Τα ποτάμια στερεύουν και θέτουν σε κίνδυνο τους υδροηλεκτρικούς και πυρηνικούς σταθμούς της Ευρώπης, επιδεινώνοντας την ήδη κρίσιμη ενεργειακή κατάσταση στο μεγαλύτερο μέρος της Γηραιάς Ηπείρου, αναφέρει η ελληνική εφημερίδα Καθημερινή.

Πριν από τέσσερα χρόνια, η στάθμη του νερού στον Ρήνο έπεσε τόσο πολύ που ο πολύ σημαντικός αυτός ποταμός, που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας στη Γερμανία, αλλά και στην Ολλανδία και την Ελβετία, έπαψε να είναι πλωτός σε όλα τα μέρη του. Η κατάσταση οδήγησε σε διαταραχές στις ποτάμιες μεταφορές και στο εμπόριο καυσίμων, πρώτων υλών και τροφίμων και σε απώλειες 5 δισ. ευρώ. Αυτό το καλοκαίρι, το ίδιο καταστροφικό σενάριο όχι μόνο επαναλαμβάνεται, αλλά επεκτείνεται σε υδάτινα ρεύματα σε όλη την Ευρώπη, απειλώντας με πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις στην οικονομία της.

Η Γηραιά Ήπειρος αντιμετωπίζει μια ξηρασία που τείνει να στεγνώσει ποτάμια και κανάλια και να εξαντλήσει τα αποθέματα υδροηλεκτρικής ενέργειας. Από τη Νορβηγία και την Ελβετία μέχρι τη Σερβία και τη Ρουμανία, οι αρχές ανησυχούν και σπεύδουν να αναλάβουν δράση, ενώ από τον Ρήνο μέχρι τον Δούναβη και τον Πάδο, τα ποτάμια στερεύουν. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να στερηθεί μια βασική πηγή ενέργειας εν μέσω ενεργειακής κρίσης, να χάσει πλωτές οδούς που αποτελούν σημαντικό μέρος του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών καυσίμων, και να υποφέρει ακόμη και σε ειδικούς τομείς όπως ο τουρισμός και η γαστρονομία. Είναι ειρωνικό ότι ποτάμια και κανάλια περιλαμβάνονται στα σχέδια της ΕΕ.

Ο πιο δυνατός κώδωνας κινδύνου ήρθε αυτή την εβδομάδα από τη Νορβηγία, όταν ο υπουργός Ενέργειας και Πετρελαίου Terge Ösland ανακοίνωσε ότι τα αποθέματα νερού στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια έχουν εξαντληθεί τόσο πολύ που η χώρα πρέπει να σταματήσει να εξάγει ενέργεια στην ΕΕ για να παρέχει αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για τα δικά της νοικοκυριά και επιχειρήσεις οντότητες. Σε αντίθεση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η Νορβηγία έχει δει μια αύξηση 25% στην εγχώρια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η χρήση ορυκτών καυσίμων είναι περιορισμένη και ενθαρρύνεται η στροφή προς τα ηλεκτρικά οχήματα.

Η είδηση ​​συνέπεσε με τις διπλές και εξίσου τρομακτικές ανακοινώσεις της γαλλικής εταιρείας ενέργειας Electricite de France και της γερμανικής Uniper. Η γαλλική ενεργειακή εταιρεία δήλωσε ότι θα μειώσει την παραγωγή στα πυρηνικά της εργοστάσια κοντά στους ποταμούς Ροδανό και Γκαρόν καθώς τα επίπεδα του νερού έχουν πέσει και η θερμοκρασία του έχει ανέβει, καθιστώντας τον ακατάλληλο για ψύξη πυρηνικών αντιδραστήρων. Το νέο εμπόδιο έρχεται σε μια στιγμή που περίπου οι μισοί από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Γαλλίας είναι εκτός λειτουργίας. Την ίδια μέρα, η γερμανική Uniper ανακοίνωσε ότι ήταν πιθανό να αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή σε δύο από τα εργοστάσιά της με καύση άνθρακα, καθώς η μεταφορά μέσω του Ρήνου διακόπηκε από τη σημαντική πτώση της στάθμης του νερού.

Η έλλειψη νερού γονάτισε τον Ιταλό αγρότη

Αναμφίβολα, η διακοπή του ποταμού εμπορίου μέσω του Ρήνου θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις οικονομίες της Γερμανίας ειδικότερα, αλλά και της Ολλανδίας και της Ελβετίας. Ταυτόχρονα, η μείωση της στάθμης του νερού στον ποταμό Πάδο στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί τα τελευταία 70 χρόνια επηρεάζει την οικονομία της Ιταλίας και την αγροτική παραγωγή, τον τουρισμό, ακόμη και τη γαστρονομία της.

Κυρίως επειδή η κοιλάδα του Πάδου αντιπροσωπεύει περίπου το 30% της γεωργικής παραγωγής της χώρας και τώρα πλήττεται από υπερβολική ζέστη και ξηρασία. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι αποδόσεις καλαμποκιού και ηλίανθου μειώνονται και οι αγρότες αναγκάζονται να περιορίσουν τη φύτευση επειδή δεν υπάρχει αρκετό νερό από τον Πάδο για άρδευση. Στο δέλτα που σχηματίζει ο ποταμός νότια της Βενετίας, η έλλειψη νερού έχει επίσης προκαλέσει τον μαρασμό των φυκιών.

Αλλά το χειρότερο μέρος είναι ότι δεν υπάρχει αρκετό νερό ή αρκετό οξυγόνο για τα οστρακοειδή και άλλα υδρόβια ζώα. Και όπως τονίζουν αγρότες και ψαράδες της περιοχής, με τη μείωση των οστρακοειδών και άλλων υδρόβιων ζώων, οι Ιταλοί και οι τουρίστες θα νοσταλγούν τα περίφημα ζυμαρικά με θαλασσινά, ένα από τα πιο διάσημα και δημοφιλή πιάτα της ιταλικής κουζίνας, τα σπαγγέτι «ale vongole». Σύμφωνα με ψαράδες από την περιοχή, περίπου το 30 τοις εκατό των οστρακοειδών έχει χαθεί από τις αρχές του καλοκαιριού και τουλάχιστον 2.300 ψαράδες και άλλοι εργαζόμενοι που σχετίζονται με την οστρακοκαλλιέργεια κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους. Γι' αυτό και τα σωματεία αυτών των εργαζομένων στη σημερινή εξαιρετικά δύσκολη πολιτική συγκυρία ζητούν κυβερνητική παρέμβαση.

Οι τουρίστες, από την άλλη, απλώς προσεύχονται για βροχή, καθώς ο τουρισμός επηρεάζεται επίσης από την πτώση της στάθμης των υδάτων στα ποτάμια και τα κανάλια της Ευρώπης. Το πρόβλημα έγινε αισθητό πρόσφατα στη βαυαρική πόλη Passau, γνωστή ως «πόλη των τριών ποταμών», επειδή ο Δούναβης σχηματίζει ένα δέλτα εκεί, ενώνοντας τα νερά του Inn από το νότο και τα Ills από τα βόρεια. Η πόλη κινδυνεύει πλέον να χάσει τη φήμη και την τουριστική της αίγλη. Στα τέλη Ιουλίου, ένα κρουαζιερόπλοιο μήκους 135 μέτρων με περισσότερους από 130 επιβάτες, το οποίο κανονικά ήταν προγραμματισμένο να πλεύσει στα νερά των τριών ποταμών, βυθίστηκε λόγω χαμηλής στάθμης. Έτσι οι τουρίστες αναγκάστηκαν να πετάξουν στο Βουκουρέστι.

Συναγερμός στη Γερμανία, κινδυνεύει η μεταφορά πρώτων υλών και καυσίμων μέσω του Ρήνου

«Τα ευρωπαϊκά ποτάμια όχι μόνο θα αποκτήσουν κακή φήμη ως κανάλια μεταφορών, αλλά θα είναι λιγότερο αξιόπιστα πλωτές οδοί στο μέλλον». Αυτή είναι η πρόβλεψη του Fred Hattermann, ειδικού σε θέματα υδροκλιματικών κινδύνων στο Ινστιτούτο Κλιματικής Έρευνας του Πότσνταμ. Τρομακτική και ανησυχητική πρόβλεψη, καθώς τα ποτάμια της Ευρώπης αποφέρουν έσοδα 80 δισ. ευρώ κυρίως ως πλωτές οδοί για μεταφορές, καθώς μέσω αυτών μεταφέρονται τόνοι εμπορευμάτων. Αναμφίβολα, ο Ρήνος είναι ο σημαντικότερος ποταμός της Ευρώπης και για τους Γερμανούς έχει σχεδόν τη διάσταση μυθολογικού συμβόλου. Υπήρξε πυλώνας της οικονομίας της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Ελβετίας για αιώνες

Ο Ρήνος διαδραματίζει βασικό ρόλο στη μεταφορά άνθρακα στους γερμανικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και αποτελεί σύνδεσμο με το δίκτυο εσωτερικής ναυσιπλοΐας της Ευρώπης. Περίπου 58 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην ευρύτερη περιοχή του Ρήνου και τη χρησιμοποιούν για πόση, άρδευση, επεξεργασία και παραγωγή ενέργειας. Πρώτα απ 'όλα, είναι απαραίτητο για ορισμένες βιομηχανίες, όπως η χαλυβουργία Thyssenkrupp και ο χημικός γίγαντας BASF, επειδή είναι η υδάτινη οδός μέσω της οποίας μεταφέρονται καύσιμα, ντίζελ, άνθρακας και πρώτες ύλες στις εγκαταστάσεις τους. Ο Ρήνος έχει επίσης απαραίτητη μεταφορική σημασία, δεδομένης της ήδη γερασμένης υποδομής της Γερμανίας, του συνήθως υπερφορτωμένου σιδηροδρομικού δικτύου, του κυκλοφοριακού χάους και του εξίσου επιβαρυμένου οδικού δικτύου της χώρας.

Επί του παρόντος, τα νερά του Ρήνου βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο από ό,τι ήταν πριν από τέσσερα χρόνια, το καλοκαίρι του 2018. Σύμφωνα με το Οικονομικό Ινστιτούτο του Κιέλου, η διακοπή του εμπορίου στον ποταμό εκείνη την εποχή κόστισε περίπου το 0,4% του συνολικού γερμανικού ΑΕΠ.

Σύμφωνα με τον Nils Jansen, οικονομολόγο από το Ινστιτούτο του Κιέλου, είναι πιθανό να αρχίσουμε να υπολογίζουμε τις ζημιές που θα υποστούν η γερμανική και η ευρωπαϊκή οικονομία λόγω της πτώσης της στάθμης του νερού και της ξήρανσης του Ρήνου.

Συνειδητοποιώντας τη σοβαρότητα του προβλήματος, η Thyssenkrupp συγκροτεί μια ομάδα αντιμετώπισης κρίσεων για να αξιολογεί την κατάσταση καθημερινά, ενώ η BASF αναζητά εναλλακτικά κανάλια για τη μεταφορά πρώτων υλών και καυσίμων στα εργοστάσιά της. Συνδεδεμένος με τον Δούναβη μέσω ενός καναλιού, ο Ρήνος έχει μήκος 1.287 χιλιόμετρα και διέρχεται από τις βιομηχανικές ζώνες της Ελβετίας και της Γερμανίας πριν αδειάσει στη Βόρεια Θάλασσα στο μεγάλο λιμάνι του Ρότερνταμ στην Ολλανδία. Όσο για τον Δούναβη, η πτώση των νερών του έχει προκαλέσει συναγερμό στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Σερβία. Στις τρεις χώρες, δραστηριοποιούνται επειγόντως βυθοκόροι, πραγματοποιούνται μετρήσεις του πυθμένα και του βάθους για τον προσδιορισμό της πλωτότητας των πλοίων. Το αποτέλεσμα μέχρι στιγμής είναι τα πλοία να περιμένουν στην ουρά για μέρες.

Το Όσλο ανησυχεί

Υπογραμμίζοντας τις ανησυχίες της Νορβηγίας για τον αντίκτυπο της μείωσης των αποθεμάτων νερού, ο υπουργός Πετρελαίου και Ενέργειας Terge Ösland σημείωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι "η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην πλήρωση της χωρητικότητας υδροηλεκτρικής ενέργειας και θα σταματήσει τις εξαγωγές ενέργειας όταν τα αποθέματα είναι χαμηλά".

Србија

Ανησυχώντας για τη στάθμη του νερού στον Δούναβη, ο υπουργός Υποδομών της Σερβίας επεσήμανε ότι «είναι ζωτικής σημασίας για τον ενεργειακό εφοδιασμό ο Δούναβης να παραμείνει πλωτός, επειδή τα φορτηγά πλοία μέσω του ποταμού μεταφέρουν άνθρακα για τη λειτουργία θερμοηλεκτρικών σταθμών κατά την παραγωγή σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς μειώνεται».

Στη Γαλλία

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός EdF ανακοίνωσε ότι μειώνει προσωρινά την παραγωγή στους πυρηνικούς σταθμούς του στους ποταμούς Ροδανό και Γκαρόν, καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας του νερού τα καθιστά ακατάλληλα για ψύξη πυρηνικών αντιδραστήρων.