Το 2021, περισσότερα από 5.480 βρέφη σε 23 χώρες και εδάφη σε όλη την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία πέθαναν από αιτίες που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Στην πΓΔΜ, οι θάνατοι νεογνών που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση αντιπροσωπεύουν το 11,6 τοις εκατό ή 1 στους 9 θανάτους παιδιών ηλικίας κάτω του ενός έτους, σύμφωνα με το Γραφείο της UNICEF στα Σκόπια.

Η έκθεση, με τίτλο Breathless Beginnings: Policies to Protect Children from Air Pollution in Europe and Central Asia, σημειώνει ότι στις μεγάλες πόλεις σε όλη την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, η ατμοσφαιρική ρύπανση υπερβαίνει τακτικά τα ασφαλή επίπεδα σύμφωνα με τον ΠΟΥ και καθίσταται σημαντικός περιβαλλοντικός κίνδυνος για την υγεία των παιδιών της περιοχής.

- Στη Βόρεια Μακεδονία, οι κίνδυνοι μολυσμένου αέρα είναι ιδιαίτερα υψηλοί. Τον Φεβρουάριο του 2024, τα Σκόπια ήταν και πάλι μεταξύ των 10 πιο μολυσμένων πόλεων στον κόσμο, με τα μέσα επίπεδα σωματιδίων PM10 ή PM2,5 να υπερβαίνουν τα επιτρεπόμενα όρια για περισσότερες από 100 ημέρες το χρόνο. Σύμφωνα με νέα δεδομένα, εκτός από σοβαρή αιτία θανάτου στα νεογέννητα, η ατμοσφαιρική ρύπανση αφαιρεί περισσότερα υγιή χρόνια από τη ζωή μας σε σύγκριση με οποιονδήποτε άλλο περιβαλλοντικό παράγοντα, όπως οι υψηλές θερμοκρασίες, το βρώμικο νερό και οι κακές συνθήκες υγιεινής.

Η Leslie Miller, εκπρόσωπος της UNICEF, προσθέτει ότι αυτά τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, γιατί η πρώιμη και συχνή έκθεση σε μολυσμένο αέρα επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, των πνευμόνων και των οργάνων των μωρών, γεγονός που έχει συνέπειες για την υγεία και τη μάθηση καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής.

Το έγγραφο πολιτικής επισημαίνει ότι τα μωρά και τα μικρά παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου και κακής υγείας από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Η πρώιμη και συχνή έκθεση σε μολυσμένο αέρα – ξεκινώντας από τη μήτρα – οδηγεί σε συρρίκνωση και αναδιάρθρωση των πνευμόνων και αυξάνει τον κίνδυνο πνευμονίας, λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ωτίτιδες, άσθματος και αλλεργιών. Η αναπνοή μολυσμένου αέρα μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του εγκεφάλου, να καθυστερήσει την ανάπτυξη και να επηρεάσει τη γνωστική ανάπτυξη καθώς και τη σχολική απόδοση.

Η UNICEF καλεί τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς στις χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της πΓΔΜ, να αφιερώσουν περισσότερη προσοχή και πόρους στην καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, να υποστηρίξουν την ενεργειακή απόδοση, την πρόσβαση σε καθαρή ενέργεια και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και να προστατεύσουν τις εγκύους γυναίκες και παιδιά από τον μολυσμένο αέρα.

- Τέλος, το βάρος των λοιμώξεων από βακτηριακή πνευμονία στα βρέφη θα πρέπει να μειωθεί με την επέκταση της κάλυψης με το συζευγμένο εμβόλιο πνευμονιόκοκκου (PCV) - το οποίο στη Βόρεια Μακεδονία είναι 56 τοις εκατό, που είναι πολύ χαμηλότερο από τη μέση κάλυψη του 86 τοις εκατό στην ευρωπαϊκή περιοχή του ΠΟΥ - λέει η UNICEF.

Ένα νέο έγγραφο πολιτικής της UNICEF περιέχει τα πιο πρόσφατα δεδομένα και συστάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και τη μείωση των παιδικών θανάτων και των προβλημάτων υγείας λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.