Бројни домашни и странски експерти предупредија дека тоа најверојатно ќе се случи, имајќи го предвид зголемениот стрес кај населението поради ширењето на ковид -19 и ненадејната промена на животниот стил, што, меѓу другото, значеше и ограничување на движењето, односно присилно заклучување во домовите…

Според официјалните податоци, од 1 јануари до 30 ноември, црногорската полиција регистрирала 226 кривични дела – семејно насилство или насилство во семејна заедница и 48 кривични дела кои се различно квалификувани, но се поврзани со семејно насилство.

Според нив, овие злосторства ги извршиле 267 лица, од кои нешто повеќе од десет проценти биле жени – 29, а останатите биле мажи – 238.

Во овие случаи, 302 жртви претрпеле насилство – 88 мажи и 214 жени.

Во истиот период минатата година, полициските службеници регистрирале 267 кривични дела семејно насилство или насилство во семејна заедница во Црна Гора и 34 кривични дела кои биле различно квалификувани, но исто така биле поврзани со семејно насилство.

„Овие злосторства ги извршија 296 сторители, од кои 260 беа мажи и 36 жени, над 314 жртви, од кои 93 беа мажи и 221 беа жени“, одговори тимот за односи со јавност на полициската администрација.

До крајот на јуни, кога мерките за сузбивање на коронавирусот беа најстроги, извршени се 130 кривични дела семејно насилство или насилство во семејна заедница, а една година претходно во истиот период – 110 кривични дела.

Во текот на тие шест месеци биле регистрирани 21 кривично дело поврзани со семејно насилство и биле квалификувани поинаку.

Насилство извршиле 149 сторители во тој период (131 маж и 18 жени), над 165 жртви, од кои 114 биле жени.

До крајот на јуни, најголемиот број кривични дела и прекршоци во таа област беа извршени во текот на шестиот месец, а една третина од вкупниот број пријавени и гонети се на територијата на Подгорица.

Колку не се пријавени?

Иако статистиката е близу до минатата година, Канцеларијата за заштита на човековите права и слободи претходно објасни дека не секогаш ја одразува вистинската состојба на работите, бидејќи постои таканаречен сив број на непријавени случаи на насилство:

„Како и да е, бројките се добри показатели за сериозноста на ситуацијата кога станува збор за присуство на насилство врз жени и семејно насилство во црногорското општество“, соопшти Канцеларијата на Народниот правобранител во пресрет на Меѓународниот ден за борба против насилството врз жените на 25 ноември.

Омбудсманот потоа апелираше за понатамошно зајакнување на јавната свест за важноста на пријавување на овие дела, нагласувајќи дека пристапот во кој насилниот настан се гледа изолирано од насилниот контекст, овозможува практикување на блага казна, освен за судовите.

“Само со соодветни обесхрабрувачки казни за сторителите ќе го постигнеме посакуваниот ефект – сторителите да не станат посилни од семејството, институциите на системот и општеството. Кога зборуваме за насилство врз жени од страна на мажи – не зборуваме за сите мажи, туку за многу специфични луѓе кои имаат свое име и затоа, во расветлувањето на овој проблем, секогаш се нагласува дека тоа не се две спротивставени страни, жени од една страна и мажи од друга страна, туку заеднички социјален и родово заснован проблем. Исклучително е важно, уште еднаш да се нагласи, дека насилството во семејстовто и кон жените никогаш не е приватна работа, дека жртвите на насилството во семејството не сносат вина за насилството кое е извршено кон нив, и дека за насилството секогаш е виновен и одговорен насилникот. Притоа е сосема сеедно дали насилникот и жртвата се во брачнам вонбрачна, партнерка, сегашна или поранешна врска, како и колку таа врска или однос долго или кратко траела, како и дали делат или делеле заедничко живеалиште“, нагласи Правобранителот тогаш.

Дисбаланс во семејната хиерархија

Од средината на март, кога беше регистриран првиот случај на вирусот Ковид-19 во Црна Гора, воведени се различни мерки за борба против вирусот, вклучително и забрана за напуштање на станот на одреден период.

Белградскиот психијатар Александра Мисојчиќ претходно објасни за „Вијести“ дека брачните односи, по правило, се осиромашени во такви ситуации – што може да доведе до нерамнотежа во семејната хиерархија.

“Многу активности што ги правевме надвор од семејниот систем придонесоа за стабилноста во семејството, сега сме лишени од тоа. И тоа е предизвик за семејството. Фокусирани сме едни на други, поминуваме премногу време заедно и на мал простор, тоа може да биде причина за поместување во рамнотежата на покажување емоции, улогите и односите во семејниот систем. Се јавува дисбаланс во семејната хиерархија или прераспределбата на моќ. Како последица на сето тоа може да се јави конфликт, што всушност е вид на неуспешна адаптација во дадената ситуација.

Процесуирани се 1.537 прекршоци

На еден месец пред крајот на 2020 година, во Црна Гора беа обработени 1.537 прекршоци од областа на Законот за заштита од семејно насилство.

Тие ги извршиле 1.521 лице, од кои 1.157 биле машки и 364 жени.

Насилството кое заврши во прекршочните судови го претрпеле 1.681 повредени лица, од кои 673 биле мажи и 1.008 биле жени.

Во истиот период минатата година се регистрирани 1.428 прекршоци, извршени од 1.652 сторители – 1.283 мажи и 369 жени.

Во тоа време, имало 1.677 нивни жртви, од кои 701 биле машки и 976 жени.

Правобранителот за човековите права и слободи има податоци дека првостепените прекршочни судови во првата половина на 2020 година имале 1.314 предмети од областа на Законот за заштита од семејно насилство – 830 во Судот за прекршоци во Подгорица, 269 во Судот за прекршоци во Будва и 215 случаи во Судот за прекршоци во Бјело Поље.

Во Северна Македонија, полицијата не апси „позитивни“ сторители

Во Северна Македонија, корона криза отвори стара рана – чести семејни конфликти што резултираа во агресија и повреди, пишува локалниот весник „Слободен печат“.

Пандемија во сенка на ковид-19: Жените не секогаш пријавуваат дека некој дома ги тепа!

Тие велат дека невладините организации кои работат со жртви на семејно насилство предупредуваат на најголемиот проблем – дека не ги пријавуваат сите што ги тепале и малтретирале дома, но често молчат, трпеливи и стиснуваат заби, што дополнително ги охрабрува сторителите да продолжат со деструктивното однесување.

Од почетокот на годинава во Македонија се убиени три жени жртви на семејно насилство. Хелсиншкиот комитет за човекови права исто така предупреди на бескрупулозна работа во служба на некои полицајци, како што покажа последниот пример на родово засновано насилство во Тетово.

Жената неколку пати пријавила дека нејзиниот сопруг вербално и невербално ја заплашувал, силувал, присилувал, демнел, физички го напаѓал и ѝ ги земал месечните примања. Индиректни жртви биле нивните малолетни деца, кои често биле сведоци на силување и физичко насилство. Пред пријавениот последен инцидент од серијата, откриено е дека сторителот има коронавирус.

Според месечниот извештај на Хелсиншкиот комитет за човекови права за 17 ноември, околу 22 часот, кога сопругот физички ја нападнал жената, таа веднаш го пријавила случајот во полиција.

Одговорот на надлежната полициска станица во Тетово беше дека тие не можат да интервенираат во конкретниот случај, бидејќи сторителот бил позитивен на ковид-19!

Хелсиншкиот комитет инсистира дека во тој случај полициските службеници грубо ги прекршиле одредбите од Законот за спречување и заштита на семејно насилство.

Во октомври сопругот ја уби својата сопруга во Гостивар, а Х.К истакна дека постои сомневање дека непостапувањето на полицијата е причината што насилството резултирало со убиство.

Внатрешната контрола на Министерството за внатрешни работи утврди дека полицискиот службеник од станицата во Гостивар сериозно ги прекршил правилата.

Статистичките податоци на локалното Министерство за внатрешни работи покажуваат дека до октомври 2019 и 2020 година, бројот на пријавени кривични дела поврзани со семејно насилство бил повеќе или помалку ист.

Во 2019 година, од јануари до септември, извршени се 710 такви кривични дела, а за истиот период оваа година имало 716 случаи поврзани со семејно насилство.

Во тој период минатата година имало 610 жени и 157 мажи жртви на семејно насилство, а во 2020 година 613 жени и 154 мажи претрпеле насилство.

Приказната за влијанието на пандемијата врз семејното насилство е создадена во соработка помеѓу дневните весници „Вијести“ од Црна Гора и „Слободан печат“ од Северна Македонија.

Приказната за влијанието на пандемијата врз семејното насилство е создадена во соработка помеѓу дневните весници „Вијести“ од Црна Гора и „Слободан печат“ од Северна Македонија. Текстот можете да го прочитате и на Портал „Вијести“.