Termocentrali i biogazit do të prodhojë energji elektrike, por edhe pleh natyral për fermerët Saramzalino në Komuna e Lozovës, e cila pritet të nisë nga puna deri në fund të vitit. Përveç faktit që uzina është shembull pozitiv për marrjen e energjisë, kompania “Feroinvest” me krenari thotë se projekti u është besuar të rinjve që me sukses po ndërtojnë karrierën e tyre në këtë vend.

Arti Qormemeti është inxhinier mekanik në “Feroinvest”, i cili thotë se puna e tij është sfidë e përditshme dhe se shpreson që BE Saramzalino të jetë vetëm sfida e parë e tij në sferën inxhinierike në Maqedoni.

PS: Ju jeni përgjegjës për termocentralin e biogazit Saramzalino. Kur mund të presim nisjen e tij, sa kapacitet të instaluar ka dhe sa familjeve mund t'i shërbejë?

Arti Qormemeti  - Në këtë moment, së bashku me kolegë inxhinierë dhe teknikë nga "Feroinvest" dhe EMS (Energy Maintenance Solutions), jemi në fazën e vënies në punë të termocentralit të biogazit Saramzalino. Është një proces i ndërlikuar dhe i gjatë i fillimit të procesit biologjik të termocentralit dhe shpresojmë që deri në fund të vitit të kemi prodhim të plotë. BE Saramzalino ka një kapacitet elektrik prej 2 MW, i cili mund të shërbejë rreth 3.000 familje mesatare. Përveç energjisë elektrike, nënprodukt i procesit është rreth 30.000 mijë tonë pleh natyral që mund të përdoret në bujqësi në rajonin e Ovçe Poles dhe më gjerë. Përfitohet edhe 2.1 MW energji termike, të cilën planifikojmë ta përdorim në të ardhmen për qëllime bujqësore në afërsi të termocentralit. BE Saramzalino është një kompleks i madh objektesh, i cili shpresojmë se do të jetë një histori suksesi në sektorin e energjisë dhe bujqësisë në Maqedoni. Objekti është rezultat i punës shumëvjeçare të një numri të madh njerëzish në “Feroinvest” dhe është nder për mua të jem pjesë e ekipit që po ndërton një objekt kaq të rëndësishëm, me të gjitha kapacitetet tona inxhinierike dhe të punës.

PS: Çfarë avantazhesh ofrojnë impiantet e biogazit?

Arti Qormemeti  - Impiantet e biogazit bazohen në procese biologjike krejtësisht natyrale për zbërthimin e mbetjeve organike, me synim marrjen e energjisë termike dhe elektrike. I gjithë procesi zhvillohet në rrethe të mbyllura. Një pjesë e energjisë termike përdoret për procesin biologjik, ndërsa nënprodukti i të gjithë materialit të dekompozuar është pleh natyral i lëngshëm dhe i thatë, i cili është shumë ushqyes për zonat bujqësore. Përveç prodhimit të energjisë elektrike të qëndrueshme, ne përpunojmë edhe të gjitha llojet e mbetjeve organike, të cilat përndryshe do të dekompozoheshin në landfille të hapura ose do të përfundonin në lumenjtë tanë. Termocentralet e biogazit janë një mënyrë e shkëlqyer për trajtimin e mbetjeve organike të çdo lloji, pavarësisht nëse ato janë me origjinë komunale, bujqësore apo industriale. Termocentralet e biogazit në vendet e Evropës Perëndimore si Gjermania, Franca dhe Britania e Madhe merren plotësisht me mbetjet organike. “Feroinvest” po ndërton BE Saramzalino, e cila do të jetë në gjendje të trajtojë deri në 40.000 mijë tonë mbetje organike në vit.

PS: Si e shihni të ardhmen e burimeve alternative të energjisë dhe cilat janë parakushtet për zhvillimin e tyre në Maqedoni?

Arti Qormemeti - Burimet alternative dhe të rinovueshme të energjisë janë e vetmja rrugë jo vetëm për një mjedis më të pastër dhe më të shëndetshëm pa lëndë djegëse fosile, por janë gjithashtu të domosdoshme për një të ardhme energjetike më të besueshme për vendin tonë të vogël. Mendoj se ka shumë hapësirë, por edhe një potencial të madh për nxitjen më të madhe të investimeve shtetërore dhe private në burimet e rinovueshme, me theks të veçantë në investimet shtëpiake për prodhimin e energjisë së pastër dhe për përmirësimin e efiçencës energjetike të shtëpive tona. Shteti duhet të jetë në hap me bizneset për të siguruar kushte më të mira administrative dhe financiare për investime, veçanërisht në krizën e sotme energjitike. Ajo që është e rëndësishme në këtë pikë, për mendimin tim, është që shteti të ketë një strategji afatgjatë për integrimin e burimeve të rinovueshme në rrjetin tonë të energjisë, në mënyrë që të mund të investojë me mençuri në shumë lloje të rinovueshme, jo vetëm në një. Vetëm duke investuar në termocentrale me erë, hidro, diellor dhe biogaz do të arrihet prodhim i qëndrueshëm i energjisë elektrike për të shmangur problemet e çekuilibrit të energjisë dhe si pasojë – çmimet më të larta të energjisë elektrike. Institucionet kanë detyrimin të drejtojnë investimet aty ku nevojiten në planin afatgjatë, jo vetëm aty ku tregu e dikton.

PS: Në vitin 2016, si student në Fakultetin e Inxhinierisë Mekanike në Shkup, fituat Unazën Inxhinierike, çmimin më prestigjioz inxhinierik në Maqedoni. Fatkeqësisht, studentët e suksesshëm largohen shpejt nga vendi. A jeni i kënaqur me karrierën që po ndërtoni këtu?
Arti Qormemeti  - Mendoj se obligim moral i institucioneve shtetërore, kompanive private dhe të gjithë neve është që të sigurojmë kushte që studentët e mirë të qëndrojnë dhe të ndërtojnë karrierë këtu. Të gjithë duhet t'i vlerësojmë për atë që janë dhe të shpresojmë se do të zgjedhin të punojnë dhe të jetojnë këtu gjithnjë e më shumë. Veçanërisht kompanitë private duhet të besojnë dhe të investojnë tek ata të rinj, në mënyrë që ata të mund t'ua kthejnë jo vetëm atyre, por edhe të gjithë komunitetit. Jam i privilegjuar të punoj në grupin “Feroinvest”, një kompani që di të njohë dhe vlerësojë inxhinierët e rinj. Puna ime këtu është një sfidë e përditshme, ku në çdo hap mësoj gjëra të reja nga shumë fusha dhe kjo është diçka që më përmbush. Dua të jem gjithmonë jashtë zonës sime të rehatisë, të jem gjithmonë i pakënaqur me njohuritë dhe aftësitë e mia dhe të përparoj gradualisht, por me siguri. Shpresoj se BE Saramzalino do të jetë vetëm sfida e parë e mia në sferën inxhinierike në Maqedoni.