Неволји во рајот: Израел му даде надеж на светот дека ќе излезе од пандемијата, но сега се појавуваат големи проблеми

Благодарение на програмата за брза вакцинација и „зелените пропусници“, Израел успеа да се врати во скоро нормална состојба на крајот на март, како што беше пред пандемијата. За време на викендот, Њујорк Тајмс објави за „чудо“ во Ерусалим, откако народот се собра во стариот град во една христијанска населба за да го прослави Велигден.

Минатата година церемонијата беше откажана поради ограничувања на пандемијата, но во петокот, толпата повторно излезе на улиците во Велигденска поворка, додека остатокот од светот го помина празникот заклучен. Со скоро 60 проценти од вакцинираното население, израелските улици заживеаја, иако странските туристи сè уште отсуствуваат.

Нормализација на животот

Израел во голема мера го нормализира животот по масовната имунизација на луѓето против ковид. Кафулињата се отворени, хотелите и баровите се повторно отворени, а бројот на пациенти и смртни случаи од корона падна нагло – од врв од 10.000 на ден во јануари на неколку стотици во крајот на март. Според „Харец“, повеќе од 5,2 милиони луѓе биле вакцинирани, додека повеќе од 4,8 милиони ја примиле втората доза, во земја со околу девет милиони жители.

Економијата се отвори скоро целосно, со тоа што болниците ги затворија нивните одделенија.

Зелените пропусници им овозможија на вакцинираните Израелци повторно да одат на концерти, спортски настани, базени, спортски сали, ресторани, па дури и свадби во општините. Гардијан пишува дека плажите во Тел Авив биле преполни за време на Велигден, и дека навечер луѓето се насобрале кон барови и ресторани.

Но, исто како што стана пример за ефикасност во пандемијата, земјата веќе се претвора во еден вид експеримент за пост-карантинско вакцинирано општество, пишува „Гласот на Америка“ (ВОА).

Системот за вакцинација и зелените пропусници се покажаа добри на јавни настани, но што е со работните места, училиштата и колеџите?

Нов проблем

Сега, се отвори ново прашање – што ќе се случи со оние кои не сакаат да се вакцинираат? Гласот на Америка (ВОА) пишува дека работодавците и училиштата сега размислуваат што да прават со луѓето кои сè уште не сакаат да се вакцинираат, додека израелските авиокомпании исто така размислуваат дека услов за патување треба да биде потврда за вакцинација и негативен тест.

Досега, Израел се потпираше на разни стимулации за населението да ја прими вакцината, како што е зелената пропусница. Тој систем се покажа како добар во индустријата за забава и угостителство, но сега, како што преминува во други области, се поставува прашањето за неговиот успех и загрозување на приватните права или јавното здравје.

Израелскиот здравствен систем пропишува обврска за сите здравствени работници да ја примаат вакцината. Доколку не го сторат тоа, тие ќе бидат префрлени на работни места за кои не се потребни контакти со висок ризик, а Универзитетот во Тел Авив досега издаде решение според кое вакцинираните лица можат да одржуваат или да присуствуваат на часови во живо, и невакцинирани лица преку Интернет.

Затоа, групите за човекови права се прашуваат дали се кршат човековите права и ја повикуваат владата да донесе закон за ова наместо изгласани и индивидуални решенија.

Стотици илјади луѓе во Израел сè уште не примаат вакцина, тие се спротивставуваат на вакцината или се сомневаат во нејзината ефикасност, а министерот за здравство вели дека нивните надлежности се ограничени и не можат да ги принудуваат луѓето да се вакцинираат.

Околу милион Израелци не биле вакцинирани

Њујорк Тајмс наведува дека околу четири милиони Израелци не биле вакцинирани, од кои половина се на возраст под 16 години и чекаат одобрување од властите и понатамошни тестови за деца. Стотици илјади граѓани кои се закрепнаа од ковид, неодамна беа вклучени во програмата за вакцинација, се вели во весникот, додека околу милион луѓе избраа да не се вакцинираат, и покрај завидните залихи на дози во земјата.

Проблемот не е во пристапот до вакцините – Гил Ган Мор, директор на Здружението за граѓански права во Израел, вели дека „секој што ќе се пожали може да ја прими вакцината утре наутро“.

Но, некои се спротивставуваат на вакцините заради идеолошки ставови, други чекаат да видат како вакцините ќе влијаат на другите. Јавноста нема многу симпатии кон нив, а здравствените власти ги критикуваа затоа што подлегнаа на лажните вести на социјалните мрежи.

Сепак, ова е прилично тешко морално и правно прашање – дали тие исто така треба да добијат право да се придружат на отворениот свет? Дали е етички да се дискриминираат нив? Дали е фер да се принудат оние што биле вакцинирани да споделуваат простор со оние кои не биле?

Дебатата за тоа веќе се води пред некои судови, па во март, судот во Тел Авив донесе одлука дека наставник кој не сака да се вакцинира или тестира, може да се врати на работа во градинка, а се очекува жалба на таа одлука, Објави Танјуг.

Во отсуство на закон, работодавците започнаа да ги водат своите политики. Барем еден колеџ постави судски преседан и побара од персоналот и студентите да имаат зелено ливче за да присуствуваат на часови во кампусот. Во друг случај што заврши на суд, Министерството за здравство сакаше да испрати списоци со невакцинирани луѓе до локалните власти за да можат, на пример, да идентификуваат невакциниран наставник кој се вратил на училиште и да го убедат да земе доза. Групите за граѓански права го тужеа Министерството за загрозување на приватноста, а случајот сега е пред Врховниот суд.

Прашањето за Палестина

Многу земји, како што се Србија и Велика Британија, ја следат ситуацијата во Израел и го следат неговиот модел на брза вакцинација со надеж дека тоа ќе биде пат кон иднината без маски, далечина и карантин.

Израелскиот систем е несовршен и, освен за зелените пропусници, терминот „систем“ може да звучи претерано, посочува Гласот на Америка. Покрај тоа, нема гаранција дека ова е навистина пример за почеток на пост-пандемска иднина. Голем број фактори, според Гласот на Америка, од одложувања во производството на вакцини и појава на нови видови на вирус до голем број невакцинирани, може да го поткопаат овој „систем“.

Дополнително е загрозен и од невакцинирањето на палестинското население. „Њујорк тајмс“ објави дека Израел обезбедил вакцини на над 100.000 Палестинци во окупираниот Западен брег, скоро сите кои работат во населби во Израел или Западниот брег. Палестинските власти обезбедија уште 150.000 дози.

Но, Израел вели дека не е должен да го вакцинира остатокот од палестинското население, повикувајќи се на клаузула во мировниот договор во Осло од 90-тите, според која здравствената заштита била пренесена на палестинските власти. Цитирајќи го меѓународното право според кое окупаторот треба да ја следи здравствената заштита на окупираното население и друга клаузула во договорот од Осло според која Израелците мора да соработуваат со Палестинците за време на епидемијата, критичарите посочуваат дека Израел останува одговорен.

Западниот брег и Газа ќе поминат уште неколку недели или месеци под строги мерки, посочува Гардијан. Бројот на заразени сè уште е голем во окупираните територии и вакцинацијата е бавна. Палестинската кампања за вакцинација штотуку започнува, со претежно донирани дози, во услови на горчлива дебата за посветеноста на Израел.

Крајната точка на пандемијата

Сепак, Ади Нив Јагода, експерт за јавно здравје на универзитетот во Тел Авив и член на советодавниот панел на Министерството за здравство за „ковид“, смета дека Израелците скоро го достигнале крајот на пандемијата, но исто така предупредува на дополнителна опасност од нови видови на вирусот. Не само во Израел, туку и низ целиот свет.

– Сè уште имаме неколку позитивни (на пример) луѓе во земјата, но постои можност тој број да се намали на нула заразени во заедницата. Но, никогаш не знаеме кој следен вид на вирус ќе нè нападне – изјави тој за „Гардијан“.

Јагода посочи дека властите многу се фокусираат на видовите што влегуваат во земјата преку аеродромот, но дека сличен ризик од мутирани вируси може да дојде и од палестинските територии.

– Нема контрола во тие области – посочи тој.

Извор: Блиц

Почитуван читателу,

Нашиот пристап до веб содржините е бесплатен, затоа што веруваме во еднаквост при информирањето, без оглед дали некој може да плати или не. Затоа, за да продолжиме со нашата работа, бараме поддршка од нашата заедница на читатели со финансиско поддржување на Слободен печат. Станете член на Слободен печат за да ги помогнете капацитетите кои ќе ни овозможат долгорочна и квалитетна испорака на информации и ЗАЕДНО да обезбедиме слободен и независен глас кој ќе биде СЕКОГАШ НА СТРАНАТА НА НАРОДОТ.

ПОДДРЖЕТЕ ГО СЛОБОДЕН ПЕЧАТ.
СО ПОЧЕТНА СУМА ОД 60 ДЕНАРИ

Видео на денот