Ένας από τους διακηρυγμένους στόχους του ουκρανικού πολέμου είναι η απέλαση Ρώσων στρατιωτών από το έδαφός της. Αυτό περιλαμβάνει τη χερσόνησο Κριμαία, που κατέλαβε η Ρωσία το 2014. Αυτά τα ευρήματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά αυτές τις μέρες αφού αυτές τις μέρες uο τελικός πρόεδρος Volodymyr Zelenski πολλές φορές στις δηλώσεις του κατέστησε σαφές ότι δεν ήθελε να εγκαταλείψει τη χερσόνησο, η οποία ήταν παράνομηδημιουργήθηκε από τη Ρωσία το 2014. Ζελένσκι ωαρίων δήλωσε λίγο πριν από το noviαυτά δυνατές εκρήξεις που αντηχείа στη ρωσική αεροπορική βάση κοντά στην πόλη Novofedorivka στο δυτικό τμήμα της χερσονήσου. Πιστεύεται ότι πρόκειται για επίθεση στην Ουκρανία, αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση, ούτε το Κίεβο έχει αναλάβει την ευθύνη.

Εν τω μεταξύ, ο πΗ επίσημη Μόσχα υποστηρίζει ότι επρόκειτο για «έκρηξη πυρομαχικών» και όχι επίθεση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, τα πυρομαχικά εξερράγησαν «από απροσεξία». Αν όμως πρόκειται πραγματικά για επίθεση, τότε θα ήταν η πρώτη επίθεση στην κατεχόμενη Κριμαία μετά τη βύθιση του πολεμικού πλοίου «Μόσχα» τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους.

Κίνδυνος περαιτέρω κλιμάκωσης

Παράλληλα με αυτό βΟ βομβαρδισμός στόχων στην Κριμαία θα είχε ουσιαστικά ένα εντελώς διαφορετικό νόημα για τη Ρωσία από τον πόλεμο στο Donbass ή την υπόλοιπη Ουκρανία. Η Μόσχα θεωρεί τη χερσόνησο αυτή, την οποία προσάρτησε το 2014 κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, ως έδαφός της, δηλαδή μετά το διεθνώς μη αναγνωρισμένο δημοψήφισμα, μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σύμφωνα με την ερμηνεία της Μόσχας, ο πόλεμος θα εξαπλωθεί έτσι στο ρωσικό έδαφος και αυτό σίγουρα θα προκαλούσε περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης. Αλλά και η Ουκρανία θεωρεί την Κριμαία ως έδαφός της.

«Θα απελευθερώσουμε όλες τις περιοχές μας, στην πραγματικότητα όλες, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας», είπε ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Oleksiy Reznikov. Σι-еν-ен στα μέσα Ιουνίου.

Ωστόσο, όπως εξήγησε ο σύμβουλος της ουκρανικής κυβέρνησης, Γιούρι Ζακ, το «πραγματικό ελάχιστο» προς το παρόν είναι ότι «οι ρωσικές δυνάμεις αποσύρονται στα σύνορα πριν από τις 24 Φεβρουαρίου».

Πάντα αμφισβητούμενη χερσόνησος

Για τη Μόσχα, η Κριμαία είναι ακόμη πιο σημαντική από την υπόλοιπη Ουκρανία. Ήταν μέρος της Ρωσίας για περισσότερα από 200 χρόνια. Πίσω στον 18ο και 19ο αιώνα, αυτοκράτορες εγκατέστησαν εκεί Ρώσους και ο Στάλιν συνέχισε αυτή την πολιτική. Αυτός είναι ο λόγος που η πλειοψηφία του πληθυσμού αυτής της χερσονήσου εξακολουθεί να είναι φιλορώσος.

Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η Κριμαία παρέμεινε επίσημα ουκρανικό έδαφος, αν και το Κίεβο δεν κατάφερε ποτέ να αντικαταστήσει τη Μόσχα ως τον πραγματικό κυρίαρχο, και η πλειοψηφία του πληθυσμού παρέμεινε φιλορώσος. Αυτό αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι το Κίεβο παραχώρησε στη χερσόνησο αυτόνομο καθεστώς, αλλά και ότι συνήψε συμφωνίες μίσθωσης με τη Ρωσία, για παράδειγμα για το στρατηγικά σημαντικό λιμάνι της Σεβαστούπολης. Η διοίκηση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας βρισκόταν επίσης εκεί κατά τη σοβιετική εποχή, και η Σεβαστούπολη είναι επίσης το μόνο σημαντικό λιμάνι που χρησιμοποιείται από τη Ρωσία που, σε αντίθεση με τα λιμάνια στο βορρά, είναι χωρίς πάγο όλο το χρόνο. Η Σεβαστούπολη είναι σημαντική τόσο στρατιωτικά όσο και οικονομικά.

Η Κριμαία προσαρτήθηκε στην Ουκρανική ΣΣΔ μόλις το 1954 -με εντολή του τότε Σοβιετικού ηγέτη Νικήτα Χρουστσόφ και υπό συνθήκες που δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως μέχρι σήμερα. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο λόγος μπορεί να ήταν ότι ο ίδιος ο Χρουστσόφ είναι Ουκρανός. Η συμφωνία μίσθωσης μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας δεν ήταν σημαντικό πρόβλημα μέχρι το 2014.

Ωστόσο, οι φιλοευρωπαϊκές διαδηλώσεις ξεκίνησαν στο Μαϊντάν του Κιέβου και στη συνέχεια ανατράπηκε ο φιλορώσος πρόεδρος Γιανουκόβιτς, ο οποίος αναγκάστηκε να καταφύγει στη Μόσχα. Έτσι, το Κρεμλίνο αντιμετώπισε τον κίνδυνο να χάσει τη Σεβαστούπολη και ολόκληρη την Κριμαία μακροπρόθεσμα, κάτι που θα μπορούσε να πάει στον αντίπαλο εάν η Ουκρανία στρεφόταν προς τη Δύση – ειδικά το ΝΑΤΟ. Και γι' αυτό αποφάσισε να προσαρτήσει αυτό το έδαφος κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.

Ασταθής σχέση

Η Ρωσία προσπαθεί να ενισχύσει περαιτέρω το καθεστώς της στην Κριμαία με τον τρέχοντα πόλεμο. Εκτός από την κατάκτηση του Ντονμπάς, το Κρεμλίνο ανακήρυξε τη δημιουργία χερσαίου διαδρόμου προς την Κριμαία ως έναν από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς στόχους. Λίγο μετά την προσάρτηση της χερσονήσου, η Μόσχα κατασκεύασε μια γέφυρα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων με αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων και παράλληλη σιδηροδρομική σύνδεση. Από το 2018, αυτή η γέφυρα συνδέει την πόλη Κερτς στα ανατολικά της Κριμαίας με τη χερσόνησο Ταμάν της Ρωσίας. Χωρίς αυτή τη γέφυρα, η Κριμαία δεν μπορούσε να προσεγγιστεί από ξηρά από το ρωσικό έδαφος μέχρι τώρα.

Μέχρι τώρα, όλη η προσφορά των περίπου 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων, όσοι ζουν εκεί, προερχόταν από τη θάλασσα ή από τη γέφυρα. Με περαιτέρω κατακτήσεις στη νότια Ουκρανία, ο Πούτιν θα πετύχαινε τα εξής: η επιστροφή στο καθεστώς πριν από την προσάρτηση θα γινόταν ουσιαστικά αδύνατη. Η Ουκρανία θα αποκόπτεται εντελώς από την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα και με την Κριμαία να ωθείται στη Μαύρη Θάλασσα σαν γιγάντια σφήνα, η Ρωσία θα είναι σε θέση να ελέγχει και να εμποδίζει όλη τη ναυτιλιακή κίνηση προς την Οδησσό, το τελευταίο λιμάνι της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτή η στρατηγική επιβεβαιώνεται επίσης από τις σκληρές μάχες για το Snake Island στα ανοικτά των ρουμανικών ακτών, γράφει ο Γερμανός Deutsche Welle.

Μια ρεαλιστική επιστροφή;

Στην Ουκρανία, από την άλλη, δεν είναι ξεκάθαρο πόσο μακριά πρέπει να φτάσει κανείς για να επιστρέψει η Κριμαία υπό τον έλεγχο του Κιέβου. Η επιστροφή της χερσονήσου είναι «ένα θέμα που πρέπει να διαπραγματευτεί διπλωματικά», δήλωσε ο κυβερνητικός σύμβουλος Ζακ. Ο Πρόεδρος Zelensky γνωρίζει επίσης ότι η αποκατάσταση του ελέγχου, ακόμη και υπό πολύ καλύτερες συνθήκες από ό,τι συμβαίνει σήμερα, είναι σχεδόν αδύνατη:

«Νομίζω ότι αυτό θα σήμαινε εκατοντάδες χιλιάδες θύματα στο πλευρό μας», είπε πρόσφατα ο Ζελένσκι στο αμερικανικό ειδησεογραφικό portal Axios.

Ωστόσο, επί του παρόντος είναι εντελώς ασαφές πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό μέσω διαπραγματεύσεων. Λόγω της σημερινής ισορροπίας δυνάμεων, της στρατηγικής σημασίας της Κριμαίας, αλλά και λόγω της ξεκάθαρης πίστης της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων της στη Ρωσία, αυτό φαίνεται να είναι πρακτικά αδύνατο αυτή τη στιγμή.