Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο «Αχ, τι ωραία μέρα» του Τράιτσε Κατσαρόφ από τον εκδοτικό οίκο «Matica». Το περιεχόμενο του βιβλίου αποτελείται από πενήντα διηγήματα, και στο ίδιο ύφος, σε μορφή μικρού δοκιμίου, παρουσίασε ο ίδιος ο συγγραφέας το νέο του βιβλίο.

- Ο Τσέχοφ είπε, αν θέλετε να γράψετε μια μικρή ιστορία, τότε ταξιδέψτε με το τρένο, αλλά σε ένα διαμέρισμα δεύτερης κατηγορίας. Μου είναι δύσκολο να θυμηθώ την τελευταία φορά που ταξίδεψα με τρένο. Επίσης ταξιδεύω όλο και λιγότερο με το λεωφορείο. Δεν κάθομαι σε κουρεία, όπως ο Μολιέρος.

Γεννιέται λοιπόν το ερώτημα, πού και πώς, στις μέρες μας, συλλέγονται σπόροι για λογοτεχνική σπορά; Ο Μπόρχες, ο Άντριτς, και χιλιάδες άλλοι, δείχνουν βιβλιοθήκες. Για αυτούς, τα βιβλία είναι η πηγή του γλυκού νερού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οποιαδήποτε κατεύθυνση δίνεται από τις αρχές είναι η σωστή κατεύθυνση.

Ξεκίνησα με ένα υγιές βήμα και ίσιο βλέμμα. Αν και κάποιοι μου είπαν να πάω κατευθείαν αριστερά, καλά, κατευθείαν δεξιά, συνέχισα να περπατάω ευθεία μπροστά. Και έφτασα σε ένα αποτέλεσμα που σήμαινε μια αρχή για μένα. Αυτό που ήταν αόρατο στους άλλους έγινε ορατό σε μένα. Η πραγματικότητα μου προσφέρθηκε χωρίς δανεικά χαρακτηριστικά. Συνειδητοποίησα ότι μπορούσα να φτιάξω, γράφοντας, πορτρέτα χαρακτήρων από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αν και ο όγκος και το σχήμα των κεφαλιών, της μύτης, των ματιών και του σώματος δίνουν ευανάγνωστα σήματα για τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα, θέλω να βουτήξω στα βάθη της ψυχής.

Ο Ουάιλντ είπε ότι μόνο οι οξυδερκείς άνθρωποι μπορούν να είναι πνευματώδεις. Δεν θέλω να υπερβάλλω, να πω ότι είμαι πνευματώδης, αλλά, όχι με διαφορετικό τρόπο, με καθόλου μικρή δόση χιούμορ, σαρκασμού, ειρωνείας, γεμίζω τα γεγονότα και ζωγραφίζω μέσα τους τους ηθοποιούς.

Οι μικρές φόρμες είναι το πιο κοντινό στην τελειότητα, είπε ο Μπόρχες, σίγουρα αφού είχε μια καλή γεύση από τα διηγήματα του Τσέχου. Σε όλα μου τα γραπτά προσπαθώ, και νομίζω ότι τα κατάφερα, να μείνω κοντός. Σύντομη στα γραπτά, όχι στην ορατή. Τον άφησα να πάει πίσω από το λόφο, γι' αυτό υποφέρω από πολιτικά κόμματα που απαιτούν να φτάσει το βλέμμα σου στις απόψεις τους - κομματικοί προσδιορισμοί που μεταφέρουν ισχυρά μηνύματα - να είσαι μάρτυρας κλοπής, αλλά να σιωπάς.

Έτσι έγραψα τα διηγήματα που δημοσίευσα στο πρώτο μου πεζογραφικό βιβλίο «Τσαρτάροβα Τσιτσίτρα», έτσι έγραψα και δημοσίευσα τα διηγήματα στα άλλα βιβλία μου: «Το ημερολόγιο του Ομήρου», το διηγηματικό μυθιστόρημα «Πατέρας και Πατέρας». Τα μυθιστορήματα «Γιάντ», «Εσύ είσαι, κύριε Κότον;», «Πώς έγινα Αμαντέους», «Πώς σκότωσα τον Μανδραγόρα» δεν ξεπερνούν τις 150 σελίδες.

Τα δραματικά μου κείμενα είναι επίσης σύντομα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το πιο σκηνοθετημένο έργο μου «Στον πάγκο», έχει μόλις 36 σελίδες. Τα παιδικά μυθιστορήματα «Μην παρκάρεις γκαράζ» και «Mecheto Meri Um» δεν είναι πλέον - εξηγεί ο Κατσαρόφ γιατί το νέο του βιβλίο περιέχει διηγήματα.

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στον «Πολιτιστικό Τύπο» με αριθμό 139, στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας «Sloboden Pechat» στις 30 Ιουλίου - 2 Αυγούστου 2022)