Intervistë me regjisoren Kaltrina Krasniqi: Jetojmë në një kohë të zhvillimit agresiv të shoqërisë

Regjisoren Kaltrina Krasniqi e takuam pas shfaqjes së filmit në Kinematekën në Shkup.

Filmi i parë artistik i Kaltrina Krasniqit “Faith Dreams of the Sea”, i realizuar si bashkëprodhim mes Kosovës, Shqipërisë dhe Maqedonisë, me mbështetjen e Agjencisë së Filmit RSM, pati premierën botërore më 8 shtator në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Venecia. me dy çmime. Filmi “Faith Dreams of the Sea” fiton me shikim të parë.

Regjisorja e re Kaltrina Krasniqi nga Kosova në filmin e saj të parë të metrazhit të gjatë bashkëpunon me skenaristen Doruntina Basha me origjinë nga Dibra dhe kinematografinë Sevdije Kastrati. Për filmin ka punuar një ekip i madh nga Maqedonia, ndër ta janë montazheri Vladimir Pavlovski, kameramani i zërit Igor Popovski, si dhe tingëlluesi Darko Spasovski - Ducki. Kompozitori i muzikës së filmit është kitaristi i njohur Petrit Çeku.

Maqedonia përfaqësohet nga produksioni “Dream Factors”, ndërsa bashkëproducent janë Ognen Antov dhe Stojan Vujicic. Xhirimet e filmit janë bërë në lokacione në Kosovë dhe Shqipëri, ndërsa montazhi dhe postproduksioni janë bërë në Maqedoni.

Producenti Ognen Antov shpjegoi se filmi ka një jetë të pasur festivalesh dhe se është pranuar me duartrokitje në të gjitha festivalet. Sa i përket premierës zyrtare në rajon, gjegjësisht në Kosovë, Maqedoni dhe Shqipëri, së bashku me partnerët – producentët vendosën të presin krijimin e kushteve më normale për daljen në kinema dhe më pas ta nxjerrin filmin në kinema. Jeta festivalore e filmit do të vazhdojë dhe deri në fund të vitit tashmë është ftuar në rreth 15 festivale botërore, kryesisht nga kategoria A.

Aksioni filmik në "Vera ëndrrat e detit" e kap që në fillim shikuesin dhe e çon pothuajse pa frymë në skenën e fundit të filmit. Ju bëtë një punë të shkëlqyer bashkë me aktorët dhe grupin e xhirimit, por si lindi ideja për të filmuar skenarin e Doruntina Bashës?

– Skenaristen Doruntina Basha e njohim që në fëmijëri. Jemi i njëjti brez, kemi shkuar në të njëjtën shkollë dhe këtë nëntor do të bëhemi të dy 40 vjeç. Pas luftës, secili prej nesh shkoi në anën e tij për të studiuar dhe udhëtuar jashtë vendit dhe, ndoshta, nuk ishim parë për dhjetë vjet. Diku në vitin 2014 më afrohet me tekstin për “Vera ëndërron detin”. Ishte versioni i parë i tekstit dhe ajo ishte pak e turpshme ta ndante me mua. Por doja ta lexoja menjëherë, sepse më pëlqeu shumë titulli. Fjala “besim” në shqip do të thotë verë. Pra, titulli më kujtoi "ëndrrat verore të detit", dhe kjo më dha një ndjenjë të thellë malli. Diçka si një verë që ëndërron detin që ndihet si në shtëpi.

Fillova të përgatisja skenarin e filmit që të nesërmen dhe më tërhoqi fort personazhi kryesor, më së shumti sepse Vera ishte një grua e një brezi që rrallë zgjidhet për një film. Më pëlqeu edhe mënyra se si Doruntina e shkruante personazhin, sepse vetë personazhi i Verës kishte shtresa të shumta në të, të cilat nuk mund të përpunoheshin në mënyrë stereotipe. Kam imagjinuar një grua të lindur pas Luftës së Dytë Botërore, e cila ka jetuar një jetë mjaft dramatike për shkak të ndryshimeve politike dhe sociale që po ndodhnin në këtë pjesë të botës. Më ka tërhequr edhe lidhja e saj me vajzën e saj dhe dinamika në komunikimin e tyre. Dinamika të tilla janë veçanërisht të pranishme në kohën në të cilën jetojmë tani. Tema kryesore e filmit, e cila i referohet gruas dhe trashëgimisë, mendoj se nuk vlen vetëm për këtë pjesë të botës, por është e pranishme pothuajse në të gjitha vendet e botës. Ndërsa bëja kërkime, zbulova se gratë po luftojnë për të drejtën e tyre për trashëgimi në mbarë botën. Gjithashtu, pabarazia ekonomike nuk vlen vetëm për Ballkanin, por është e pranishme në të gjithë botën. Të gjitha këto gjëra më bindën për universalitetin e historisë, gjë që ishte arsyeja që doja ta filmoja.

Natyra shumështresore e personazhit kryesor shprehet pikërisht në film. Ajo është një grua që pas vdekjes së të shoqit ka mbetur e vetme për të luftuar kundër padrejtësive që i bëhen nga komuniteti, ndërthuret mafia urbane, por edhe zhvillimin e vrullshëm të shoqërisë së re. A e ndjeni ju personalisht një presion të tillë nga shoqëria?

- Jetojmë vërtet në një kohë të zhvillimit agresiv të shoqërisë. Njerëzit që jetojnë në margjina zakonisht bëhen dëm kolateral ndaj një zhvillimi të tillë, sepse ata nuk janë në gjendje ta kontrollojnë atë. Ajo shtresë e historisë ishte vërtet interesante për mua për ta analizuar, por edhe për ta portretizuar, sepse ne mund të mos jemi as të vetëdijshëm se sa ka ndryshuar shoqëria në njëzet vitet e fundit. Jetët e njerëzve ndryshojnë në mënyrë agresive edhe në baza ditore. Në një farë mënyre, mendoj se ne të gjithë ndihemi shumë të vegjël në raport me zhvillimin e botës, ose ndihemi të pafuqishëm sepse zëri ynë historikisht nuk është dëgjuar në një situatë të tillë.

Premiera në Venecia tregoi se kemi bërë një punë të shkëlqyer dhe me filmin udhëtojmë intensivisht në shumë festivale, kryesisht nga kategoria A.

Si i pa publiku në premierën botërore në Venecia mesazhet që përcolli filmi?

- Ne patëm një premierë spektakolare në Venecia. Salla e kinemasë ishte e mbushur me njerëz. Filmi pati nëntë shfaqje radhazi dhe të gjitha ishin të mbushura plot. Në premierën pas filmit, ne qëndruam me ekipin për gati njëzet minuta ndërsa duartrokitjet zgjatën. U habita vërtet, sepse nuk e di se si do të arrijnë tema të tilla te publiku. Por premiera tregoi se ne kemi bërë një punë të shkëlqyer dhe me filmin udhëtojmë intensivisht në shumë festivale. Deri në fund të vitit do të shfaqet edhe në pesëmbëdhjetë festivale të tjera në mbarë botën, kryesisht në festivale të kategorisë A. Ishte një nder i vërtetë të isha në Venecia.

(Intervista u botua në “Shtypi Kulturor” nr. 104, në botimin e shtypur të gazetës “Shtypi i Lirë” në datat 6-7 nëntor 2021)

I dashur lexues,

Qasja jonë në përmbajtjen e internetit është falas, sepse ne besojmë në barazinë në informacion, pavarësisht nëse dikush mund të paguajë apo jo. Prandaj, për të vazhduar punën tonë, kërkojmë mbështetjen e komunitetit tonë të lexuesve duke e mbështetur financiarisht Shtypin e Lirë. Bëhuni anëtar i Sloboden Pechat për të ndihmuar objektet që do të na mundësojnë të ofrojmë informacion afatgjatë dhe cilësor dhe Së bashku të sigurojmë një zë të lirë dhe të pavarur që do të jetë GJITHMONË NË ANËN E POPULLIT.

MBËSHTETNI NJË SHTYP TË LIRË.
ME SHUME FILLESTARE 60 DENARË

Video e ditës