Σήμερα είναι Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος και επιλέχθηκε η 27η Ιανουαρίου, επειδή αυτή την ημερομηνία το 1945, ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το Άουσβιτς, όπου βρήκαν περίπου επτά χιλιάδες επιζώντες κρατούμενους στο στρατόπεδο, μεταξύ των οποίων 700 παιδιά.

Ήταν το τέλος μιας από τις χειρότερες φρικαλεότητες στην ανθρώπινη ιστορία, που διήρκεσε 689 ημέρες και σκότωσε περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, κυρίως Εβραίους.

Το Άουσβιτς ήταν στην πραγματικότητα μέρος ενός συγκροτήματος στρατοπέδων που έχτισαν οι Ναζί στην κατεχόμενη Πολωνία με σκοπό την εξόντωση όλων των Εβραίων στην Ευρώπη. Ήταν μια από τις σταθερές ιδέες του ηγέτη των Ναζί Αδόλφου Χίτλερ, που διέτρεξε όλα τα εγκλήματά του.

Το Άουσβιτς ήταν άμεσο αποτέλεσμα της ναζιστικής ιδεολογίας, η οποία έθεσε το έθνος και τη φυλή πάνω από όλα και θεωρούσε έναν ορισμένο αριθμό λαών όχι μόνο λιγότερο πολύτιμο, αλλά και απειλή για την «άρια φυλετική καθαρότητα». Επομένως, το Άουσβιτς ήταν η υλοποίηση των ιδεών του ναζισμού.

Το Άουσβιτς χαρακτηρίζεται επίσης από το γεγονός ότι οι Ναζί επινόησαν ένα σύστημα μαζικής δολοφονίας με δηλητηριώδη αέρια και πολλοί κρατούμενοι σε αυτό το στρατόπεδο συγκέντρωσης στάλθηκαν απευθείας από τα τρένα που έρχονταν από όλη την Ευρώπη στους θαλάμους αερίων, όπου τους δηλητηρίασαν. Μετά από αυτό, τα σώματά τους κάηκαν σε ειδικά κατασκευασμένα κρεματόρια.

Οι πρώτες δολοφονίες αυτού του είδους στο Άουσβιτς έγιναν τον Αύγουστο του 1941, όταν η αποτελεσματικότητα του δηλητηριώδους αερίου δοκιμάστηκε σε Πολωνούς και Σοβιετικούς κρατούμενους, και το όλο πράγμα σύντομα πήρε διαστάσεις που ακόμη και σήμερα δεν μπορούν να γίνουν πλήρως κατανοητές. Από το 1942 έως το τέλος του 1944, 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι μεταφέρθηκαν στο Άουσβιτς, από τους οποίους 1,1 εκατομμύρια σκοτώθηκαν. Οι περισσότεροι Εβραίοι (περίπου 960 χιλιάδες) και Πολωνοί (74 χιλιάδες), Ρομά (21 χιλιάδες), Σοβιετικοί κρατούμενοι (15 χιλιάδες) κ.λπ.

Η βιομηχανική μαζική δολοφονία, δυστυχώς, δεν είναι η μόνη φρίκη του Άουσβιτς, αλλά μόνο η μεγαλύτερη. Στο στρατόπεδο έγιναν τερατώδη πειράματα σε ανθρώπους με επικεφαλής τον διαβόητο γιατρό Josef Mengele, έγιναν κάθε είδους βασανιστήρια και ταπεινώσεις, ήταν κόλαση στη γη.

Τα εγκλήματα διαπράχθηκαν επίσης με τη συμμετοχή και τη βοήθεια ενός μεγάλου αριθμού απλών Γερμανών, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν ήταν αιμοδιψή τέρατα όπως ο Μένγκελε, αλλά ήταν πεπεισμένοι ότι απλώς «ακολουθούσαν εντολές» και εκτελούσαν τα καθήκοντά τους για το καλό του Γερμανού. έθνος και το Τρίτο Ράιχ.

Είχε προηγηθεί η πλήρης απανθρωποποίηση των Εβραίων και οποιουδήποτε άλλου οι Ναζί θεωρούσαν λιγότερο πολύτιμο, έτσι η μηχανή θανάτου που ονομάζεται Άουσβιτς μπορούσε να λειτουργήσει με τρομακτική αποτελεσματικότητα. Μόνο 789 άτομα, περίπου το 15 τοις εκατό όσων συμμετείχαν στη λειτουργία του στρατοπέδου, κατέληξαν σε δίκη για το ρόλο τους στις φρικαλεότητες στο Άουσβιτς και ο φύλακας Rudolf Höss καταδικάστηκε σε θάνατο.

Στην είσοδο του Άουσβιτς στέκεται η κυνική επιγραφή «Arbeit macht frei», δηλαδή «Η δουλειά σε ελευθερώνει», που είχε σκοπό να υποδηλώσει ότι επρόκειτο για στρατόπεδο εργασίας. Οι Ναζί εξακολουθούσαν να προσπαθούν να κρύψουν ότι διέπρατταν μαζική γενοκτονία, οπότε χρειάστηκε πολύς χρόνος για να φτάσουν τα νέα του Άουσβιτς στους Συμμάχους, οι οποίοι, όπως σχολιάζουν οι ειδικοί, «δεν κατάφεραν να σταματήσουν ή τουλάχιστον να επιβραδύνουν την βιομηχανική δολοφονία Εβραίων». Ακόμα και σήμερα κατηγορούνται γιατί, για παράδειγμα, δεν βομβάρδισαν τους σιδηροδρόμους που οδηγούσαν στο Άουσβιτς.

Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που αρνούνται το Ολοκαύτωμα ή βρίσκουν δικαιολογία για τα εγκλήματα των Ναζί και των συμμάχων τους, και πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι νέοι γνωρίζουν όλο και λιγότερο για το τι πραγματικά συνέβη στο Άουσβιτς. «Μακάρι να μην ξανασυμβεί» είναι μια φράση που ακούγεται συχνά σε εκδηλώσεις μνήμης για το Ολοκαύτωμα και το κακό του ναζισμού.