Pas 12 orësh negociatash në Ohër të ndërmjetësuara nga Përfaqësuesi i Lartë për Politikë të Jashtme dhe Siguri të BE-së, Josep Borel dhe i dërguari special i BE-së për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, Miroslav Lajçak, presidenti serb Aleksandar Vuçiq dhe kryeministri i Kosovës Albin Kurti. Është arritur mbrëmë vonë marrëveshja për zbatimin e marrëveshjes së arritur më 27 shkurt në Bruksel ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.

Siç ka sqaruar Borel pas përfundimit të dialogut, zbatimi i marrëveshjes nënkupton hapa praktik që duhet bërë, kur, kush dhe si.

Kjo, tha Borrell, vjen pas negociatave të gjata dhe të vështira. Duke treguar disa detaje të bisedimeve, Borel theksoi se pala kosovare është pajtuar që me ndërmjetësimin e BE-së të fillojë menjëherë dialogu për krijimin e një marrëveshjeje të veçantë që do të garantonte vetëqeverisjen e komuniteteve serbe në Kosovë.

Borrell theksoi se ajo që do të pranohet nga të dyja palët do të bëhet pjesë integrale e përpjekjeve të tyre të veçanta në procesin e afrimit dhe anëtarësimit në BE. Ajo që u premtua nga Beogradi dhe Prishtina do të jetë një detyrim formal në rrugën drejt BE-së dhe mospërmbushja do të ketë pasoja negative.

- Duhet të theksoj se për t'i hapur rrugën qëllimit strategjik të anëtarësimit në BE, Serbia dhe Kosova duhet të normalizojnë marrëdhëniet, nuk ka rrugëdalje. Dhe sondazhi i kësaj marrëveshjeje është një hap i rëndësishëm që kjo rrugë të bëhet realitet, theksoi Borel.

Kryeministri Dimitar Kovaçevski e përshëndeti marrëveshjen e arritur, duke theksuar se ajo është një arritje e rëndësishme dhe se paqja, pajtimi dhe zhvillimi ekonomik janë parakushte kyçe për përparim të përshpejtuar për mbarë Ballkanin Perëndimor drejt BE-së.

- E mirëpres marrëveshjen e arritur sot për zbatimin e marrëveshjes për udhërrëfyesin për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, e cila do të jetë pjesë integrale dhe detyruese e rrugës evropiane për të dyja palët. Besoj se marrëveshja e sotme për zbatimin e aneksit të marrëveshjes, përfshirë marrëveshjen për zbatimin e plotë të zotimeve nga marrëveshjet e mëparshme të dialogut, është një arritje e rëndësishme. Paqja, pajtimi dhe zhvillimi ekonomik janë parakushte kyçe për përparim të përshpejtuar për të gjithë Ballkanin Perëndimor drejt BE-së, tha në fjalimin e tij të shkurtër kryeministri Kovaçevski.

Marrëveshja u përshëndet edhe nga përfaqësuesi amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, duke theksuar se është e nevojshme për vendosjen e marrëdhënieve paqësore dhe të parashikueshme mes dy palëve.

Ai jo vetëm që hap dyert për integrimin euroatlantik të dy vendeve, por gjithashtu hap dyert në rajon për një epokë të re paqeje, tha Escobar.

Ai falënderoi kryeministrin Dimitar Kovaçevski dhe Qeverinë për organizimin e takimit.

– Pa miqtë dhe aleatët tanë kjo nuk do të kishte ndodhur. Kjo është një tjetër dëshmi se Maqedonia e Veriut është një partner i besueshëm që ndihmon SHBA-në dhe BE-në të arrijnë stabilitetin rajonal, tha Escobar, duke njoftuar se SHBA-të do të angazhohen për të ndihmuar në zbatimin e marrëveshjes në interes të të dy vendeve dhe rajonit, me qëllim paqja.të bëhet realitet në Ballkan.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq nga ana e tij tha se marrëveshja ishte një hap i mirë përpara në një atmosferë konstruktive dhe të dyja palët do të fillojnë të punojnë për diçka.

“Sigurisht që nuk ishte dita e D, por mendoj se ishte në rregull”, tha Vuçiq, duke theksuar se janë rënë dakord për disa pika që do të bëhen pjesë e kornizës së negociatave për të dyja palët dhe ajo një nga ato kyçet që është e rëndësishme për Pala serbe, siç tha ai, është që menjëherë të formohet një bashkësi e komunave serbe në Kosovë.

Ai bëri të ditur se nesër do t'ua prezantojë qytetarëve të Serbisë secilën nga pikat e planit të zbatimit, ndërsa nga e hëna do të ketë konsultime me të gjitha grupet parlamentare në Kuvend.

Kryeministri i Kosovës, Alben Kurti, ka thënë se është arritur një marrëveshje për aneksin që do të çojë në zbatimin e marrëveshjes bazë, por mbetet që Bashkimi Evropian të gjejë një mekanizëm që statusi i kësaj marrëveshjeje të jetë i detyrueshëm ligjërisht dhe ndërkombëtarisht.

Kurti ka thënë se në Ohër ka ardhur me qëllim që të nënshkruajë marrëveshjen bazë me aneks, por se pala serbe këtë herë e ka shmangur nënshkrimin, ashtu si në takimin e fundit në Bruksel më 27 shkurt.

Sipas Kurtit, marrëveshja bazë de facto nënkupton njohje reciproke të të dyja palëve

Takimi në Ohër ishte vazhdimësi e diskutimit të datës 27 shkurt në Bruksel, ku u ra dakord për tekstin e planit fillestar për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës. Përfaqësuesi i Lartë për Politikë të Përbashkët të Jashtme dhe Siguri të BE-së, Josep Borel dhe i dërguari i posaçëm i Bashkimit për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, Miroslav Lajçak, si ndërmjetës po përpiqen t'i afrojnë Vuçiqin dhe Kurtin me zgjidhjet e propozuara nga perëndimi në drejtim të rrugës.drejt normalizimit të marrëdhënieve të ndërsjella.

Para takimit të Ohrit, një zyrtar i Brukselit shprehu pritjen se do të harmonizohen pikëpamjet për aneksin e zbatimit të marrëveshjes, i cili konsiderohet pjesë përbërëse e dokumentit. “Nëse kjo ndodh… atëherë Ballkani Perëndimor do të festojë një hap të madh përpara në rrugën drejt Bashkimit Europian”, tha Borel të enjten në Tiranë.

“Marrëveshja do t'i vendosë marrëdhëniet e tyre në një bazë të re, më të qëndrueshme dhe do të sigurojë që dialogu të vazhdojë në trajektoren e tij drejt normalizimit të plotë, tha Borrell.

Duke iu referuar dialogut të djeshëm të nivelit të lartë për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, kryeministri Kovaçevski në një intervistë për MIA-n theksoi se fakti që Maqedonia e Veriut është nikoqire e një takimi të tillë është konfirmimi më i madh se në këtë moment vendi është faktor. të stabilitetit në Ballkan, të cilin e konfirmoi përmes anëtarësimit në NATO, përmes hapjes së negociatave me Bashkimin Evropian dhe përmes faktit se në vitin ndoshta më të vështirë për Evropën pas Luftës së Dytë Botërore, ai është kryetar i më të mëdhenjve. organizata rajonale e sigurisë - OSBE.

"Ky është nder i madh, por edhe përgjegjësi për vendin tonë", tha Kovaçevski, duke shtuar se pret që bisedimet për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë të rezultojnë me integrimin e të gjithë rajonit në Bashkimin Evropian.

Ai nga Ohri theksoi se për këtë nevojiten vendime të vështira, siç bëri vendi me Marrëveshjen Kornizë të Ohrit, Marrëveshjen e Prespës, Marrëveshjen e fqinjësisë së mirë, miratimin e kornizës së negociatave me BE-në.

- Ne kemi treguar se zgjidhja për përparimin e vendit mund të arrihet vetëm me marrëveshje, me diplomaci. Dhe ne besojmë se kjo është e vetmja recetë dhe mënyra e vetme që i gjithë rajoni përmes dialogut dhe bisedës t'i zgjidhë sfidat që vendet i kanë mes vete dhe të gjithë së bashku një ditë të bëhen anëtarë të NATO-s dhe BE-së, tha Kovaçevski.

Presidenti Stevo Pendarovski, i cili ishte edhe në Ohër, tha se lajmet pozitive në fund të këtij sesioni të bisedimeve në Ohër do të jenë të mira për të gjithë rajonin, jo vetëm për ato palë që janë të përfshira në të.

Ministri i Punëve të Jashtme Bujar Osmani, duke komentuar takimin në Ohër, tha se pritjet nga ai janë të mëdha, sepse i tillë është momentumi politik, duke shprehur shpresën se do të arrihet një marrëveshje e cila do të garantojë stabilitet të qëndrueshëm për rajonin.

Kreu i BDI-së ka shprehur edhe shpresën për arritjen e marrëveshjes pas takimit me kryeministrin e Kosovës Kurti në Ohër. Ali Ahmeti, i cili theksoi se do të varet ende nga të dyja palët.

Në komentet e takimit në Ohër, mediat perëndimore vlerësojnë se bashkësia ndërkombëtare shpreson për përparim në bisedimet në përpjekje për të kapërcyer tensionet dekadash mes dy palëve.

AP në tekstin e titulluar “Aksionet e larta të bisedimeve të reja ndërmjet Serbisë dhe Kosovës me ndërmjetësimin e BE-së” përcjell deklaratën e Borelit se tani është koha që liderët e Kosovës, Serbisë dhe të gjithë Ballkanit Perëndimor të tregojnë guxim dhe të ndajnë përgjegjësinë. për suksesin e procesit të anëtarësimit në BE në rajon.

Agjencia shkruan se bisedimet janë përqendruar në zbatimin e planit të propozuar të BE-së që kërkon nga të dyja palët të mbajnë marrëdhënie të mira fqinjësore, të njohin reciprokisht dokumentet zyrtare dhe simbolet kombëtare. Nëse plani zbatohet, ai do të pengonte Beogradin të bllokonte ofertën e Prishtinës për anëtarësim në Kombet e Bashkuara dhe organizata të tjera ndërkombëtare, por nuk kërkon njohje të qartë reciproke të Kosovës dhe Serbisë.

Nga ana tjetër, France Press raporton se dokumenti 11-pikësh thotë se asnjëra palë nuk do të përdorë dhunën për të zgjidhur mosmarrëveshjen dhe as nuk do të përpiqet të pengojë tjetrën që t'i bashkohet Bashkimit Evropian ose organizmave të tjerë ndërkombëtarë, si p.sh. kërkesë nga Kosova.

Kosova shpalli pavarësinë nga Beogradi në vitin 2008, e cila u njoh nga shumica e vendeve të BE-së, me përjashtim të Greqisë, Spanjës, Rumanisë, Sllovakisë dhe Qipros. Që nga viti 2011, Serbia dhe Kosova janë të angazhuara në dialogun e iniciuar dhe të udhëhequr nga Brukseli. Në vitin 2013, kryeministrat e atëhershëm të dy vendeve, Ivica Daçiq dhe Hashim Thaçi, arritën të ashtuquajturën. Marrëveshja e Brukselit, por shumë elemente të saj kanë mbetur të pazbatuara deri më sot.

Pengesa kryesore në këtë proces është themelimi i Komunitetit të Komunave me Shumicë Serbe në Kosovë, të cilin Prishtina refuzon ta zbatojë, nga frika se do të krijonte një entitet të ngjashëm me Republikën Srpska në vend, i cili më pas do të rrezikonte funksionalitetin e saj.

Takimi shkaktoi interesim të madh te mediat nga rajoni dhe nga e gjithë bota, me 230 gazetarë dhe kameramanë të akredituar nga shtëpi të shumta mediatike. Gjatë mbajtjes së takimit në zonën e Ohrit janë në fuqi masat e duhura të sigurisë, me siguri fizike dhe trafiku të rrugëve dhe objekteve të tjera.