Протести Србија EPA-EFE/ANDREJ CUKIC

Протестите во Србија докажуваат дека промените се можни, но што понатаму?

Кога српските демонстранти го зазедоа Нови Сад овој викенд и организираа триумфален  уличен протест кој траеше цела ноќ, се слушаа повремени извици на паролата стара четврт век – „Готов е“, опишува британски Гардијан.

„Готов е !“, потсетува „Гардијан“, беше мантрата на бунтот во 2000 година со кој беше соборен српскиот посткомунистички диктатор Слободан Милошевиќ.

Овој пат тоа беше насочено кон неговиот наследник, српскиот претседател Александар Вучиќ, но скандирањето не отиде далеку меѓу десетиците илјади собрани во Нови Сад, опишува медиумот.

Зборовите беа од друга ера, а студентите кои ги водеа протестите во последните три месеци не се баш заинтересирани за промена на раководството, тврдејќи дека немаат доверба дека сегашниот политички систем ќе донесе некој подобар.

„Мораме да обновиме сè од нула. Студентите не се обидуваат да учествуваат во политика или влада. „Тоа не е планот“,вели еден од студентите кои во саботата стоеја  на блокадите на трите моста во Нови Сад.

Студентите кои се двоумат дали да се вклучат во конвенционалната политика против вкоренетиот режим, над еуфоријата на протестот се наѕира вознемирувачко прашање: што сега?

Србија протести EPA-EFE/ANDREJ CUKIC

Српските демократи имаат причина да бидат претпазливи.

Демократскиот наследник на Милошевиќ, Зоран Ѓинѓиќ, беше премиер нешто повеќе од две години пред да биде застрелан  од снајперист, ветеран на специјалните сили кој примаше наредби од организираниот криминал.

Последните протести беа поттикнати од повеќе крвопролевање: 15 луѓе ги загубија животите кога се урна настрешница пред железничката станица во Нови Сад на 1 ноември, поради докази за неквалитетна градба, измама и корупција, наведува Гардијан.

За демонстрантите има заеднички именител: тоа што беше гнило во политичкото тело на Србија, повторно заврши со убивање на сопствените граѓани.

Амблемот на протестот стана црвен отпечаток, на кој се прикажани крвавите раце на оние што се на власт.

 

 

Србија протести EPA-EFE/ANDREJ CUKIC

Стратегијата на студентите е да се фокусираат на катастрофата на станицата во Нови Сад, со конкретни барања за транспарентност и одговорност и се надеваат дека нивното упорно инсистирање на овие две ретки појави некако ќе ја промени Србија.

„Ако го направат сето она што студентите го бараат од властите, ќе имаме целосна промена во нашето општество, бидејќи тие ќе треба да почнат да апсат луѓе во врвот на власта“, вели Иван Бјелиќ, активист кој помина 23 дена. во затвор за учество во демонстрациите.

Протестите досега го налутија Вучиќ и неговата Српска напредна партија (СНС), кои повеќе од една деценија беа вешти да ја избегнуваат конвенционалната политичка опозиција – обвинувајќи ги за надворешно финансирање и напад на нивниот карактер преку нивните „пријателски таблоиди“, отпуштања и финансиски притисок.

Студентите се држат на дистанца од опозициските партии и дејствуваат колективно преку пленуми и директна демократија, без препознатливи лидери кои власта може да ги нападне.

 

Протести Србија EPA-EFE/ANDREJ CUKIC

Досега протести се одржани во околу 200 градови. Пред настанот за викендот, белградските студенти пешачеа 100 километри до Нови Сад, низ селата традиционално лојални на СНС, низ кои поминуваа  беа поздравувани и подржувани.

Таксистите од Белград се појавија во неделата за да им понудат бесплатно возење до главниот град, а истиот ден, во главниот град, Адвокатската комора на Србија прогласи едномесечен штрајк на солидарност.

Внатрешниот притисок од новинарите покажа знаци на промени во државните медиуми.

Провладините медиуми досега ги минимизираа протестите до степен да ги игнорираат, но државната телевизија РТС во живо прикажуваше слики од толпата   што го преплави Нови Сад, на гнев на СНС, која известувањето го окарактеризира како „скандалозно“.

Србија протести EPA-EFE/ANDREJ CUKIC

Српскиот претседател Александар Вучиќ продолжи да сугерира, без докази, дека нејасни надворешни сили ги организираат протестите.

„Не ни требаат влади наметнати однадвор… без избори и без волја на народот“, рече тој на Инстаграм.

Истовремено, власта се повеќе го менува мислењето што го имаше до вчера.

Десетици лица се обвинети за катастрофата во Нови Сад, меѓу кои и поранешниот министер за транспорт Горан Весиќ. Весиќ поднесе оставка, а минатиот вторник истото го направи и премиерот Милош Вучевиќ.

Како и претходните владини закани, отстапките служеа само за поттикнување протести и зголемување на јавната поддршка за студентите.

„Оваа генерација докажа дека не сме толку пасивни како што сме израснати. Ние сме воспитани да не учествуваме во политика. Не научија дека ништо не можеме да промениме. Сега докажавме дека промената е можна“,  еден од студентите кои протестираа во Нови Сад.

Постои широка согласност во сите сфери на животот во Србија дека во последните неколку месеци се случиле длабоки промени во општеството, но не е јасно што ќе се случи понатаму, пишува Гардијан.

Студентите имаат низа принципи и барања, но слободно признаваат дека нема план.

„Ние само сакаме да имаме легална држава во која живееме и мирно општество. „Мислам дека немаме целосен план, но мислам дека нема да застанеме додека не ја добиеме посакуваната промена“, велат претсавниците на студентите од универзитетот во  Нови Сад.

Од друга страна Вучиќ и понатаму цврсто ги држи полугите на власта.

Александар Вучиќ/ Фото: EPA-EFE/ANDREJ CUKIC

Економијата е една од најбрзо растечките во Европа и не е под посебен притисок од странство, особено од западните метрополи. Додека неговата реторика се стреми кон популистичка и антизападна, неговите постапки се повеќе се наклонети на другата страна.

Србија на западните купувачи извезла муниција во вредност од 800 милиони долари, која се нашла во Украина.

Во август, владата купи француски воени авиони Рафал за да ги замени МиГ-овите од советската ера. ЕУ во голема мера молчи од почетокот на протестите.

Амбасадорот на Џо Бајден во Србија, Крис Хил, често ги подржуваше потезите на  Вучиќ, а српскиот лидер стави  депозит на сметката на новата американска  администрација давајќи му дозвола на зетот на Доналд Трамп, Џеред Кушнер, да изгради хотел на Трамп. во центарот на Белград.

Вучиќ изјави дека има намера да формира стручна  влада, иако е малку веројатно дека неговиот кадровски избор и политички курс  ќе ги смири протестите.

Тој може да распише и предвремени избори, со што опозицијата ќе биде во дилема дали да учествува или не.

 

Почитуван читателу,

Нашиот пристап до веб содржините е бесплатен, затоа што веруваме во еднаквост при информирањето, без оглед дали некој може да плати или не. Затоа, за да продолжиме со нашата работа, бараме поддршка од нашата заедница на читатели со финансиско поддржување на Слободен печат. Станете член на Слободен печат за да ги помогнете капацитетите кои ќе ни овозможат долгорочна и квалитетна испорака на информации и ЗАЕДНО да обезбедиме слободен и независен глас кој ќе биде СЕКОГАШ НА СТРАНАТА НА НАРОДОТ.

ПОДДРЖЕТЕ ГО СЛОБОДЕН ПЕЧАТ.
СО ПОЧЕТНА СУМА ОД 100 ДЕНАРИ

Видео на денот