Југоисточна Европа минатата година имаше релативно стабилна ситуација со коронавирусот, а сега земјите од овој регион имаат највисока стапка на смртност во светот. Една од причините се моќните антиваксерски движења, како и скептицизмот на граѓаните.

Унгарските лекари не се оптимисти за претстојната празнична сезона кога станува збор за борбата против коронавирусот.

Епидемијата беснее, болниците мака мачат со голем број пациенти. Имаме 78 смртни случаи дневно, тоа се 1.000 смртни случаи неделно. Ако бројките продолжат да растат, ќе губиме по едно село неделно. Ќе биде тажен Божиќ за многу семејства, ако не го забавиме зголемувањето на бројот на пациенти – предупредија минатата недела од лекарското здружение.

Но, ситуацијата на Балканот по повод четвртиот бран не започна насекаде во исто време. Без разлика дали четвртиот бран на пандемијата, како во Унгарија и Словачка, само се забрзува, или сега е на врвот како во Словенија и Хрватска или е во благ пад како во кај нас и во Србија, факт е дека повеќето од овие земји со недели се во темно црвената зона.

Балканот води и по бројот на загинати. Меѓу десетте земји во светот со најголем број смртни случаи од коронавирусот на 100.000 жители се Бугарија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Северна Македонија, Унгарија, Чешка и Романија.

Ако се земе предвид Грузија, која е на 8-то место на оваа неславната листа, се добива податокот дека осум од десет земји со највисока стапка на смртност во светот се од областа на Источна и Југоисточна Европа.

Во првата фаза од епидемијата, Балканот помина релативно неоштетен во споредба со јужноевропските медитерански земји како Италија и Шпанија. Но, сега стапката на смртност во овие земји е релативно ниска, додека состојбата во клиниките во Бугарија и Романија потсетува на катаклизмичните сцени што ги видовме во Италија минатата година, пишува Zeit.de.

Само во Романија, 10.700 луѓе починаа од коронавирусот во октомври, а многумина ја нарекуваат балканската земја „нова Ломбардија“ поради високата смртност.

Поделба запад-исток во стапката на вакцинација

Ниту во Србија ситуацијата не е многу подобра. Бројот на смртни случаи е зголемен за 13,9 отсто во 2020 година, што е највисоко ниво од Втората светска војна. Годинава се чини дека нашиот сосед ќе собори нов рекорд, а само во октомври бројот на починати на Балканот беше за 80% поголем од пред една година, пишува Телеграф.рс.

Но, зошто ситуацијата е сега ваква?

Еден од можните одговори е анализата на бројот на смртни случаи во Романија – околу 70 отсто од заразените и околу 90 отсто од починатите пациенти не се вакцинирани.

Се чини дека високата стапка на смртност оди рака под рака со високо ниво на скептицизам за вакцинацијата и ниска стапка на вакцинација на Балканот.

Само 22 отсто од Босанците, 28,9 отсто од Бугарите, 37,6 отсто од Романците се целосно вакцинирани, што е значително помал просек во споредба со ЕУ, кој е околу 70 отсто.

Дури и во Србија, со 44,8 отсто и Унгарија, 59,7 отсто, кои биле вакцинирани на почетокот на пандемијата поради достапноста на вакцината Спутник V и Синофарм, таа бројка сега е далеку под очекувањата.

Истражувањето на германскиот институт Макс Планк покажа дека во октомври 54 отсто од испитаниците во Романија изјавиле дека дефинитивно не сакаат да се вакцинираат.

Поради високиот процент на луѓе кои одбиваат да се вакцинираат, сега ќе биде тешко да се постигне колективен имунитет на стадото преку вакцинација, сметаат авторите на истражувањето. Тие потоа открија дека има голема поларизација на источно и западно ниво во подготвеноста за вакцинација.

Мртовечниците во Романија преполни, телата оставени по ходници

Скептичност околу вакцините

Иако многумина ќе се сомневаат дека недостатокот на вакцини е причината за ниската стапка на вакцинација, тоа не е така. Поради болното искуство и историјата, процентот на доверба на граѓаните во државните институции на Балканот не е на завидно ниво. Исто така, скептицизмот за вакцинацијата е особено висок во регионот, а во пораст се и теориите на заговор.

Граѓаните на овие земји, кои се навикнати да се сомневаат во се, се соочуваат и со силни протести против вакцинацијата, од кои некои се интензивирани од десничарските движења.

Од Словенија до Романија, малкумина можеа да се осмелат да кажат дека епидемијата заврши ефикасно, а воведувањето на построги превентивни мерки често се воведуваше предоцна и со многу двоумење.

На пример, дури во ноември Унгарија успеа повторно да го воведе задолжителното носење маски во јавниот превоз и во затворени простории. За да ги пофалат сопствените достигнувања, Будимпешта ја суспендираше најефикасната мерка на четири месеци и целосно ја игнорираа ситуацијата што се случуваше во соседна Романија.

Еден лекар кој работи во болницата во Љубљана изјави дека клиниките тешко се справуваат со зголемениот број пациенти.

Целиот систем е на работ на колапс, сето ова е толку тажно – изјави докторот кој сакаше да остане анонимен.

Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека државата има доволно вакцини не само за третата, туку и за четвртата доза вакцини.

Орбан не сака да воведе ковид потврди: Изборот е вакцина или смрт