Ο Κροάτης ευρωβουλευτής Tonino Pizzula θεωρείται ένας από τους σπουδαίους ειδικούς στο έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (αυτή είναι η τρίτη θητεία του), για την κατάσταση στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης - προσλήφθηκε ως δημοσιογράφος για τη στρατηγική για την επέκτασή του...

Ερ.: Πριν από λίγο καιρό, μαζί με τους ευρωβουλευτές Schröder και Nemets, καταδικάσατε τις δηλώσεις και τις απειλές του Βούλγαρου συναδέλφου σας Djambaski ως αντίθετες με τις βασικές αρχές της ΕΕ και είπατε ότι θα ανοίξετε αυτό το θέμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Βουλή και στους συντηρητικούς. Θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κάποιες συνέπειες;

- Με τους συναδέλφους Schröder και Nemets, εξέδωσα μια δήλωση εξ ονόματος της ομάδας των σοσιαλιστών και δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Καταδικάσαμε ξεκάθαρα τη ρητορική μίσους και τις απειλές που αντιβαίνουν όχι μόνο στην εργασιακή μας κουλτούρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και στις βασικές δημοκρατικές αξίες. Ο εν λόγω βουλευτής είχε στο παρελθόν προβληματικά ξεσπάσματα, ενώ του επιβλήθηκε και οικονομικό πρόστιμο για τον φασιστικό χαιρετισμό κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιπλέον, υπήρξαν σοβινιστικές εκρήξεις προς τη συνάδελφο Karima Del και τον συνάδελφο Ismail Ertug. Όλα αυτά μιλούν πολύ για τον χαρακτήρα του βουλευτή που μιλάμε.

Ερ.: Η Βουλγαρία, σε σχέση με την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της πΓΔΜ, άλλαξε στρατηγική και αντί να επιμείνει σε ιστορικά ζητήματα, στράφηκε στον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, για τα οποία η ΠΓΔΜ έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Πώς να σταματήσετε τη Βουλγαρία στις συνεχείς απαιτήσεις, ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της ΕΕ;

- Η Βουλγαρία προφανώς χρησιμοποιεί τη θέση της ως κράτος μέλος για να ασκήσει τόσο επίσημη όσο και άτυπη πίεση στη Βόρεια Μακεδονία στο δρόμο της προς την ΕΕ. Μετά την άρση του βέτο, τώρα προφανώς έχουν και άλλες διαδικασίες, αλλά με τον ίδιο στόχο. Ο συνήθης τρόπος λήψης αποφάσεων στην ΕΕ δεν αποκλείει κανένα κράτος μέλος από τη διαδικασία. Ωστόσο, ο κανόνας της συναινετικής λήψης αποφάσεων μπορεί συχνά να περιπλέξει και να παρατείνει τη λήψη αποφάσεων. Είδαμε στις περιπτώσεις των ουγγρικών αποκλεισμών της Ρωσίας που σχετίζονται με τις κυρώσεις και της βοήθειας προς την Ουγγαρία τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει αυτό. Ένα επιπλέον πρόβλημα με τις βουλγαρικές πιέσεις είναι η ύπαρξη προσωρινής κυβέρνησης, δηλαδή η διάρκεια μιας συνεχούς πολιτικής κρίσης χωρίς τέλος. Σε έναν τέτοιο αστερισμό δυνάμεων, είναι πιο δύσκολο να περιμένει κανείς ένα πιο τολμηρό βήμα προς τα εμπρός από τη Σόφια, γιατί κάτι τέτοιο θα κηρύσσονταν αμέσως ως παραχώρηση και προδοσία από τη δεξιά και τους εθνικιστές. Μια τέτοια κατάσταση, δυστυχώς, δεν λειτουργεί προς όφελος της Βόρειας Μακεδονίας. Φαίνεται ότι πρέπει να περιμένουμε άλλες εκλογές στη Βουλγαρία, με την ελπίδα ότι θα αποκρυσταλλωθεί ένας ξεκάθαρος νικητής των εκλογών με τον οποίο τα Σκόπια θα μπορέσουν επιτέλους να συζητήσουν μακροπρόθεσμες πολιτικές αποφάσεις.

Ερ.: Πώς θα σχολιάζατε τις τρέχουσες εντάσεις στις σχέσεις ΠΓΔΜ-Βουλγαρίας, για τις οποίες πρώτη αφορμή ήταν τα ονόματα των βουλγαρικών συλλόγων στη χώρα μας;

- Θα έλεγα ότι οι εντάσεις σίγουρα δεν είναι καλές ούτε για τη μακεδονική ούτε για τη βουλγαρική κοινωνία, αλλά είναι προφανές ότι υπάρχουν ανεύθυνες και ριζοσπαστικές πολιτικές επιλογές που «παρασιτούν» σε εθνικιστικά και πολύ συναισθηματικά θέματα. Πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν στο περιεχόμενο και τις μορφές επικοινωνίας για να κλείσουν τα ανοιχτά ερωτήματα ιστορικού χαρακτήρα μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών και των δύο γειτονικών λαών. Αυτή η κατάσταση σίγουρα επιβραδύνει την ευρωπαϊκή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά δεν βοηθάει λίγο για μια πιο θετική αντίληψη της Βουλγαρίας στην ΕΕ.

Ερ.: Ο αντιπρόεδρος της πΓΔΜ Bojan Maricic ανέφερε πρόσφατα μια ιδέα οργανώσεων, αναλυτών και ομάδων σκέψης για μια γρήγορη είσοδο της πΓΔΜ στην ΕΕ με παγωμένο δικαίωμα αρνησικυρίας τα πρώτα πέντε έως δέκα χρόνια ή παγωμένο δικαίωμα επιτρόπου . Είναι δυνατόν κάτι τέτοιο;

- Δεν είμαι βέβαιος ότι αυτή η ιδέα έχει υλοποιηθεί, αλλά λόγω τέτοιων προτάσεων, χωρίς αμφιβολία, πρέπει να τροποποιηθούν και οι συμφωνίες για τη λειτουργία της ΕΕ. Γι' αυτό δεν πιστεύω ότι είναι καθόλου ρεαλιστική επιλογή. Είμαι πεπεισμένος ότι η Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να αγωνίζεται αποκλειστικά για την πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι για υποκατάστατα αυτής της ιδιότητας.

Ερ.: Αν μιλούσατε τώρα για τη Μακεδονία, τι θα λέγατε, τι πρέπει να κάνει το κράτος ως προτεραιότητα, καταπολέμηση της διαφθοράς, μεταρρυθμίσεις, συνταγματικές αλλαγές, πρόωρες εκλογές...;

- Πιστεύω ότι, πρώτα απ 'όλα, θα πρέπει να επικεντρωθεί στις γνωστές προτεραιότητες της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδίως στην καταπολέμηση της διαφθοράς και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα ήταν βέλτιστο εάν γινόταν σεβαστή και η γαλλική πρόταση, η οποία προβλέπει συνταγματικές τροποποιήσεις. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι αυτό είναι το τελευταίο πλήρες έτος των εργασιών των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σε αυτήν την πενταετή θητεία. Αυτό σημαίνει ότι θα ήταν καλό για τη Βόρεια Μακεδονία να κάνει ένα ακόμη σημαντικό βήμα φέτος πριν από τις ευρωεκλογές του 2024.

Ερ.: Πολλές πρωτοβουλίες έχουν εμφανιστεί για τα Δυτικά Βαλκάνια – Διαδικασία του Βερολίνου, Ανοιχτά Βαλκάνια, Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα. Χρειάζεται η περιοχή τόσες πρωτοβουλίες για τις οποίες δεν ξέρουμε πόσο χρήσιμες είναι;

- Αυτό που χαρακτηρίζει τα Δυτικά Βαλκάνια δεν είναι η έλλειψη διαφορετικών πρωτοβουλιών, γιατί είναι αρκετές, αλλά η έλλειψη πραγματικής συνεργασίας και κατανόησης. Εξάλλου, όλες αυτές οι πλατφόρμες δεν είναι καν ίδιες, δεδομένου ότι έχουν διαφορετικούς συμμετέχοντες, προφίλ και μηχανισμούς συνεργασίας. Είμαι ανοιχτά σκεπτικιστής για τα Open Balkans. Πιστεύω ότι το έργο της μακροχρόνιας διαδικασίας του Βερολίνου ανταποκρίνεται στον στόχο, είναι περιεκτικό και αντιπροσωπεύει ένα λογικό βήμα στη διαδικασία ολοκλήρωσης στην ΕΕ. Δεν είναι ασήμαντο ότι το έργο περιλαμβάνει τόσο μέλη όσο και μη μέλη της Ε.Ε. Όσο για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα, είναι μια γεωπολιτική πρωτοβουλία του Προέδρου Μακρόν, αλλά κακώς καθορισμένη και χωρίς ισχυρότερη υλικοτεχνική υποστήριξη ή δομή. Μοιάζει με μια άτυπη λέσχη, αλλά το βλέπω ως δυνητικά χρήσιμο όσον αφορά την ενίσχυση του περιβάλλοντος ασφάλειας-άμυνας της ΕΕ, ειδικά στη γειτονιά μας.

Ερ.: Είναι το έτος 2030 μια ρεαλιστική προβολή εισόδου στην ΕΕ των χωρών της περιοχής; Τι θα συμβεί αν η Σερβία δεν αποδεχτεί το σχέδιο για το Κοσσυφοπέδιο;

– Στις συστάσεις μου για μια νέα στρατηγική διεύρυνσης της ΕΕ που ψηφίστηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μεταξύ πολλών άλλων θετικών αλλά και επικριτικών απόψεων, ορίσαμε για πρώτη φορά το έτος 2030 ως το χρονικό σημείο κατά το οποίο όλες οι τρέχουσες ενταξιακές διαπραγματεύσεις των υποψηφίων χωρών πρέπει να συναφθεί. Δεν βλέπω όμως κάποια λύση στον ορίζοντα στην οποία θα έμπαιναν ταυτόχρονα όλες οι χώρες της περιοχής ούτε πιστεύω ότι θα συμφωνούσαν όλοι οι παράγοντες. Πιστεύω ότι η αρχή της ρεγκάτα, όχι της συνοδείας, θα συνεχίσει να ισχύει. Όσον αφορά το σχέδιο για τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο, πιστεύω ότι ακόμη και στο Βελιγράδι συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι η μη αποδοχή της συμφωνίας με το Κοσσυφοπέδιο σημαίνει περαιτέρω στασιμότητα της χώρας, ακόμη και οπισθοδρόμηση. Πιστεύω ότι παρά τα έντονα φιλορωσικά αισθήματα και την επιρροή του Κρεμλίνου στο Βελιγράδι, το καθεστώς Βούτσιτς κατανοεί πόσο σημαντική είναι η ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ. Η Σερβία είναι μια χώρα που λόγω του ρόλου της στους πολέμους στην περιοχή της πρώην Γιουγκοσλαβίας, καθώς και λόγω της κακόβουλης πολιτικής της απέναντι στους γείτονές της, έχει το λιγότερο δικαίωμα να κάνει παρόμοια λάθη.

Ερ.: Εδώ και χρόνια ακούμε φράσεις όπως «η Ευρώπη δεν είναι πλήρης χωρίς τα Δυτικά Βαλκάνια», «ειρήνη στα Βαλκάνια σημαίνει ειρήνη στην Ευρώπη» και από την άλλη, τα Βαλκάνια έχουν γίνει μια περιοχή στην οποία η Ρωσία προσπαθεί να να αυξήσει την επιρροή του και να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, πόσο λειτουργικό είναι το συμβούλιο του INGE 2 όσον αφορά την εξωτερική παρέμβαση σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στην ΕΕ;

- Ως τακτικό μέλος αυτού του ΔΣ ενεργώ μαζί με τους συναδέλφους μου βουλευτές, ορισμένοι από τους οποίους ενδιαφέρονται εξαιρετικά για την κατάσταση στην περιοχή. Έχουμε επίσης αντιμετωπίσει το πρόβλημα της καταστροφικής ρωσικής επιρροής στα Δυτικά Βαλκάνια στις τροπολογίες στην τελευταία έκθεση που θα πρέπει να εγκριθεί στα τέλη Μαΐου. Τονίζω τη σημασία του έργου αυτού του συμβουλίου, το οποίο στις παρούσες συνθήκες είναι πιο σημαντικό από ποτέ, και στη συνέχεια σημειώνω το αυξημένο ενδιαφέρον για τη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας. Επηρεάστηκε επίσης από την πρόσφατη αποκάλυψη ότι ορισμένοι διεφθαρμένοι βουλευτές έκαναν κατάχρηση της επιρροής τους προς όφελος τρίτων χωρών. Η καταπολέμηση τέτοιων απειλών για τη δημοκρατία πρέπει να αποτελεί ολοένα και πιο σημαντική προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Σίγουρα θα αισθανθούμε το αποτέλεσμα των προσπαθειών μας μέσω της προσέλευσης και των αποτελεσμάτων των μελλοντικών εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι πολίτες θέλουν η ψήφος τους να αξίζει πραγματικά κάτι, να μπορούν να ψηφίζουν σε ένα ασφαλές δημοκρατικό περιβάλλον και με βάση αυθεντικές, όχι ψευδείς, πληροφορίες.