Анализа: Политичкиот хаос во Романија може да ја промени цела Европа?
Блок составен од државници наклонети кон проруска политика може да се зајакне преку Романија. Екстремниот десничар Калин Георгеску, кој рече дека може да прекине секаква поддршка за Украина, би можел да стане претседател на Романија.
Тоа нема да се случи оваа недела, кога требаше да се одржи вториот круг од изборите. Врховниот суд на Романија ги поништи резултатите од првиот круг од претседателските избори на кои Георгеску, како независен кандидат, имаше 22,9%. Во вториот круг тој требаше да се натпреварува со проевропската Елена Ласкони од Алијансата за спас на Романија, која освои нешто повеќе од 19,18 отсто од гласовите.
Но, останува фактот дека Георгеску беше релативен победник во првиот круг и дека Романија може да добие претседател кој се профилира како проруски скептик за НАТО.
Изборите беа под хибридно влијание на Русите
Вториот круг требаше да се одржи една недела по парламентарните избори на кои победи социјалдемократската ПСД со 22,4%. Значаен е огромниот подем на екстремната десница, расфрлана во неколку групи, која на овие избори доби историски висок удел на гласови од 30%.
Калин Георгеску го искористи Тик-Ток за да ги шири своите антиевропски и анти-НАТО пораки и да победи во првиот круг од претседателските избори во Романија. Во меѓувреме Агенцијата за телекомуникации го суспендираше Тик-Ток додека трае истрагата за наводни манипулации поврзани со изборите. Видеата имаат 52 милиони прегледи. Станаа вирални, произведени во популистички стил, придружени со драматична музика и преводи. Георгеску е прикажан како ги превртува противниците во џудо како Путин и јава бел коњ облечен во традиционална романска кошула.
Георгеску ја искористи фрустрацијата на гласачите поради инфлацијата и корупцијата, ги обвини ЕУ и НАТО за поголемиот дел од неволјите на земјата и тврдеше дека романскиот „суверенитет“ бил нарушен. Тој, исто така, ги пофали и Јон Антонеску, де факто водачот на Романија во Втората светска војна, кој беше осуден на смрт за неговата улога во романскиот холокауст и Корнелиу Зелеа Кодреану, водачот на „Железната гарда“ пред Втората светска војна – еден од најголемите насилни антисемитските движења во Европа.
Едно од неговите најпопуларни видеа на Тик-Ток вклучуваше лажни тврдења дека децата бегалци од Украина добивале повеќе владина помош од романските деца.
„Дали знаете колку е додатокот за дете во Украина? Што му нуди Романија, романската држава? Ќе ви кажам – 3700 леи (780 долари), а за романско дете истиот додаток е 248 леи, за иста возраст“, рече Георгеску во видеото на Тик-Ток објавено на 5 ноември.
Фактите што тој ги изнесе подоцна беа проверени и беше утврдено дека се лажни. И покрај лажните тврдења, видеото на Тик-Ток, клип од подолго интервју со Георгеску на државната телевизија, се покажа популарно, со 5,1 милиони прегледи и повеќе од 213.000 допаѓања.
Георгеску повеќе се потпираше на Тик-Ток отколку на кој било од неговите противници за да ги пренесе неговите пораки, рече Драгош Станка, медиумски експерт во Романија.
Како што потсетува Политико, тој ја опиша револуцијата од 1989 година, која стави крај на децениското комунистичко владеење, како државен удар што го користеше Западот за да ги украде ресурсите на Романија. Тој ги нарече романските фашисти од 1930-тите национални херои.
Тој во 2020 година рече дека капењето во ладна вода е најдобрата вакцина против коронавирусот. Оваа година тој рече дека Ковид не постои, дека никој никогаш не го видел вирусот и дека „единствената вистинска наука е Исус Христос“.
Тој ги фали Трамп и Путин
Во интервју за Би-Би-Си, покрај тоа што изјави дека ќе ја откаже сета помош за Украина, тој ги пофали Доналд Трамп и унгарскиот популистички лидер Виктор Орбан, а Владимир Путин го нарече „патриот и лидер“. Тој ги отфрли тврдењата дека е „Москванец, пишува хрватски Индекс.
Но, Западот најмногу се плаши од неговиот однос кон НАТО. Романија е членка на НАТО веќе две децении и е дом на воздухопловната база која во моментов се надградува за да стане најголема во Европа. Во моментов Букурешт троши 2,25 отсто од својот БДП за одбрана, што е над пропишаната цел од 2 отсто. Исто така, познато е дека Романија испрати многу оружје во Украина и е клучен пат за извоз на украинското жито.
Добро координирана кампања
Покрај искажувањето на своите политички ставови, Георгеску го користеше и Тик-Ток за објавување видеа на кои оди во црква, вежба џудо и трча, очигледно во обид да го разубави својот имиџ како чист христијанин.
За да се осигура дека неговите клипови од Тик-Ток ќе бидат видени од најшироката можна публика, Георгеску ги охрабри своите следбеници да ги споделат и промовираат со хаштагови кои го вклучуваат неговото име.
Во нешто што изгледаше како добро координирана кампања, на илјадници други профили беа споделени кратки видеа од критиките на Георгеску, некои со неговото име во насловот на профилот.
Ова е удар за безбедноста во Европа?
„Гласовите што ги доби се против воспоставувањето. Ова не е избор на личност туку рушење на системот, тоа беше глас против, а не глас за. Ако Романија се оддалечува од идентитетот на ЕУ и НАТО, тогаш се менува структурата на безбедноста. Тешко е да се каже дали тие гласови се дефинирани со идеологија или некој вид, би рекол, тешко објаснувачки рефлекс да се уништат институциите и да се изберат кандидати кои се ништо друго освен на што се навикнати.
Продолжува бранот избори врз основа на антиинституционални гласови. Овој тренд го видовме и во други земји во Европа. Ова е исклучително интересно да се набљудува од политичка гледна точка, но е доста загрижувачки. Ваквите изборни резултати во важен партнер на НАТО се дополнителен удар за безбедноста во Европа“, додава Сенада Шело Шабиќ од Институтот за развој и меѓународни односи во Загреб.
Тоа го зајакнува про-Путин блокот
Про-Путин блокот очигледно би можел повторно да стане посилен. Столбовите се Унгарија и Словачка, преку активностите на Орбан и Роберт Фицо. Иако Александар Вучиќ се обидува да одржи рамнотежа меѓу ЕУ и Русија, Србија исто така се доживува како проруска земја.
Австрија ќе мора да се приклучи на ова општество доколку победникот на изборите, Херберт Кикл од екстремно десничарската Партија на слободата, стане канцелар. Следната година има избори во Чешка, каде Андреј Бабиш, поранешниот премиер, според анкетите оди се подобро и подобро. Тој е познат по изјавата дека се надева дека Украина никогаш нема да стане членка на НАТО.
„Имаме тенденција оние кои беа на власт да ја загубат власта. Колку и да се плашиме со право од новите влади и политичари, кои не бегаат од користење на институциите за свои потреби и автократски тенденции, тие мора да станат причини за граѓаните. незадоволство не се само сите оние кои се заведени и несвесни
Кога ги слушате пораките на оние на кои им се даваат гласовите, јасно е дека тие постојат за да создаваат проблеми и да креваат стравови, а не за да решаваат проблеми. Има и антилиберален момент поттикнат од идејата против различноста од секаков вид, фиксирана на бегалците и мигрантите, што само дополнително ги зголемува тензиите.
Демократијата дава такви слободи во креирањето политики. Но, се плашам дека тие за кои зборуваме имаат тенденција да уништуваат институции за да останат на власт што подолго, всушност се претвораат во автократи и ја узурпираат власта. Демократијата не треба да го дозволи тоа“, рече Шело Шабиќ.