Eksporti i mallrave në 9 muajt e parë të këtij viti krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar ka shënuar rënie prej 6,1 për qind, ndërsa vlera e importeve është ulur për 0,6 për qind. Rënia e eksporteve dhe e importeve janë tregues të keq ekonomik për zhvillimin tonë ekonomik. Eksportet e realizuara këtë vit deri në shtator janë 5,86 miliardë euro, ndërsa importet janë 8,2 miliardë, që do të thotë se mbulimi i importeve me eksporte është 71,5 për qind.

“Tregtia sipas produktit tregon se peshën më të madhe të eksporteve e zënë katalizatorët e transportuesve me metale të çmuara ose përbërjet e tyre, kompletet e telave të ndezjes etj., për automjete, aeroplanë apo anije, pjesë sediljesh nga nëngrupi 821.1 dhe katalizatorë të tjerë në transportues. Vajrat e naftës dhe vajrat e përftuara nga mineralet bituminoze (përveç të papërpunuar), metalet e tjera të grupit të platinit dhe lidhjet e tyre, të papërpunuara ose në formë pluhuri, platini dhe lidhjet e platinit, të papërpunuara ose në formë pluhuri, dhe mjete të tjera motorike për transport janë më të përfaqësuara në importet e personave”, shkruhet në raportin e Entit Shtetëror të Statistikave.

Në këtë periudhë, sipas vëllimit të përgjithshëm të tregtisë së jashtme, kemi bërë tregti kryesisht me Gjermaninë, Britaninë e Madhe, Greqinë, Kinën dhe Serbinë.

Ajo që është veçanërisht shqetësuese është se rënia e eksporteve drejt Gjermanisë është sa 13,3 për qind në 9 muajt e parë të vitit krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023. Nga ana tjetër, importet janë të qëndrueshme dhe kanë një plus prej 0,9 për qind. Këtë vit, nga shtatori, ne kemi eksportuar 41 për qind të totalit të eksporteve tona në Gjermani, kështu që zhvillimet atje janë jashtëzakonisht të rëndësishme. Të dhënat e publikuara nga mediat janë se ekonomia gjermane është në një recesion të lehtë. Në konferencën e fundit "Bloomberg Adria" për potencialin ekonomik dhe mundësitë zhvillimore për Maqedoninë, kryeministri Hristijan Mickoski tha: "Duhet kohë që të shfaqet një opsion i ri në mënyrë që ekonomia e vendit të mos varet plotësisht nga zhvillimet në Gjermani". Megjithatë, një javë më parë erdhi një lajm i mirë. Vlerësimet e para nga Zyra Federale e Statistikave tregojnë se produkti i brendshëm bruto (PBB) midis korrikut dhe shtatorit në Gjermani ndoshta u rrit me 0,2 për qind. Analistët kishin pritur që ekonomia të tkurret me 0,1 për qind, raportoi Deutsche Welle.

Por për investimet gjermane në Maqedoni është e rëndësishme edhe klima e biznesit në vendin tonë, e sidomos fuqia punëtore.

Antje Wandelt, drejtoreshë e Delegacionit të Ekonomisë Gjermane (AHK) në Maqedoninë e Veriut, thotë se disponueshmëria e punëtorëve të kualifikuar është momenti kryesor kur vendoset nëse do të investohet.

- Mungesa e punëtorëve të kualifikuar po bëhet gjithnjë e më e dukshme në Maqedoninë e Veriut dhe po shndërrohet në një sfidë komplekse si për projekte të reja ashtu edhe për riinvestimet e investitorëve gjermanë. Nuk ndihmon nëse e gjithë kjo vërehet vetëm nga jashtë, dhe çdo masë e ndërmarrë është e rëndësishme kur bëhet fjalë për ruajtjen e atraktivitetit të Maqedonisë së Veriut si vend investimi. AHK Maqedonia e Veriut, së bashku me investitorët gjermanë, tashmë në prill të vitit 2017 u përpoqën të kundërshtojnë mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar përmes prezantimit të programit "Skills Expert", i cili ka për qëllim zbatimin e arsimit të dyfishtë profesional në gjuhën gjermane në Maqedoninë e Veriut - thotë Wandelt.

Rënie të madhe të eksporteve kemi edhe në Britaninë e Madhe, për 9 muaj krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023, sa 23 për qind. Lidhja jonë me Britaninë në veçanti është përmes kompanisë britanike të prodhimit të katalizatorëve për industrinë e automobilave, e cila vitin e kaluar kishte të ardhura gati 2,4 miliardë euro. Sa për ilustrim është më shumë se i gjithë Buxheti i Maqedonisë, i cili në vitin 2023 nga ana e të hyrave ishte 4,5 miliardë euro. “Johnson Matty”, përveç që ka qenë kompania më e madhe për nga të ardhurat vitin e kaluar, është edhe kompania më e madhe për nga fitimi prej 76,3 milionë euro, raporton Pari.

Rënie të eksporteve në nëntëmujorin kemi edhe me Greqinë (11,8 për qind), me Turqinë (11,8 për qind), me Kosovën (6,7 për qind).
Eksportet tona u rritën në Serbi me 15 për qind, në Bullgari me 13,3 për qind dhe kryesisht në SHBA me 78,1 për qind.

Importet dhe eksportet e ushqimeve janë gjithashtu në rritje

Në 9 muajt e parë të këtij viti kemi importuar ushqime për gjithsej 770,8 milionë euro, që është një rritje prej 9,8 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Në të njëjtën kohë kemi eksportuar ushqime për 397,8 milionë euro, që është 11,5 për qind më shumë se vitin e kaluar.
Rritje me 16,2 për qind është edhe importi i pijeve dhe cigareve, duke arritur në 105,8 milionë euro. Eksportet arritën në 202,6 milionë euro ose 11,1 për qind më shumë.
Ka rënie të eksporteve për lëndët e para (të cilat nuk janë ushqimore) me 15,6 për qind, për lëndët djegëse minerale, lubrifikantët dhe produktet e ngjashme me 13,9 për qind...