Разговари, не преговари. Под оваа формулација на „Има таков народ“ (ИТН) се средбите на експертско ниво помеѓу партијата на Слави Трифонов и другите политички сили – „Демократска Бугарија“, „Стани БГ! Доаѓаме!“ и БСП, партиските формации од чија поддршка ќе зависи формирањето на можна влада. Разговорите на ИТН одделно со секоја од трите групации се добар почеток, со оглед на фактот дека првично партијата на Слави воопшто не предвидуваше преговори со своите потенцијални партнери во парламентот, па затоа и не поминуваат без тензија.

Средбите ги одржуваат пратеници од ИТН кои ги поставуваат своите приоритети и ги слушаат своите колеги од другите партии, но немаат овластување да преземат јасна обврска кој од предлозите ќе бидат прифатени. Покрај тоа, другите три политички сили всушност преговараат „во мрак“, бидејќи немаат идеја како ќе изгледа структурата на новата влада и кои министри ќе ги спроведат овие приоритети.

Од овие причини, „Демократска Бугарија“ во средата побара преговорите со ИТН да завршат со потпишување на документ во кој се преземаат јасни обврски. Тие, исто така, побараа да се знаат луѓето што ќе бидат номинирани во евентуалната идна влада. Одговор од ИТН сѐ уште нема.

Сепак, досега одржаните билатерални состаноци отворија некои теми за кои постои согласност, но и прашања за кои нема консензус.

Партиски субвенции од 8 на 1 лев?

Станува јасно дека ИТН разговара за поддршка на владејачката програма претставена во изборната програма на партијата, а не за приоритетите на Владата објавени, а потоа повлечени од Слави Трифонов, во кои беше номиниран Николај Василев за премиер. Тоа автоматски ги исклучува од разговорите спорните приоритети наведени од Трифонов.

Исто така, јасно е дека ИТН има тенденција да ја одложи својата идеја за промена на изборниот систем на пратениците од пропорционален во мнозински, но нема да отстапи од друго изборно ветување за намалување на субвенцијата за партиите од осум лева на еден лев за освоен глас. Двете теми беа предмет на референдум во „Шоуто на Слави“, со кои Трифонов го објасни својот влез во политиката и создавањето на партијата. Предлогот за намалување на субвенцијата беше поднесен од ИТН во претходниот парламент, но не доби поддршка. Сега „Демократска Бугарија“ најавува дека тие би поддржале таков предлог, но само доколку буџетот создаде можност за финансирање на проектите на партиите за партиски активности. Најверојатно, овој предлог ќе биде поддржан од „Стани БГ! Доаѓаме!“. Засега, позицијата на БСП, која беше против намалувањето на субвенцијата за партиите, не е јасна.

Реформи во судството

Од претходните средби на ИТН со „Демократска Бугарија“ и коалицијата околу Маја Манолова, стана јасно дека нема драстични разлики меѓу трите формации во гледиштата за судските реформи. Сите три политички сили се за затворање на специјалните судови, а следниот чекор ќе биде да се разјасни како треба тоа да се направи. Трите партии се „за“ и за Бирото за заштита на сведоци, кое е подредено на главниот обвинител Иван Гешев, да се пресели во Министерството за правда. За прашањето за промена на составот на Врховниот судски совет, ИТН смета дека тоа може да се направи со промена на Уставот. Меѓутоа, „Демократска Бугарија“ е на мислење дека промените треба да се спроведат на законодавен начин, преку измени на Законот за судството, со промена на статусот на телото, што ќе овозможи промена на неговите членови.

За време на разговорите со „Демократска Бугарија“ и „Стани БГ“ Доаѓаме!“ се дискутираше за специфичните измени во Уставот, со поделбата на Врховен совет на судии и Врховен совет на обвинители и можноста за индивидуална уставна жалба.

Околу финансиите – согласност

За време на разговорите со „Демократска Бугарија“ на тема економија и финансии, партијата на Слави Трифонов изјави дека е подготвена да воведе неоданочен минимум приходи од почетокот на следната година. На тоа инсистираат „Стани БГ! Доаѓаме!“ и БСП. Засега, сепак, не е јасно колкав е износот на минимумот што не се оданочува. Коалицијата на Манолова и социјалистите инсистира таа да биде еднаква на минималната плата, а ИТН смета дека двете работи не мора да се поврзуваат.

Партијата на Трифонов посочи дека планира да има балансиран државен буџет за следните четири години, дозволувајќи дефицит од 2% во првата година, што потоа ќе биде компензирано. Тие, исто така, ја претставија својата идеја да се задржи 1% од ДДВ и данок на добивка во општините, а на почетокот 1% ќе бидат издвоени само од ДДВ. ИТН предвидува промени во Законот за трговија поврзани со стартапите, за да можат полесно да го окрупнат својот капитал. „Демократска Бугарија“ вели дека се согласуваат со овие предлози.

„Козлодуј“ или „Белене“

Една од главните теми во разговорите за енергетскиот сектор беше желбата на ИТН да изградат блокови 7 и 8 од нуклеарната централа „Козлодуј“, со опремата за реакторите набавена за нуклеарката „Белене“. Од „Стани БГ! Доаѓаме!“ го поддржа овој предлог, но не е јасно дали БСП ќе се согласи на ова, бидејќи социјалистите ја имаат изградбата на нуклеарната централа „Белене“ како приоритет во нивната изборна програма. Неофицијално, пратениците на БСП велат дека нема да има конфликт со ова, бидејќи напуштањето на нуклеарната централа „Белене“ ќе биде компензирано со дополнителни единици во централата „Козлодуј“. Поради противењето на „Демократска Бугарија“, најверојатно во завршниот документ ќе биде запишано дека „ќе се истражи“ можноста „за изградба на уште две блока на нуклеарката ‘Козлодуј’“.

Контроверзи околу пензиите

Најконтроверзната тема досега е прашањето за пензиите, што е приоритет за коалицијата околу Маја Манолова и БСП. Од „Стани БГ! Доаѓаме!“ предлагаат зголемувањето на пензиите да се направи во два чекори: првиот со ребаланс на буџетот предложен од времената влада, а вториот на почетокот од следната година, со нова пресметка. Коалицијата верува дека минималната пензија треба да стане 369 лева. БСП, исто така, инсистира на повторно пресметување на пензиите, врз основа на просекот од 2018 година.

Меѓутоа, намерата на ИТН е да се поддржи ажурирањето на пензиите со зголемување на коефициентот за стаж.

Разговорите продолжуваат и идната недела.

Преземено од „Капитал“ од Софија