Η ανάλυση DNA των μαλλιών του Μπετόβεν αποκάλυψε ένα άγνωστο μέχρι τότε μυστικό σχεδόν 200 χρόνια μετά τον θάνατό του.

Σχεδόν δύο αιώνες μετά το θάνατο του Μπετόβεν, μια ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να χρησιμοποιήσει γενετική ανάλυση των δειγμάτων μαλλιών του για να ανακαλύψει ποια ήταν η πραγματική αιτία της απώλειας ακοής και των προβλημάτων υγείας του. Αυτό που ανακάλυψαν, ωστόσο, ήταν εντελώς απροσδόκητο, γράφει «Science alert» (Science alert).

Ο διάσημος Γερμανός συνθέτης Λούντβιχ βαν Μπετόβεν πέθανε μια θυελλώδη Δευτέρα του Μαρτίου του 1827, κατάκοιτος από τα Χριστούγεννα του προηγούμενου έτους, μετά από μακρά ασθένεια. Ο Μπετόβεν έπασχε από ίκτερο, τα άκρα και το στομάχι του ήταν πρησμένα και κάθε ανάσα ήταν αγώνας.

Μετά το θάνατό του, ανακαλύφθηκε μια διαθήκη που είχε γράψει ο Μπετόβεν ένα τέταρτο του αιώνα νωρίτερα, στην οποία παρακαλούσε τους αδελφούς του να δημοσιοποιήσουν λεπτομέρειες για την κατάστασή του. Δεν είναι λοιπόν μυστικό σήμερα ότι ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς που είχε ποτέ ο κόσμος ήταν λειτουργικά κωφός στα 40 του. Ήταν μια τραγική ειρωνεία που ο Μπετόβεν ήθελε να καταλάβει ο κόσμος, όχι μόνο από προσωπική αλλά και από ιατρική άποψη.

Σχεδόν δύο αιώνες μετά το θάνατο του Μπετόβεν, μια ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να εκπληρώσει την επιθυμία του με γενετική ανάλυση DNA σε αυθεντικά δείγματα των μαλλιών του.

«Ο πρωταρχικός μας στόχος ήταν να ρίξουμε φως στα προβλήματα υγείας του Μπετόβεν, γνωστά ως προοδευτική απώλεια ακοής, ξεκινώντας από τα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του 20 και τελικά τον οδήγησαν στο να γίνει λειτουργικά κωφός μέχρι το 1818», δήλωσε ο βιοχημικός Johannes Krause του γερμανικού Ινστιτούτου Max Planck. .

Η βασική αιτία της απώλειας ακοής του Μπετόβεν δεν έγινε ποτέ γνωστή, ούτε καν ο προσωπικός του γιατρός Δρ Johann Adam Schmidt. Αυτό που ξεκίνησε ως εμβοές (βουητό στα αυτιά) στα 20 του έδωσε σιγά σιγά τη θέση του σε μειωμένη ανοχή στους δυνατούς ήχους και τελικά σε απώλεια ακοής στα υψηλότερα γήπεδα, τερματίζοντας την καριέρα του στην ερμηνεία.

Στην προαναφερθείσα επιστολή που βρέθηκε προς τα αδέρφια του, ο Μπετόβεν παραδέχτηκε ότι ήταν απελπιστικά καταθλιπτικός, σε σημείο να σκεφτεί να αυτοκτονήσει. Όμως ο Μπετόβεν δεν ασχολήθηκε μόνο με την απώλεια ακοής. Από την ηλικία των 22 ετών, φέρεται να υπέφερε από έντονους πόνους στο στομάχι και χρόνιες κρίσεις διάρροιας (διάρροια). Έξι χρόνια πριν από το θάνατό του, εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια ηπατικής νόσου, μια ασθένεια που πιστεύεται ότι ευθύνεται τουλάχιστον εν μέρει για τον θάνατό του σε σχετικά νεαρή ηλικία 56 ετών.

Μια ιατροδικαστική εξέταση του 2007 σε ένα σκέλος που πιστεύεται ότι ήταν τα μαλλιά του Μπετόβεν διαπίστωσε ότι η δηλητηρίαση από μόλυβδο μπορεί να επιτάχυνε τον θάνατό του, ακόμη και υπεύθυνη για τα συμπτώματα που του αφαίρεσαν τη ζωή. Δεδομένης της κουλτούρας της κατανάλωσης από μόλυβδο αγγεία και των ιατρικών θεραπειών της εποχής που περιλάμβαναν τη χρήση μολύβδου, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη.

Η ομάδα ξεκίνησε αναλύοντας συνολικά οκτώ δείγματα μαλλιών από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια των εργασιών ελέγχου ταυτότητας, ανακάλυψαν ότι δύο σκέλη δεν προέρχονταν καθόλου από τον Μπετόβεν, ενώ ένα άλλο ήταν πολύ κατεστραμμένο για ανάλυση.

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Τρέχουσα βιολογία", ωστόσο, αποκαλύπτει ότι η εν λόγω τρίχα που αναλύθηκε δεν είναι καθόλου του Μπετόβεν, αλλά μιας άγνωστης γυναίκας.

Προηγούμενη εργασία που υποδηλώνει ότι ο Μπετόβεν είχε δηλητηρίαση από μόλυβδο βρέθηκε ότι βασίστηκε σε δείγμα μαλλιών που δεν ανήκε σε αυτόν – αλλά αυτό το δείγμα ανήκε σε γυναίκα.
Αλλά πέντε από τα δείγματα προέρχονταν από τον ίδιο Ευρωπαίο άνδρα και ταίριαζαν με τη γερμανική του καταγωγή. Τον Απρίλιο του 1826, ο Μπετόβεν παρέδωσε προσωπικά μια από τις κλειδαριές στον πιανίστα Anton Halm, λέγοντας "Das sind meine Haare!" ("Αυτά είναι τα μαλλιά μου!").

Το πιο σημαντικό, τα λίγα σκέλη που επιβεβαιώθηκε ότι πιθανότατα ανήκουν στον Μπετόβεν υποδεικνύουν ότι ο θάνατός του ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα μόλυνσης από ηπατίτιδα Β, που επιδεινώθηκε από την κατανάλωση αλκοόλ και από πολλούς παράγοντες κινδύνου για ηπατική νόσο.

«Δεν μπορέσαμε να βρούμε μια οριστική αιτία για την κώφωση ή τα γαστρεντερικά προβλήματα του Μπετόβεν», είπε ο Krause.

Κατά κάποιον τρόπο, μας μένουν ακόμη ερωτήματα για τη ζωή και τον θάνατο του μελετημένου συνθέτη. Πού έπαθε ηπατίτιδα; Πώς υφαίνεται μια τούφα γυναικείων μαλλιών ανά τους αιώνες σαν να ήταν του Μπετόβεν; Και ποια ακριβώς είναι η αιτία των πόνων του εντέρου και της απώλειας ακοής του;

Επειδή η ομάδα εμπνεύστηκε από την επιθυμία του Μπετόβεν να καταλάβει ο κόσμος την απώλεια ακοής του, το αποτέλεσμα της επιστημονικής έρευνας και πάλι δεν έδωσε το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά το θαμμένο στα γονίδια του Μπετόβεν ήταν μια άλλη έκπληξη.

Περαιτέρω έρευνα που συγκρίνει το χρωμόσωμα Υ στα δείγματα μαλλιών με αυτά των σύγχρονων συγγενών που προέρχονται από την πατρική γραμμή του Μπετόβεν δείχνει μια ασυμφωνία. Φαίνεται ότι στις γενιές πριν από τη γέννηση του συνθέτη έγιναν εξωσυζυγικές δραστηριότητες.

Η ανακάλυψη υποδεικνύει ένα γεγονός εκτός γάμου πατρότητας στην πατρική του γραμμή, μεταξύ της σύλληψης του Χέντρικ βαν Μπετόβεν στο Campenhout του Βελγίου, γύρω στο 1572 και της σύλληψης του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν επτά γενιές αργότερα το 1770 στη Βόννη της Γερμανίας, είπε ο Tristan Begg, βιολογικός ανθρωπολόγος στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Τελικά, μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν απροσδόκητη ακόμη και για τον ίδιο τον αείμνηστο διάσημο Γερμανό συνθέτη, δεδομένου του προαναφερθέντος αιτήματος που άφησε σε επιστολή του προς τα αδέρφια του.