Misirkov” – Shkup dhe 120 vjetorit të botimit të librit “Për çështjet maqedonase” të Kërste Petkov Misirkovit.

Libri i Stamenovit përmban intervista radiofonike (biseda) me profesorë të shquar universitarë, studiues maqedonas, njohës dhe admirues të shquar të veprës madhështore të Krste Petkov Misirkovit, të cilat janë përkthyer në formë letrare.

Profesorja Vera Stojçevska-Antiq, për librin "Krste Petkov Misirkov - ndërmjetësi maqedonas" thekson se autori Sveto Stamenov "e ka dizajnuar veprën në mënyrë ideale, sepse ka përmbledhur në një libër njohuritë më të rëndësishme, të vjetra dhe të reja për vlerat. dhe vepër e Krste Petkov Misirkovit”. Botimi i përditësuar paraqet një lexim të përmbledhur enciklopedik për veprën jetësore dhe veprën erudite shkencore të Krste Petkov Misirkovit, e cila do të mund të përcillet vazhdimisht dhe denjësisht nga shumë konsumatorë të rinj dhe të vjetër të historisë dhe kulturës së gjuhës maqedonase.

Për nder të 120 vjetorit të botimit të librit "Për çështjet maqedonase" të Krste Petkov Misirkov, Instituti i Gjuhës Maqedonase do të promovojë botimin e fundit të botimit "Krste Petkov Misirkov - Ndërmjetësi maqedonas". Çfarë përmban botimi dhe sa kohë ka qenë në përgatitje?

- Pikërisht! Më 9 shkurt në amfiteatrin e Institutit të Gjuhës Maqedonase “Krste Misirkov” – Shkup do të bëhet promovimi i librave “Krste Petkov Misirkov – interpretuesi maqedonas” (botimi i parë dhe i dytë i ndryshuar dhe plotësuar). Promovimi është për nder të 70 vjetorit të themelimit të Institutit dhe 120 vjetorit të botimit të librit "të artë" maqedonas "Për çështjet maqedonase" nga, sipas shumë njerëzve, maqedonasit më të rëndësishëm të shekullit të 20-të dhe kodifikuesi i parë i gjuhës letrare maqedonase, Krste Petkov Misirkov.

Botimi i parë i librit "Krste Petkov Misirkov - Ndërmjetësi maqedonas" është botuar në vitin 2020 dhe është një lloj përmbledhje e 13 intervistave që kam realizuar me profesorë të shquar universiteti, studiues maqedonas, njohës dhe admirues të shquar të veprës madhështore të Krste Petkovit. Misirkov në programin e Radios maqedonase - Radio Shkupi gjatë vitit 2016, me rastin e 90 vjetorit të vdekjes së Misirkovit, dhe në vitin 2018 me rastin e 115 vjetorit të botimit të librit të tij "Për çështjet maqedonase".

Ky botim i ri, i dytë, i ndryshuar dhe i plotësuar, që erdhi pas shterrimit të tirazhit të të parit dhe që u botua dy-tre muaj më parë, përveç intervistave nga i pari, përmban edhe shtatë të reja, të cilat i kam realizuar gjatë 2021 me rastin e 95 vjetorit të vdekjes së Misirkovit.

Tashmë me vetë titullin e librit përcaktoni rëndësinë e Krste Petkov Misirkovit për historinë, shkencën dhe gjuhën kombëtare maqedonase. Çfarë sfide është të studiosh veprën e tij 120 vjet pas botimit të librit të tij më të rëndësishëm?

- A ka një sfidë më të madhe tani, kur jemi edhe një herë të ekspozuar ndaj një fushate të ashpër antimaqedonase të paskrupullt nga disa qarqe politike dhe akademike në Bullgarinë fqinje, të cilët mohojnë dhe madje përvetësojnë gjithçka maqedonase, popullin maqedonas, historinë maqedonase, kulturën maqedonase dhe , në veçanti, gjuha maqedonase, për të cilën thonë se është, citoj, "norma rajonale e bullgarishtes", të mos kthehemi, siç thashë, maqedonasit më domethënës të shekullit të 20-të, Krste Petkov Misirkovit dhe maqedonishtes së tij. Libri "i artë" "Për çështjet maqedonase"!

Për mua, dhe mendoj për numrin e madh të maqedonasve, është libri i tij "Rreth çështjeve maqedonase" që në fakt paraqet programin më autentik kombëtar maqedonas, i cili nuk ka humbur pothuajse asgjë nga rëndësia e tij edhe sot, 120 vjet pas botimit. Sepse në të Misirkovi jep përgjigjet për pyetjet më thelbësore që disa edhe në këtë dekadë të tretë të shekullit XXI paturpësisht dhe me këmbëngulje na pyesin: kush jemi, çfarë jemi, ku jemi, çfarë duhet të jemi... dhe Përgjigja është një dhe e vetme - ne jemi maqedonas, një popull i veçantë me historinë tonë, kulturën tonë dhe gjuhën tonë maqedonase, pikërisht siç thotë Misirkov në "Për çështjet maqedonase".

Si gazetar, si i zgjidhni bashkëbiseduesit që flasin për këto tema të rëndësishme?

- Nuk ka rregull. Thjesht, zgjedhja e bashkëbiseduesit, nëse mund të thuash, varet vetëm nga tema që do të trajtohet në intervistë dhe e udhëhequr nga ajo, përpiqem të gjej ekspertin më të mirë, pavarësisht nëse është profesor universiteti, ekspert. , politikan, diplomat, shkrimtar... Sigurisht qe perjashtim ben seria e intervistave qe realizoj me rastin e pervjetoreve te ndryshem, pasi ne fakt p.sh. ishin: 15 dhe 20 vjet nga pavaresia e Republikes. e Maqedonisë, 1.100 vjet nga vdekja e St. Kliment Ohridski, 90-vjetori dhe 95-vjetori i vdekjes së Krste Petkov Misirkov-it, 100-vjetori i lindjes së Blazhe Koneskit, 30-vjetori i formimit të ushtrisë maqedonase etj., i cili zgjati disa muaj, e disa edhe për një vit të tërë. Dhe pastaj, me çdo kusht, përpiqem të sjell në programin e Radios së Maqedonisë - Radio Shkupi, nëse jo të gjithë, të paktën shumicën e njohësve më të mirë të asaj që apo kujt i kushtohet seriali. E gjithë kjo përfundimisht kthehet në një lloj simpoziumi radiofonik i cili në fund të fundit përfundon mes dy kopertinave.

Intervistat realizohen në kuadër të programit radiofonik të Radios maqedonase - Radio Shkupi. Cila është arsyeja e përkushtimit tuaj ndaj radios gjatë gjithë jetës suaj profesionale?

- Dashuria për radion si medium lindi në kohën time studentore në fillim të viteve tetëdhjetë të shekullit të kaluar, kur ndërthura studimet në Fakultetin e Shkencave Politike në Beograd me punën praktike në Radio Beograd. Pastaj, pas dy vitesh punë të pavarur në redaksinë e politikës së jashtme të Televizionit të atëhershëm Shkupi, në fillim të viteve nëntëdhjetë u punësova në Radio Maqedonase - Radio Shkupi, së cilës i kam qëndruar besnik edhe sot e kësaj dite. Në tre dekadat e gjysmë të fundit, kam kaluar nëpër të gjitha hapat në profesion - nga asistenti i tavolinës, reporter ushtarak nga luftërat në Kroaci dhe Bosnje-Hercegovinë, gazetar i politikës së jashtme, redaktor ekzekutiv i seksionit të lajmeve deri tek redaktori i Departamenti i Politikës së Jashtme të Radios së Maqedonisë - Radio Shkupi.

Në Radio Shkupi përjetova momentet e mia yjore gazetareske. Në fund të fundit, dy herë kam qenë fitues i Çmimit Shtetëror "Mito Haxhi Vasilev - Jasmin" (2005 për gazetari dhe 2012 për gazetari) dhe çmimi "Krste Misirkov" i ZNM (2004) dhe Pllaka e Zyrës Ndërlidhëse të NATO-s në Shkup. (2020). . Por, për fat të keq, kam përjetuar edhe zhgënjime (për fat jo profesionale) që ende thumbojnë si një plagë e gjallë. Por kjo është jeta, apo jo?!

Sipas jush, në çfarë mase teknologjitë dhe mediat e reja kanë arritur t'i heqin një pjesë të funksionit informativ radios si medium? Apo, radioja arrin të ruajë ndikimin e saj në kohët e reja?

- Se e hoqën - e hoqën, por gjithsesi radioja mbahet si medium. Dhe kjo nuk është çështje e teknologjisë dhe mediave të reja, por e vetë njerëzve të radios.

Krahas gazetarisë radiofonike, ju merreni edhe me një veprimtari tjetër jashtëzakonisht të rëndësishme – gazetarinë. Sa libra si autor dhe botues keni botuar deri tani dhe për çfarë qëllimi?

- Që nga viti 1998, kur së bashku me Iskra Çoloviqin dhe Horbaj Drasko botuam monografinë "Pamje nga Çarshia e Vjetër e Shkupit", e cila në vitin 2005 përjetoi botimin e dytë, e deri më sot si autor, bashkëautor dhe redaktor e kam botuar. më shumë se 50 libra në fushën e politikës ndërkombëtare, mbrojtjes dhe sigurisë, letërsisë dhe gjuhës maqedonase, si dhe dialogut ndërkulturor, ndërqytetërues dhe ndërfetar, etj.

Ndër to do të veçoja: tetralogjinë "Labirintet e sigurisë maqedonase", dy vëllimet "Fuqia e shpirtit të Ohrit", "Bisedimet e Ohrit", "Maqedonia në NATO" dhe "Gjuha - Atdheu ynë i vetëm i plotë". si "Shën Klimenti i Ohrit dhe konteksti kulturor maqedonas", "Feja dhe kultura - një lidhje e pathyeshme midis kombeve", "Quo vadis, Maqedoni?", "Krste Petkov Misirkov - ndërmjetësi maqedonas", "Për shekullin XIX maqedonas" , "Danica Ruçigaj: Kënga e këngëve", "Kritika letrare e Danica Ruçigajt", "Bisedat e Skopskit", "Viviseksione politike në transmetim" dhe e fundit "Nga Klimenta në Bllazheta". Natyrisht, një vend të veçantë në bibliografinë time kanë përmbledhjet “Kthim te Koneski” dhe “Një rikthim në Koneski”, të cilat u botuan me rastin e njëqindvjetorit të lindjes së themeluesit të kulturës moderne maqedonase, Blazhe Koneskit. si dhe "Paqartësia, oh mallkuar po si", antologji me poezi kushtuar poetes së parë maqedonase Danica Ruçigaj dhe "26 korrik 1963 – Dita e fatit", antologji me poezi kushtuar tërmetit të Shkupit.

Për kë janë të gjitha këto publikime?

- Përgjigjen për këtë pyetje do ta kërkoj në disa nga recensionet e librave të mi. Përkatësisht, për disa recensues, shumica e librave të mi paraqesin një lloj kronologjie të ngjarjeve dhe një lloj tabloje të shoqërisë maqedonase në dekadën e fundit të fundit dhe në tre dekadat e para të këtij shekulli, si dhe një lloj "zhytjeje". “Në historinë e pasur maqedonase. Epo, ndoshta librat do të jenë interesantë për ata që janë të angazhuar ose të interesuar për të.

Si është planifikuar promovimi i librit “Krste Petkov Misirkov – ndërmjetësues maqedonas” në Institutin e Gjuhës Maqedonase më 9 shkurt?

- Promovimi është planifikuar të fillojë në ora 11:XNUMX dhe do të mbahet në amfiteatrin e Institutit "Krste Misirkov" në Shkup. Është planifikuar të hapet me fjalën përshëndetëse të drejtorit të Institutit, prof. Elena Jovanova-Grujovska, dhe pas saj, prof. Dr Vasil Tocinovski, prof. Dr.Lidija Tanturovska, prof. Dr.Ljudml Spasov dhe Prof. Dr. Dimitar Pandev, të cilët në fakt ishin edhe recensues të librit.

Në fund do të më mbetet t'i falënderoj të pranishmit dhe promotorët dhe t'i dorëzoj bibliotekës së Institutit, me rastin e 70 vjetorit të themelimit të Institutit, dy kopje të botimeve të mia kushtuar maqedonisë tonë. gjuhe.

(Intervista u botua në “Shtypi Kulturor” nr. 165, në botimin e shtypur të gazetës “Shtypi i Lirë” në datat 4-5 shkurt 2023)