Пациентите со малигни заболувања трпат поради пандемијата
Околу 200 пациенти со малигни заболувања и во текот на пандемијата од ковид-19, добиваат некаква онколошка терапија во Црна Гора секој ден.
Поранешниот директор на Институтот за онкологија на Клиничкиот центар (КЦ), Владимир Тодоровиќ, изјави за „Вијести“ дека пациентите со рак имаат поголема веројатност да добијат ковид, особено кога имунитетот им е ослабен поради терапија, а доколку се разболат – смртноста од коронавирус им се зголемува за околу 20 проценти.
„Заради овој ризик беа дадени препораки од Здруженијата на онколози во Европа и Медитеранот, кон кои се придржуваме – пациентите да доаѓаат во Институтот што поретко, да преминат на таблетарна форми на лекување и да бидат во комуникација преку интернет со нивниот онколог. Ваков вид работа има и на нашиот Институт “, посочи Тодоровиќ.
Тој вели дека 1.014 пациенти примиле терапија со зрачење оваа година.
За време на вториот бран на коронавирус, 271 пациент примија радиотерапија во септември, октомври и ноември, а има зголемување на сите системски терапии во споредба со пролетта и летото. Тој објасни дека преку Дневната болница биле спроведени 1.164 хемотерапии во септември, 1.301 во октомври и 1.227 во ноември.
„Во стационарниот дел на Центарот за медицинска онкологија беа дадени 208 терапии во септември, 174 во октомври и 173 во ноември.
Се очекува зголемување на пациентите со карцином
Тодоровиќ рече дека поголем број заболени од карцином, исто така, заболеле од ковид-19.
„Негативен тест за коронавирус е неопходен за прием во болница. Сепак, некои пациенти беа примени како итни случаи со компликации кои подоцна се покажаа позитивни на коронавирус. „Од пролетта, на сите такви приеми им приоѓаме како ризични, па вработените се правилно заштитени и се спроведува организација на работата за да се намали можноста од инфекција на минимум“, рече Тодоровиќ.
Тој посочи дека во еден момент имало шест позитивни пациенти во стационарниот дел на Институтот во двата центри за радиотерапија и медицинска онкологија, за што е потребен многу голем напор на персоналот, особено што другите пациенти морале да продолжат со хемотерапија и зрачење.
„Со добра организација и напор на лекарите и медицинските сестри, оваа состојба беше надмината и Институтот или неговите одделни делови не беа затворени“, рече тој.
Тодоровиќ објасни дека терапијата со зрачење или хемотерапијата се запира кога пациент со рак ќе се разболи од ковид, бидејќи може да има влошување поради заразната болест зошто онколошката терапија што значително го намалува имунитетот.
Затоа, тврди тој, примарниот третман е ковид, а по прележаната заразна болест се проценува соодветна антитуморна терапија и продолжување на третманот со основната онколошка терапија.
Тодоровиќ посочи дека бројот на малигни пациенти се очекува да се зголеми во светот, бидејќи насекаде има метеж во здравствениот систем заради пациентите со ковид, додека пациентите со други хронични заболувања имаат потежок пристап до дијагностика и хируршки гранки, како и интензивна нега.
Здравствените работници не се имуни на страв, вознемиреност и неизвесност
Здравствените работници на Институтот за онкологија не беа имуни на ковид-19. Тодоровиќ рече дека неколку лекари и медицински сестри се разболеле, но немало застој затоа што тие не се заразиле истовремено.
„Освен притисокот врз персоналот со голем број пациенти со рак и опасноста од инфекција со ковид, што го отежнува работењето во здравствената установа, постои и голем притисок од опасноста од инфекција и психолошко преоптоварување на персоналот“, велат психолозите на Институтот.
Тодоровиќ истакна дека е голем напор да се биде под маска што ги затегнува ушните школки во текот на целото работно време, работењето со визир го намалува видот, ракавиците ја намалуваат чувствителноста за време на прегледот и има прегревање под мантилот и заштитната облека.
„Ова ја комплицира работата на нашите вработени, но тие стоички ја издржуваат. Тој е задоволен од постигнатите големи резултати на Институтот за онкологија. Стравот, неизвесноста, притисокот врз вработените може да остават одредени последици врз менталното здравје на нашите здравствени работници. Затоа учеството на психолозите во секојдневната работа е од големо значење и за пациентите и за вработените “, рече тој.
Тодоровиќ објасни дека хигиената на просторот е подигната на највисоко ниво и целосна дезинфекција на ентериерот во зградата на Институтот е направена во неколку наврати за време на пандемијата кога неколку пациенти имале ковид.
Нема листа на чекање за зрачење и хемотерапија
На Институтот за онкологија, во моментов нема листи на чекање за процедури за зрачење, ниту примена на хемотерапија и имунотерапија.
За време на првиот бран на коронавирус, не беше можно да се транспортира радиоизотопот со авион, така што одредени дијагностички процедури не може да се извршат во Центарот за нуклеарна медицина. Тој рече дека веднаш по поставувањето на радиоизотопот за кратко време ги повикале сите пациенти за да ги завршат потребните прегледи.
Тој рече дека околу 80 хемотерапии се администрираат дневно на Институтот за онкологија, зрачењето се администрира на околу 90 пациенти, додека во стационарниот дел има во просек околу 40 пациенти на ден.
„За време на пандемијата, хируршките гранки вршеа итни онколошки операции, додека одредени операции на тумори на дојка, дебело црево и урологија беа одложени, што е исто така препорака на странски центри, па беа дадени и други дополнителни терапии за да се намали ризикот“, рече тој.
На влезот во Институтот, се спроведува детално епидемиолошко истражување и се мери телесната температура на секој пациент се мери уште од првиот ден на епидемијата.
Тодоровиќ рече дека ограничен број на пациенти влегуваат во Поликлиниката и во дневната болница, со цел да се одржи физичката дистанца и да биде безбедно, а сите носат маска за време на хемотерапија и зрачење. Напуштањето на Институтот е олеснето со цел пациентите да не се мешаат и да немаат непотребни контакти, односно пациентите кои влегуваат во Институтот да примаат хемотерапија или зрачење, излегуваат на најблискиот излез што е отворен за тоа, со цел да останат во зградата што е можно помалку … ”
За време на пандемијата, обемот на контролни прегледи се намали во периодот на најинтензивното зголемување на бројот на заразени лица, но пациентите ги испраќаа наодите преку е-пошта или Вибер. Сепак, контролите сега се засилени, особено кај високоризичните и кај оние кои имале некои сомнителни наоди или симптоми.
Во Македонија, 600 пациенти примаат хемотерапија секој ден
Секој работен ден, околу 600 пациенти со малигни заболувања доаѓаат на Клиниката за хемотерапија во Скопје. 150 од нив се борат со рак на дојка. Годишно во Македонија се регистрираат помеѓу 5.500 и 6.000 нови пациенти со карцином, а околу 30.000 до 40.000 пациенти минуваат низ Институтот за онкологија и радиотерапија на Клиничкиот центар во Скопје, е најголем во земјата и во моментов единствен кој обезбедува услуги за онкологија. Другите дисперзирани онколошки одделенија во Градската општа болница „8. септември “во Скопје, Штип и Битола беа претворени во ковид центри и затворени за пациенти со малигни заболувања.
„Имаше денови кога медицинските сестри остануваа на работа до 20 часот, но успеавме да им обезбедиме хемотерапија, а со Црвениот крст успеавме да им доставиме таблет-терапија на сите наши пациенти. Ние ги прифаќаме сите и ги вклучуваме сите оние на кои им треба редовна терапија“, рече за„ Слободен печат “, Нино Васев, директор на Институтот за онкологија во Скопје.
Биба Додева од здружението Борка, рече дека пациентите со малигни заболувања чекаат неколку недели за дијагностички прегледи и интервенции и дека програми за скрининг воопшто не се прават.
Оваа приказна е создадена во соработка на дневните весници „Вијести“ од Црна Гора и „Слободен печат“ од Северна Македонија.