Гратчето кое го грее Киев

Малото гратче западно од Киев, Макарив сè уште ги носи лузните од раните денови на руската инвазија на Украина. Центарот на заедницата во средината на градот е бомбардиран, неговата фасада е разнесена од артилериските удари, а локалниот ја хор пее православната химна. Ова се сцените кои ги забележа тимот на британскиот неделник „Економист“ кога го посетиле градот.

Миша, момче од шест години, ги обиколувал урнатините на својата стара градинка, а нејзините подови биле обложени со отпадоци и расфрлани играчки. Јагленизираните станбени блокови најдобро ја отсликуваат сцената во градот.

Макарив бомбардирање/ Фото: Bahmut Pavlo/Ukrinform/Abaca / Abaca Press / Profimedia

Новите проблеми ги надополнуваат старите. Од почетокот на октомври, бранови руски ракети и беспилотни летала „камикази“ погодија цели во близина на Макарив, вклучително и електрична трафостаница, предизвикувајќи прекин на струја. Русија ги продолжи нападите на 31 октомври, истрелувајќи повеќе од 50 крстаречки ракети против Украина.

Макарив, како и остатокот од земјата, се подготвува за зимата. Руските напади станаа помалку ефикасни. Благодарение на новите испораки на оружје, украинската армија соопшти дека во последните денови успеала да ги собори сите, освен неколку од проектилите и беспилотните летала Шахед-136 што ги користи Русија. Но, штетата е значителна.

Гранатирање Макарив/ Фото: Bahmut Pavlo/Ukrinform/Abaca / Abaca Press / Profimedia

Околу 40 отсто од енергетската инфраструктура на Украина е оштетена. Националната електроенергетска мрежа, Укренерго, мораше да воведе трајни прекини низ целата земја. Од Украинците беше побарано да ја намалат својата потрошувачка, и домашна и комерцијална. На 31-ви октомври, по последниот руски напад, 80% од домовите во Киев останаа без вода, иако пристапот оттогаш е обновен. До вечерта, во голем дел од главниот град беше целосно темно. Шефот на Нафтогас, државната енергетска компанија, неодамна за германски весник изјави дека неговата земја се соочила со „најлошата зима“ во својата историја.

Како што студеното време почнува да зафаќа делови од Украина – ноќните температури во Киев се движат околу нулата – пристапот до топлина исто така станува загрижувачки. Над 5 милиони домаќинства, или третина од вкупниот број, а особено оние во големите градови, зависат од системите за централно греење инсталирани од советски инженери пред неколку децении.

Киев мрак/ Фото: Maxym Marusenko/NurPhoto / Shutterstock Editorial / Profimedia

Постројките, кои обично се напојуваат со природен гас, или поретко со јаглен или дрво, загреваат вода, која потоа се пумпа во домовите преку цевки долги илјадници километри. Засега се чини дека системите се во добра форма. Од 22 провинции под украинска контрола, 18 се целосно подготвени за грејната сезона, вели Олексеј Чернишов, министер за развој. Најлоша е ситуацијата во областите блиску до линијата на фронтот и во ослободените области на Доњецк, на исток. Топлификацијата во Киев почна да работи на 7-ми октомври, а училиштата, градинките и болниците први добија греење.

Но, системите остануваат ранливи. Градовите, кои обично зависат од неколку големи комбинирани централи, се изложени на поголем ризик од градовите, кои имаат тенденција да се потпираат на помали и побројни котлари. Русите се обидоа да ги уништат сите главни постројки во Киев, вели Кирило Тимошенко, заменик-шеф на претседателската администрација на Украина.

Доколку успеат, повеќето од 2 милиони жители на главниот град би ризикувале да „смрзнат“. Нападите на цевководите, исто така, би биле многу пореметувачки, вели Дијана Корсакаите, од Проектот за енергетска безбедност на УСАИД. Оштетувањето на примарната цевка лесно може да ја прекине топлината на десетици илјади луѓе. Ниските температури може да предизвикаат пукање на цевките кои биле изложени од експлозивно оштетување.

Киев/ Фото: Oleksii Chumachenko / Zuma Press / Profimedia

Речиси сите топлани во Украина работат на природен гас, како и 8-те милиони домаќинства кои не се приклучени на парно греење и наместо тоа се потпираат на котли. Снабдувањето, барем, не треба да биде проблем. Украина има резерви на гас од 14,5 милијарди кубни метри, што би требало да биде доволно за да се преброди зимата. Но, прекините на снабдувањето со електрична енергија и вода може да предизвикаат хаос. Топлификацијата има потреба од струја за да ја испумпува водата низ системот и да ги напојува самите постројки. Повеќето котли бараат и електрично напојување.

Украинците, особено оние што живеат во приватни куќи, се складираат со огревно дрво, генератори за струја и електрични греалки. Печката за тенџере, позната уште од советско време како буржујка, се враќа во предградијата на Киев. Околу една десетина од Украинците минатата година користеа печки за загревање на своите домови.

Таа бројка сигурно ќе се зголеми. Чернишов вели дека побарал од западните донатори да обезбедат 1.500 мобилни термални станици и 25.000 генератори пред зимата, кои ќе бидат распоредени во случај на нови руски напади. Но, овие допрва треба да пристигнат, а можеби и не се доволни, смета „Економист“.

Седум месеци по повлекувањето на Русите, голем број домови околу Макарив остануваат непогодни за живеење, особено кога се наближува зимата. „Секој ден“, вели Вадим Токар, градоначалникот на градот, „луѓето ме прашуваат: „Каде се моите прозорци, каде е мојот покрив?“ Градот нема пари да плати за потребните поправки, вели тој. Парното во Макарив се уште работи. Но, тоа не се брои многу во куќите без покриви.

Макарив/ Фото: SOPA Images Limited / Alamy / Alamy / Profimedia

Почитуван читателу,

Нашиот пристап до веб содржините е бесплатен, затоа што веруваме во еднаквост при информирањето, без оглед дали некој може да плати или не. Затоа, за да продолжиме со нашата работа, бараме поддршка од нашата заедница на читатели со финансиско поддржување на Слободен печат. Станете член на Слободен печат за да ги помогнете капацитетите кои ќе ни овозможат долгорочна и квалитетна испорака на информации и ЗАЕДНО да обезбедиме слободен и независен глас кој ќе биде СЕКОГАШ НА СТРАНАТА НА НАРОДОТ.

ПОДДРЖЕТЕ ГО СЛОБОДЕН ПЕЧАТ.
СО ПОЧЕТНА СУМА ОД 60 ДЕНАРИ

Видео на денот